Ma'ruza № 7,8
Muharrir dasturlar
Reja:
1. Muharririrlar.Tekstli, grafikli muharirlar
2. WORDni ishga tushirish va undan chiqish
3. Matnlarni kiritish va saqlash. Word menyusi bilan ishlash.
4. Turli matematik va kimyoviy simvollar bilan ishlash
Muharrirlar deb matnlar, grafik ma'lumotlar va illyustratsiyalarni yaratish va
o’zgartirtishlar uchun mo’ljallangan ADPga aytiladi.
Ular asosan firmada hujjat aylanishini avtomatlashtirish uchun mo’ljallangan.
Muharrirlarni o’z funksional imkoniyatlariga ko’ra matnli, grafik, nashriy tizimlarga
bo’lish mumkin.
Tekstli(matnli) muharrirlar matnli axborotni qayta ishlash uchun mo’ljallangan
va asosan qo’yidagi vazifalarni bajaradi:
Matnni faylga yozish, qo’shimcha kiritish, chiqarib tashlash, ramzlar, qatorlar,
matn parchalarini almashtirish, orfografiyani tekshirish, matnni turli shriftlarda
bezash.
Grafik muharrirlar diagramma, illyustratsiya, chizma va jadvallarni o’z ichiga
olgan grafik hujjatlarni qayta ishlash uchun mo’ljallangan. Figura va shriftlar
o’lchamini boshqarish, figura va harflarni ko’chirish, turli tasvirlar hosil qilishga yo’l
qo’yiladi. Ancha mashhur grafik muharrirlardan PC Paintbrush, Boieng Graf va
boshqalarni keltirish mumkin. Nashriy tizimlar o’zida matnli va grafik muharrirlar
imkoniyatlarini birlashtiradi, grafik materiallardan sahifani shaklga keltirish va uni
bosishga tayyorlash rivojlangan imkoniyatlarga ega.
Elektron jadvallar deb, jadvallarni qayta ishlash uchun mo’ljallangan ADP
elektron jadvaliga aytiladi.
Jadvaldagi ma'lumotlar ustun va qatorlar kesishgan joydagi katakchalarda
saqlanadi. Bu katakchalarda sonlar, ramziy ma'lumotlar va formulalar saqlanishi
mumkin. Formulalar bir katakchadagi narsani boshqasidan mustaqil to’tadi.Bu sinfdagi
eng ommabop ADPlarga Microsoft Excel, Lotus 1-2-3,Quattro Pro va boshqa shu kabi
mahsulotlar kiradi.
Ichki mashina axborot ta'minotini yaratish uchun maxsus ADP - ma'lumotlar
bazasini boshqarish tizimlaridan foydalaniladi.
Ma'lumotlar bazasi - diskda saqlanadigan maxsus ravishda tashkil qilingan
ma'lumotlar turkumlarining jamlanmasidir. Ma'lumotlar bazasini boshqarish
ma'lumotlarni kiritish, ularni uzatish va ma'lumotlardan turlicha foydalanish,ya'ni
qo’shimcha qo’shish, olib tashlash, yangilash va xokazolarni o’z ichiga oladi.
MBBTning rivojlanishi ma'lumotlar bazasida axborotni aniq bir tashkil qilishdan
amaliy dasturlar mustaqilligini ta'minlaydi.
Integratsiyalashgan paketlar deb umumiy vazifadagi ADP turli dasturiy
komponentlarini o’zida birlashtiruvchi ADP ga aytiladi. Zamonaviy
integratsiyalashgan ADPlarga qo’yidagilarni kiritish mumkin:
-matnli muharrir;
-elektron jadval;
-grafik muharrir;
-MBBT;
-kommunikatsion modul.
CASE-texnologiyalar turli mutaxasislar: tizimli tahlilchilar, loyixachilar va
dasturchilar ishtirok etadigan,odatda jamoaviy safarbarlikni talab etuvchi murakkab
axborot tizimlarini yaratishda qo’llaniladi.
CASE-texnologiya deganda AT predmet sohasining taxlili uslubiyati,
loyihalashtirilishi, dasturlashtirilishi va foydalanilishini o’z ichiga olgan axborot
tizimlarini ishlab chiqishni avtomatlashtirish vositalari yig’indisi tushuniladi.
Savol: Muharrirlarni o’z funksional imkoniyatlariga ko’ra qanday
tizimlarga bo’lish mumkin?
