Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti

17. DISPETCHERLIK VA TEXNOLOGIK BOSHKARUV VOSITALARI 
17.1. UMUMIY TALABLAR 
17.1.1.  Kabel  va  havo  aloqa  tarmoqlarida  energetika  korxonalarining  aloqa 
apparatlari  joylashgan  zallarida,  krosslarda,  aloqa  radiouzelida  va  xonalarida 
joylashgan  dispetcherlik  va  texnologik  boshqaruv  vositalari  uskuna  va  qurilmalarida, 
havo  elektr  uzatish  tarmoqlari  orqali  tashkil  qilingan  aloqa  qurilmalarida,  yuqori 
chastotali  aloqa,  rele  himoyasi  va  telemexanika  uskunalarida,  sanoat  televideniyasi  va 
xisoblash  uskunalarida  bajariladigan  ishlarda  ushbu  bobdagi  qoidalarga  rioya  qilish 
shart. 
17.1.2.  Ish  rahbari  4.11.1.-bandda  eslatilgan  hamda  quyidagi  ish  sharoitlarida 
tayinlanishi  zarur; 
-  havo  elektr  uzatish  tarmoqlarini  qo‗riq  maydonlarida  mexanizm  va  yuk  ko‗tarish 
mashinalari  yordamida bajariladigan  ishlarda; 
-  kuchlanish  ostida  bo‗lgan  havo  elektr  uzatish  tarmoqlarini  himoya  zonalarida 
hamma  turdagi  ustunlarni  o‗rnatish,  olib  tashlash  va  simlarni  (trosslarni)  almashtirish 
hamda  boshqa  havo  elektr  uzatish  tarmoklari  bilan,  I  klassli  radiouzatish  tarmog‗i 
fideri  bilan,  temir  va  katta  yo‗llar  bilan,  kemalar  qatnovi  tashkil  qilingan  daryolar 
bilan  kesishgan joylarda  ish bajarishda; 
-  ishlab  turgan  havo  elektr  uzatish  tarmog‗i  kuchlanishining  ta‘siridan  paydo 
bo‗ladigan  kuchlanish  zonasida  va  aholi  punktlaridan  o‗tgan  havo aloqa tarmoqlarida 
simlarni  almashtirish  va yangisini  osishda; 

---

 
186 
-  machtali  o‗tish  havo  aloqa  tarmoqlarini  qurish,  tarmoq  oxiri  va  qayrilish  joylaridagi 
ustunlarni  almashtirishda; 
- kabel aloqa tarmoqlarini  sinashda;  
- navbatchisiz  kuchaytirgich  punktlari  apparatlaridagi  ishlarda; 
-  erga  ulagich  pichog‗ini  ulanmagan  aloqa  to‗lqinlarini  filtrdan  o‗tkazuvchi 
qo‗yilmalardagi  ishlarda.  
Filtr  qurilmalari  ichini  ochmasdan bajariladigan  ishlar  bundan mustasno. 
Naryad  beruvchiga  yuqorida  sanab  o‗tilgan  ishlardan  tashqari  boshqa  ishlarda  ham 
ish rahbari  tayinlashga  ruxsat etiladi. 
17.1.3.  Ish  joyi  tayyorlash  jarayonida  o‗chirish-yoqish  apparatlari  bilan  operatsiya 
qilish  talab  qilinmasa,  dispetcherlik  va  texnologik  boshqaruv  vositalari  uskunalarida 
ish  rahbari  yoki  ta‘mirlash  xodimlaridan  tayinlangan  ishboshchi  ishlashga  ijozat 
beruvchi  shaxs  vazifasini  o‗rindoshlik  yo‗li  bilan  bajarishiga  ruxsat  etiladi.  Bunda 
ishlashga  ijozat  beruvchi  saqlagichlarni  olishi  va  brigada  a‘zolari  bilan  birgalikda 
ko‗chma erga ulagichlarni  o‗rnatishi mumkin. 
17.1.4.  Dispetcherlik  va  texnologik boshqaruv vositalari uskunalarida farmoyish bilan 
ushbu  Qoidani  4.11.14  -  4.11.21,  4.12.2,  4.12.3.  -  bandlarida  ko‗rsatilgan  hamda 
quyidagi  ishlar  bajarilishi  mumkin: 
-    elektr  uzatish  tarmog‗i  kuchlanishi  va  I  klassli  radiouzatish  tarmog‗i  fideri  ta‘sir 
o‗tkazmaydigan  uzilgan  havo aloqa tarmoqlari  va kabel  aloqa tarmoklaridagi  ishlar; 
-  taqsimlovchi  uskunalarga  o‗rnatilgan  navbatchisiz  kuchaytirgich  punktlari  va  yuqori 
chastotali  aloqa  apparatlarini,  yuqori  chastotali  aloqa  kanallarini  ulash  va 
elementlarini  sozlash  ishlaridan  tashqari,  dispetcherlik  va  texnologik  boshqaruv 
vositalari  uskunalarini  ta‘mirlash,  o‗rnatish va sozlash ishlari. 
17.1.5.  750  kV  kuchlanishli  havo  elektr  uzatish  tarmog‗i yaqinidagi va ushbu tarmoq 
bilan kesishgan joylardagi kabel va havo aloqa tarmoqlarida ish bajarishda  «Aloqa va