Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti

 
2. AYRIM TURDAGI HIMOYA VOSITALARIGA QO‗YILADIGAN 
TALABLAR VA ULARDAN FOYDALANISH QOIDALARI  
2.1. Elektr himoya vositalari 
Umumiy  nizomlar 
2.1.1.  1000  V  dan  yuqori  kuchlanishli  elektr  uskunalarida  ishlatiladigan 
himoya 
vositalarining 
izolyasiyalovchi 
qismi 
dastak 
tomonidan 
elektr 
izolyasiyalovchi  materialdan  qilingan  ajratgich  halqa  yoki  tirgovich  bilan  ajratiladi. 
Ajratgich  halqaning  tashqi  diametri  dastakning  tashqi  diametridan  kamida  10  mm 
ga ortiq bo‗lishi kerak. Izolyasiyalovchi qism bilan dastak chegarasini faqat bo‗yoq 
bilan  ajratib  qo‗yish  man  qilinadi.  Ajratgich  halqa  esa  izolyasiyalovchi  qismning 
bir  bo‗lagi  hisoblanadi.  1000  V  kuchlanishgacha  bo‗lgan  elektr  uskunalarida 

---

332 
 
ishlatiladigan  himoya  vositalaridagi  tirgovichning  balandligi  texnik  shartlarda 
keltirilgan  talablarga  mos kelishi  lozim. 
Himoya  vositalarini  ishlatish  jarayonida  ularning  ajratgich  halqa  yoki 
tirgovichni  tashqarisidagi  izolyasiyalovchi  qismiga  tegish man qilinadi. 
2.1.2.  Elektroizolyasiyalovchi  trubkadan  qilingan  himoya  vositalari 
konstruksiyasida  trubka  ichiga  chang  va  suv  kirishiga  qarshi  chora  ko‗rilgan 
bo‗lishi  zarur.  Ushbu  talab  izolyasiyalovchi  chang  tortuvchi  shtangalarga  taalluqli 
emas. 
2.1.3.  SHtanga  va  kuchlanish  ko‗rsatgichlarning  konstruksiyasi  va  ishchi 
qismining  o‗lchamlari  uskunalarning  (qutblari)  fazalari  orasida  va  ularni  erga 
ulangan  qismiga  nisbatan tutashuviga  imkon  bermasligi  darkor. 
2.1.4.  Izolyasiyalovchi  himoya  vositalarining  loklangan  yuzasi  buzilgan 
yoki boshqa nosozliklar aniqlangan  taqdirda ularni  ishlatish  man qilinadi. 
2.1.5.  1000  V  dan  yuqori  kuchlanishli  elektr  uskunalarida  izolyasiyalovchi 
shtangalar  (o‗lchov  shtangalaridan  tashqari)  erga  ulash  uchun,  izolyasiyalarni 
changdan  tozalash  uchun  izolyasiyalovchi  qisqichlar,  elektr  o‗lchovchi  va 
kuchlanish  ko‗rsatgichlaridan  dielektrik  qo‗lqop  kiyib  foydalanish  zarur.  O‗lchov 
shtangalari  bilan  ishlaganda  dielektrik  qo‗lqopdan foydalanish zarur emas.