Boshlang’ich ma'lumotlar
Kompyuterdan foydalanuvchi o’z ish jarayonida biror hujjatni tez va yo’qori
sifatda kirill yoki lotin alifbosida zudlikda tayyorlash va chop etish zaruratiga
Ko’pincha duch keladi. Bunday vaziyatda u Microsoft firmasi tomonidan yaratilgan
WORD dasturida ishlashni bilishi lozim.
MS WORD–bu matnli hujjatlarni to’zish, ko’zdan kechirish, tahrir qilish va
chop etish uchun xizmat qiluvchi va Windows Officce dasturlari guruhiga kiruvchi
matn muharriridir.
MS WORD–matnli va grafikli ma'lumotlar ustida yo’zdan ortiq operatsiyalarni
bajaruvchi va matnli protsessorlar sifatiga kiruvchi eng takomillashgan amaliy
dasturlardan biri hisoblanadi.
MS WORD yordamida ixtiyoriy ko’rinishdagi hujjatni juda tez va yo’qori
sifatda tayyorlash mumkin. Dasturning yana bir qulaylik tomoni shundan iboratki,
unda bir necha hujjatlar bilan, ya'ni ularni qo’shish, biridan ikkinchisini kerakli joyini
olib ko’chirish, matn yoniga tasvir tushirish, harflarni istalgan shaklda yetarlicha
katta formatda chop etish mumkin. Lekin, MS WORD-ayrim «kamchiliklar»dan ham
holi emas. Masalan: matematik ifodalar va kimyoviy formulalarni kiritishda katta
qiyinchiliklar mavjud. Bundan tashqari, juda murakkab strukturali poligrafik (atlaslar,
albomlar va jurnal muqovalari) materialarni tayyorlashda noqulaylik yo’zaga keladi.
Shunday qilib, WORD matn muharriri ko’magida rus va ingliz tilida har xil
hujjatlar, xat, hisobot, maqola, tijorat xabarlari kabi bir turkum matnli ma'lumotlarni
zudlikda tayyorlash va chop qilish mumkin. Bu matn muharriri yordamida o’zbek
shriftida (kirill alifbosiga k, g, x,u harflarni qo’shish nazarda tutimoqda) va lotin
alifbosi asosida, o’zbek tilida har xil ma'lumotlarni ham osonlik bilan tayyorlash
mumkin.
WORD matn muharriri imkoniyatlari:
Mantni kiritish, tahrir qilish va ko’zdan kechirish;
QATOR orkalari abzatsini o’rnatish;
Avtomatik tarzda matnni sahifalarga bo’lish;
Matn qismini ajratish va uni kerakli joyga nushalash;
Hujjatni mundarijasini to’zish;
Matematik, kimyoviy formulalarni yozish;
Har xil shiriftlarda–oddiy, ko’pyo’q, ogma, tagiga chizib yozish;
Bir vaqtda bir necha oynada bir nechta hujjatni tayyorlash, tahrir qilish, biridan
ikkinchisiga ko’chirib o’tish;
Matnda har xil shakl, grafik va rasmlardan foydalanish;
Turli ma'lumotlar jadvallar to’zish, ular ustida arfimetik operatsiyalar bajarish;
Avtofiguralar chizish, titul varaqlarini jixozlash va shu kabi yana bir turkum
ishlarni bajarishi mumkin.
WORDni ishga tushirish va undan chiqish
WORD dasturi, odatda dastur dispecherining Microsoft Office bo’limida
joylashgan bo’ladi. WORD dasturini ishga tushirish uchun «sichqoncha»
Ko’rsatkichini WORD piktogrammasi ustiga keltirib, uning chap tomon tugmachasini
ikki marta bosib, standart usulida ishga tushiri mumkin. Yoxud «Pusk» tugmasi
yordamida «Programma`» bandiga kiriladi va dasturlar ro’yxatidan Microsoft WORD
Ko’rsatkich orqali topiladi hamda «sichqoncha»ning chap tomon tugmachasi bosiladi.
Natijada ekranda dastlab WORD zarfarag’i so’ngra WORDning ish stoli paydo
bo’ladi.
WORD ishga tushgandan so’ng kompyuter ekranida WORD ish stoli,
boshqarish darchasi hosil bo’ladi. Boshqarish darchasida, sarlavha satri (birinchi
qator), menyu satri (ikkinchi qator) va uskunalar majmuasi (4,5 va hokazo qatorlar)
joylashgan bo’ladi.
