Navoiy-kon metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti energo mexanika fakulteti

Masalalar


Masala 8.1. O’zgarmas tok elektr zanjirida aktiv R = 80 Om va induktiv X_L = 100 Om qarshiliklari ketma-ket ulangan. Reaktiv quvvatni kompensasiya qilish maqsadida zanjirga sig’im X_C = 40 Om qarshilik ulangan. Zanjirdagi kuchlanish o’zgarishsiz, ya’ni U = 110 V.

Iste’mol qilinayotgan qanday kattalikda o’zgarishini aniqlaymiz.

Echish. Zanjirning aktiv va induktiv qarshiligi

Zanjirning aktiv, sig’im va induktiv qarshiligi

Iste’mol qilinadigan to’la quvvatni qo’yidagi formula orqali aniqlaymiz (8.9):

Dastlabki quvvat sarfi 242,1 Vtni tashkil etadi, va quvvatni o'rnatgandan so'ng - 189 Vt. Shunday qilib, energiya iste'moli 53,1 ga kamaydi.

Faol, reaktiv va sezilarli kuch elektr pallasida tegishli kuchlanish va toklar bilan bog'liq:

bu erda, U_a – kuchlanishning aktiv (oddiy) tushuvi; U_r – kuchlanishning reaktiv tushuvi; U – zanjirdagi to’la kuchlanish tushuvi.

Elektr uzatish liniyalaridagi yo'qotishlarni kamaytirishga DC yoki Super o'tkazgichlar yordamida erishish mumkin. Birinchi holatda kuchli voltaj konvertorlari talab qilinadi. Ushbu liniyalarning tajribali ishlashi elektr energiyasini etkazib berishning an'anaviy tizimlari bilan taqqoslaganda yuqori xarajat va zararsizligini ko'rsatdi. Ikkinchi holatda elektr uzatish liniyasining o'tkazuvchanligi kriogenli tizimlarni talab qiladi, bu esa qiymati yuqori.

Mustaqil echimlar uchun vazifalar


Misol 8.2. AC elektr devorida ketma-ket bog'liq bo'lgan faol qarshilik R = 80 Om va kataklashuvchan qarshilik X_C = 100 Om mavjud. Reaktiv quvvatni bartaraf etish uchun devorga X_L = 50 Om bo'lgan kontsentratsion qarshilik qo'shiladi. O'ramadagi voltaj o'zgarishsiz qoladi, U = 110 V. Quvvat hajmining o'zgarganligi aniqlanadi. Vektorli diagramma yaratish.


Misol 8.3. AC elektr devorida ketma-ket ulangan faol qarshilik R = 80 Om, indüktif qarshilik X_L = 80 Om va kapsula chidamli X_C = 40 Om mavjud. Kompanziyaning qarshiligining zaruriyligini va kattaligini aniqlang, unda devor kuchlanishi o'zgarmas qoladi.