Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti

Montyorning  saqlagich  kamarlari  va xavfsizlik  arqonlari 
3.2.11.  Kamarlarning  statik  va  dinamik  yuklama  bilan  mexanik  mustahkamligining 
namunaviy  sinovlari  GOST  5718-77  talablari  asosida  o‗tkaziladi.  Saqlagich  kamarlari  va 
xavfsizlik  arqonlarini  qabul  qilish-topshirish  va  12  oyda  1  marta  ishlatish  sinovlarida  mexanik 
mustahkamligi  statik  yuklama  bilan  tekshiriladi.  Sinashga  olingan  kamarlar  avval  ko‗zdan 
kechirilib,  kamar  tasmasida  mahalliy  shikastlar  yo‗qligi  (kuygan,  kesilgan  va  shunga  o‗xshash), 
parchinli  ulangan  joylarda  lyuftlarning  yo‗qligi,  belbog‗,  kamar  choklari  va  qoplamaning  to‗la 
saqlanganligi,  kamar  charmi  yog‗  bilan  shimdirilganligi  va  qayirganda  yorilmasligi,  kapron 
arqonlar  iplarida  uzilgan  joylarining  yo‗qligi,  zanjir  bo‗laklaridagi  kavsharlangan  chokli  joylari 
va  halqalari  tekis  hamda  g‗adir-budur  joylari  yo‗qligi,  prujinali  karabin  kalitining 
buzilmaganligi,  karabin  yuzasining  silliqligi,  teshilgan,  tirnalgan  va  boshqa  shunga  o‗xshash 
kamchiliklar  yo‗qligi,  kamarning  hamma  metall  bo‗laklari  (parchinli  ulangan  joylaridan  tashqari) 
rux  bilan  qoplanganligi  aniqlanishi  kerak. 
3.2.12.  Kamarning  tashqi  yuzasi  ko‗zdan  kechirilgandan  va  mustahkamligiga  ta‘sir 
qiluvchi  mayda  kamchiliklar  bartaraf  qilingandan  so‗ng,  u  statik  yuklama  bilan  sinaladi.  Buning 
uchun  kamar  diametri  300  mm  bo‗lgan  qattiq  tayanchga  (
3.5-chizma
)  mahkamlanib,  ishlatishga 
qabul  qilishda  karabinga  300  kg,  davriy  ishlatish  sinovlarda  esa  225  kg  og‗irlikdagi  yuk  5  minut 
mobaynida  osib  qo‗yiladi.  Karabinni  ildirish  uchun  mo‗ljallangan  yarim  halqa  va  xavfsizlik 
arqonni  mahkamlash  uchun  mo‗ljallangan  halqa  ham  shu  tartibda  sinaladi.  Sinov  yuki  kamarni 
vertikal 
yoki 
gorizontal 
holatlarida 
dinamometr 
orqali  beriladigan  tortish  kuchi  bilan 
almashtirilishi  mumkin.  Sinov  tamom  bo‗lgandan  so‗ng  kamar  va  uning  detallarida  buzilish 
alomatlari  bo‗lmasligi  zarur,  karabin  qulfi  (zulfini)  to‗g‗ri  va  to‗liq  uning  o‗yilgan  joyiga  tushishi 
shart. 

---

361 
 
 
3.5-chizma.  Saqlagich kamarlarini  statik kuchda sinash shakli: 1  — bikr  tayanch; 2 — yuklama.   
3.2.13.  Xavfsizlik  arqoni  va  elkadan  o‗tkaziladigan  kamarlar  ham  himoya  kamarlari 
kabi  sinovdan  o‗tkaziladi.