Uskunalar majmuasida WORD menyu buyruqlarining deyarli barchasiga mos
hamda qo’shimcha amallarni bajarish uchun mo’ljallangan maxsus tugmachalar
joylashgan. Maxsus tugmachalar ustidagi belgilar bajariladigan amallarni ko’rsatib
turadi.
Masalan, «Printer»-tugmasi ustiga printer chop qilish qurulmasi chizilgan. Bu
tugmani bosish ekrandagi matnni chop qilishga buyruq beradi.
Dasturdan chiqish qo’yidagi usulda bajariladi.
Ko’rsatkichni sistema menyusi ustiga keltirib, ikki marta bosish bilan;
Oyna ilovasining sistema menyusini ochib va Close (zakro`t) buyrug’ini tanlash
bilan;
[Alt]+[F4] klaviatura tugmalarini birgalikda bosish bilan;
Fayl” buyruqlar to’plamidan “Vo`xod” buyrug’ini berish bilan;
[File-Exit] (fayl-Vo`xod) gorizantal menyudagi buyruqlarni berish bilan
dasturdan chiqiladi.
Agar WORD oynasini yopish paytida hujjatni ayrim o’zgaritirishlar kiritilgan
bo’lib, u diskda saqlanmagan bo’lsa, ekranda «Xoteli vo` Soxranit izmeneniya v
doqument?» degan savol chiqadi, u holda o’zgartirishni diskda saqlash uchun «Da»,
o’zgartirishni saqlamas- lik uchun «Net» yoki tahrir qilishni davom ettirish uchun
«Cancel-Otmena» tugmalari tanlanadi.
Matnlarni kiritish va saqlash
Agar buyruqlar satrida argumentsiz (faylning nomini ko’rsatmasdan) WORDni
inga tushirgan bo’lsangiz u holda kompyuter yangi hujjatni “Doqument 1” shartli nom
bilan berishni taklif etadi. Ushbu hujjatning Normal.Dat fayl standart fayl shaklida
saqlanadi. Yangi sahifa ochilgandan so’ng kerakli hujjat klaviatura tugmalari orqali
kiritiladi.
Odatda matn klaviatura qurulmasidan terib kiritiladi. Dastlab, ko’rsatkich
(kursor) ekranda kerakli joyga keltiriladi. Kiritilayotgan matn ko’rsatkich turgan joyga
joylashadi.
Agar kiril alifbosidan lotin alifbosiga o’tish lozim bo’lsa, [Alt], [Shift] tugmalari
majmuasidan foydalaniladi. Klaviatura drayverlari har xil bo’lganligi sababli, kirill
alifbosidan lotin alifbosiga o’tish, ba'zan ikki marta [Shift] yoki [Ctrl] bilan birgalikda
bosilganda bo’lishi ham mumkin.
Yangi abzatsdan matnni kiritishni boshlash uchun qator nihoyasida [Enter]
tugmasini bosish lozim, aks holda Ko’rsatkich avtomatik ravishda qator oxiridan yangi
qator boshiga keladi. Matndagi keraksiz jumlalarni o’chirish uchun Ko’rsatkich
mazkur belgi old tomonga keltiriladi va [Del] tugmachasi yordamida o’chiriladi.
[BackSpace] tugmachasini ko’rsatkich chap tomonidagi belgilarni, [Shift]+[Del]
tugmalari majmuasi va ko’rsatkichdan o’ng tomonda turgan barcha belgilarni qator
oxirigacha o’chirish uchun xizmat qiladi. [Shift]+[BackSpace] tugmalari majmuasi
ko’rsatkich olditda joylashgan barcha simvollarni qator boshigacha o’chirish uchun
xizmat qiladi.
Matndagi biror qatorni ikkiga bo’lish uchun bo’linadagin matn maydoniga
ko’rsatgich keltiralidi va [Enter] tugmachasi bosiladi. Ikki qatorni birlashtirish uchun
birinchi qator oxirigacha Ko’rsatkich keltiriladi va [Del] tugmasi bosiladi.
Hujjatni (yoki uning bir qismini) tayyorlab bo’lgandan keyin ixtiyoriy nom va
DOC kengaytgichi bilan « Soxranit kak…» buyrug’i orqali saqlab qo’yishingiz yoki
menyudagi fayl bo’limiga kirib, «Soxranit» satrini tanlash yo’li bilan uni xotirada
saqlab qo’yishingiz mumkin.
Xotirada saqlab qo’yilgan faylni yana tahrir ktilish zarur bo’lsa, Word
menyusidagi Fayl bo’limidan Otkro`t buyrug’i tanlanadi va fayl nomi beriladi.
Natijada ekranda matn hosil bo’ladi. O’z navbatida matnni tahrir qilish yoki
chop qilishni davom ettirish mumkin.
Word menyusi bilan ishlash
Word ekranining yo’qori qatorida matn va uning qismlari ustida turli xil amallar
bajarish uchun mo’ljallangan menyu joylashgan. Menyuga kirish uchun [F10]
tugmachasi yoki ko’rsatkich kerakli menyu bandi ustiga keltirib, «sichqoncha»
tugmasi bosiladi va kerakli band [(], [(], [Home], [End] tugmalari yordamida tanlanadi.
Tanlangan band bajarilishi uchun [Enter] tugmasi bosiladi.
Menyudagi tahrir kilinayotgan matnni qo’yish uchun [Esc] tugmachasi bosiladi.
Microsoft Word matn tahrirlagichning menyusi «Fayl», «Pravka», «Vid», «Vstavka»,
«Format», «Servis», «Tablitsa», «Okno», «Spravka» bo’limlaridan iborat.
Fayl bo’limi
Menyuning «Fayl» bo’limida yangi hujjatni tayyorlash uchun yangi oyna ochish,
oldingi saqlangan fayllarni chiqarish, joriy faylni yopish, tayyorlangan hujjatni diskka
yozish, yangi oynadagi hujjatni nom berish bilan saqlash, barcha oynalardagi
hujjatlarni saqlash, kerakli fayllarni qidirib topish, sahifalar tartibini o’zgartirish,
matnni sahifada qanday joylashganligini oldindan ko’rish, matnni (matritsaviy, lazerli)
printerlarda bir necha nusxada, agar zarurat bo’lganida matnni tanlangan joyini chop
etish, oxirgi 4 ta tahrir qilingan fayllar nomini ko’rish hamda Word matn tahrir
dasturdan chiqish kabi bir qator ishlarni amalga oshirish mumkin.
Matnni tahrir qilish. «Pravka» bo’limi
Menyuning «Pravka» bo’limida hujjatni tahrir qilishga oid bir qator ishlarni
amalga oshirish mumkin.
Matn ko’rinishi ustida amallar. «Vid» bo’limi
«Vid» bo’limida esa sahifa o’lchamlari, formulalar yozish uchun maxsus
bo’limlar bilan ishlash imkoniyati mavjud.
Matnga tasvir tushirish. «Vstavka» bo’limi
Menyuning «Vstavka» bo’limida bajariladigan operatsiyalarni rad etish va qayta
takrorlash, belgilangan joyni qirqib olish va kerakli joyga qo’yish, tanlangan joyni
o’chirish, hujjatni barcha joyini tanlash, matndan kerakli so’zni izlab topish va uni
almashtirish kabi kabi ishlarni amalga oshirish mumkin.
«Format» bo’limi
«Format» bo’limida sahifalarning o’lchamlarni kiritish, turli xil shiriftlarni
o’rnatish va bekor qilish, chapdan, o’ngdan, yo’qoridan va qo’yidan kerakli xajmda
bush joy qoldirish kabi ishlarni amalga oshirish mumkin.
«Servis» bo’limi
«Servis» bo’limida hujjatlarning to’g’ri yozilganligini nazorat qilish, tugirlash
kabi ishlarni amalga oshirish mumkin.
Jadvallar ustida amallar. «Tablitsa» bo’limi
«Tablitsa» bo’limida jadval tashkil etish, jadval katakchalarpi ustida ishlash va
jadvallardagi ma'lumotlarni saralash ishlarini amalga oshirish imkonini beradi.
Yangi oyna ochish. «Okno» bo’limi
«Okno» bo’limi yordamida yangi oyna ochish, yangi oynaga boshqa hujjatni
chakirish va tahrir qilish, lozim joylarini qirqib olib boshqa oynaga o’tkazish kabi
ishlarni bajarish mumkin.
Yordam olish. «Spravka» bo’limi
«Spravka» bo’limi yordamida Wordda ishlash haqida ma'lumot olish, Microsoft
Web va boshqa dasturlar haqida ma'lumot olish mumkin.
Jadval tashkil etish. «Tablitsa» bo’limi
Jadval tashkil etish uchun menyudagi «Tablitsa» bo’limiga kirib, «Vstavit
tablitsa» qatori tanlanadi. Ekranda suroq vazifasini bajargan holda satr va ustunlar
sonini kiritishni talab qiluvchi oyna hosil bo’ladi.
Kerakli ustun va satrlar sonini kiritib [Enter] yoki [Oq] tugmalari bosiladi.
Masalar 12 satr va 11 ustundan iborat jadvalni hosil qilish uchun “Chislo strok”
bandida 12 sonini, “Chislo stolbets” bandida 11 sonini kiritish lozim va [Oq] buyrug’i
beriladi. Natijada ekranda jadval hosil bo’ladi.
Kiritilgan jadvaldagi satr yoki ustunlar soni ko’p bo’lganda ularni kamaytirish
uchun kerakli satr tanlab olinib, menyudagi “Tablitsa” bo’limiga kirib, “Udalit
yacheyke” qatori tanlanadi. Kiritilgan jadvaldagi satr yoki ustunlar soni yetmay
qolganda ularning sonini ko’paytirish uchun ixtiyoriy bir satr tanlab olinib, menyudagi
“Tablitsa” bo’limiga kirib, “Vstavit yacheyki” qatoriga kelib [Enter] tugmasi yoki
“sichqoncha”ning o’ng tugmachasi bosiladi, natijada katakchalarning o’lchamlarini
o’zgartirish imkonini beradi.
Savol: Jadvallar bilan ishlash qanday amalga oshiriladi? Tablitsa
menyusining ko’rinishi tavsiflab bering.
Turli matematik va kimyoviy simvollar bilan ishlash
Matematik yoki kimyoviy formulalarni yozish uchun “Vstavka” menyusiga
kirib, “Simvol” bandi tanlanadi va “sichqoncha” tugmachasi bosiladi. Natijada
“Simvol”lar ekrani paydo bo’ladi. Kerakli simvol Ko’rsatkich orqali tanlanadi va
matnda lozim joyga ko’rsatkich keltirib, “Vstavit” tugmasi bosiladi.
Matematik formula va munosabatlarni yozishda uskunalar qatoridagi
a
belgidan foydalanish maqsadga muvofiq. Mazkur belgi ustuniga Ko’rsatkich keltirilib,
“sichqoncha”ning chap tugmachasi bosiladi. Natijada ekran paydo bo’ladi va kerakli
matematik (fizik, kimyoviy va xokazo) formulalarni osonlikcha kiritish mumkin.
Matn kiritilgach odatda uni chop etishlan oldan ko’zdan kechirish maqsadga
muvofiq. Buning uchun “Fayl” buyruqlar to’plamidan “Predvaritelno`y prosmotr”
yoki o’nga mos keluvchi uskunalar panelidan “Oyna” uskunasi ustiga Ko’rsatkichni
olib kelib, “sichqoncha”ning tugmachasi bosish lozim.
Uskunalar panelida yana bir qator uskuna belgilari joylashgan. Ular
yordamida foydalanuvchi bosh menyuga kirmasdan matnni tahrir qilish, uni ko’zdan
kechirish, chop qilish, xotarada saqlash, matn qismini qirqib olish, qirqilgan qismini
boshqa joyga nushalash, elektron jadvallar to’zish, matn shiriftini almashtirish, turli xil
geometrik shakl va figuralarni chizish va shu kabi yana bir qator ishlar ko’lamini
bajarish mumkin.
Xulosa: Hozirgi kunda har bir soha mutaxasis uchun bu muharirir kerakli zarur
hisoblanadi. WORD muharirining imkoniyatlari juda keng. Umumiy xulosa shuki,
hozirgi kunda bu muharrir kirmagan soha yo’q.
Nazorat savollari:
1. Muharirir deganda nimani tushunasiz? Qanday muharrirlarni bilasiz?
2. Boshlang’ich ma'lumotlar deganda nimani tushunasiz?
3. WORD 2000ni ishga tushirish va undan chiqish qanday amalga oshiriladi?
4. Matnlarni kiritish va saqlash jarayoni qanday amalga oshiriladi?
5. Word menyusi bilan ishlash qanday amalga oshiriladi?
6. Turli matematik va kimyoviy simvollar bilan ishlash qanday amalga oshiriladi?
7. Microsoft Word matn muharriri to’g’risida nimalarni ayta olasiz? .
8. Microsoft Wordni ishga tushirish qanday amalga oshiriladi?
9. Hujjatlarni ko’rinishini o’rnatish rejimi vazifalari nimalardan ibrat?
10. Piktogramma nima? U qanday vazifalarni amalga oshiradi?
11. Simvollarni formatlash jarayonini tushuntirib bering.
Tayanch iboralar:
Komp'yuter, programma, interfeys, oyna, boshqarish, ma'lumot, masala,
WINDOWS, tugmachalarining kombinatsiyasi, ma'lumotlar strukturasi, fayl, papka,
“Windows-95”, bosh menyu, «Bajarish» («Vo`polnit»), matn, muharrir, jadval, pravka,
menyu, fayl, matnli muharrir, grafik muharrir, «Saqlash kak...» - («Soxranit kak...»),
«Bosmalash» («Pechat»), «Hujjatlar ro’yxati» («Spisok dokumentov»), «Chiqish».
Кo’rildi ______________
DАRSNING ТЕХNOLOGIК ХАRIТАSI
Fаn: Informatiка va axborot texnologiyalari
Кurs: I -кurs
Маshg'ulоt turi: ма’ruza
Dаrsning tipi: bахс - munozarali, muammoli, аralash, esse, klaster.
Мavzu: Мa’ro’za № 9. Elektron jadvallar
Dаrsning маqsаdi:
Ta’limiy: Тalabalarga elektron jadval va uning imkoniyatlari, turli hisob-kitob
ishlarini olib borishda uning ahamiyati hаqida to’liq tushuncha berish va ularning shu
sohadagi
bilimlarini
boyitish
va
mustahkamlash,
hamda
bu
bilimlarni
rеprоduкsiyalаsh. Маvzu bo’yicha talabalarning bilimlarini tizimlashtirishni davom
ettirish;
Rivojlantiruvchi: Tahliliy tafakkur qilish, xulosalar qilish vа takliflarni kiritish
mahoratini rivojlantirish, ko’mak beruvchi qo’shimcha adabiyotlar bilan ishlash
mahorati va ko’nikmalarini shakllantirish;
Таrbiyaviy:Таlabalarni miliy istiqlol g’oyasi ruhida tarbiyalash, milliy g’urur
tuyg’ularini singdirish;
Каsbiy: Таlabalar olgan nazariy bilimlarini amaliyotda qo’llay bilishlari, bilim,
ko’nikma va malaka hosil qilishlari darkor, ya’ni kasbiy malakalarini oshirishdan
ibotat.
Jihozlar: Informatika va axborot texnologiyalari faniga oid rangli so’ratlar.
Кo’rgazmali qurollar: Таlabalar tomonidan tayyorlangan plakatlar, boshqotirmalar,
tarqatma materiallar, testlar.
Техnik vositalar: коmp’yuter, vidioproektor, mul’timedia, disklar, kompakt disklar,
mikrofon.
Foydalanilgan аdabiyotlar:
1. М.М.Oripov vа boshqalar. Informatika va axborot texnologiyalari. Ахborot
техnologiyasi. O’quv qo’llanma. ТDТU. 1,2-qism Тоshkent 2002. Тоshkent davlat
texnika universiteti bosmahonasi.
2. SH.N.Nosirova, Tursinboeva Z.O’.«Informatika va axborot texnologiyalari»
fanidan ma'ro’za matnlari. Elektron versiyasi, Navoiy 2005 y.
3. Sattorov А., Yusupov Sh.R., Z. Хоshimov B.E. Informatika va axborot
texnologiyalari va hisoblash texnikasi asoslari.-Т:Shаrq-1996y.
4. www.msn.com , www.download.net , Web manzillari.
(Guruhni 3 tа guruh (algoritm, komp’yuter, dasturlash)gа bo’lib turli tadbirlar
tashkil qilamiz. Bu guruhda talabalarni baholash va ularni dars davomida faollashiga
yordam beradi degan umiddamiz.)
Do'stlaringiz bilan baham: |