Navoiy kon-metallurgiya kombinati davlat korxonasi navoiy davlat konchilik instituti



Download 6,93 Mb.
bet225/277
Sana30.03.2022
Hajmi6,93 Mb.
#519638
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   277
Bog'liq
2 5375557668691776278

O‘zgaruvchan xarajatlar deb, ishlab chiqarish xajmiga nisbatan to‘g‘ri proporsional bo‘lgan xarajatlarga aytiladi.
Maxsulotning (ishning, xizmatning) ishlab chiqarish tannarxiga uni bevosita ishlab chiqarish bilan bog‘liq xarajatlar kiritiladi. Ularga kuyidagilar tegishli:
- bevosita moddiy xarajatlar;
- bevosita mehnat xarajatlari;
- ishlab chiqarish xususiyatiga ega bilvosita ustama xarajatlar.

Maxsulot tannarxi bir turdagi maxsulotni bevosita va bilvosita ishlab chiqarish xarajatlarini shu maxsulot miqdoriga bo‘lish orqali topiladi:


MT = MX+IX+ST+A+BIX / M

Bu erda:


MT – maxsulot tannarxi, so‘m;
MX - ishlab chiqarishning moddiy xarajatlari, so‘m;
IX - ishlab chiqarish xususiyatidagi mehnatga xaq to‘lash xarajatlari, so‘m;
ST - ishlab chiqarishga tegishli bo‘lgan ijtimoiy sug‘urta to‘lovlari, so‘m;
A - asosiy vositalar amortizatsiyasi, so‘m;
BIX - boshqa ishlab chiqarish xarajatlari, so‘m;
M - maxsulot miqdori, sentner, dona, kg, tonna va xaqozo
Mehnat unumdorligini oshirish, xomashyo va material, yoqilg‘i va elektr energiya xarajatlarini kamaytirish, xizmat ko‘rsatish va boshqarish sarflarini qisqartirish, ishlab chiqarishdan tashkari xarajatlarni tejash maxsulot tannarxini pasaytirishning muhim manbalari xisoblanadi.
Tannarxda korxona ishlab chiqarish faoliyatining sifat ko‘rsatkichlari - ishlab chiqarish resurslaridan foydalanish samaradorligi, ishlab chiqarish texnologiyasi va mehnatni tashkil etish darajasi, korxonani tejamkorlik bilan va oqilona yuritish omillari, maxsulot ishlab chiqarishni yuksaltirish sharoitlari o‘z aksini topadi.
Kalkulyasiya bu pul bilan ifodalangan xarajatlarni umumlashtirish usuli mahsulot birligiga, aniq ish turiga, xizmat turiga shakl aytiladi.
Hisob-kitob xarajatlari buxgalteriya ma’lumotlariga asoslanadi va mahsulotning haqiqiy tannarxini ko‘rsatadi, bu esa mahsulot tannarxi bo‘yicha rejaning bajarilishini tekshirish va individual ishlab chiqarish maydonlarida rejadan chetga chiqishlarni aniqlash imkonini beradi.
Sex va zavod xarajatlarini qisqartirish zaxiralari, birinchi navbatda, boshqaruv apparatini soddalashtirish va arzonlashtirish, ma’muriy xarajatlarni tejashda. Sex va ishlab chiqarish xarajatlari tarkibiga ko‘p jihatdan yordamchi va yordamchi ishchilarning ish haqi ham kiradi. YOrdamchi va yordamchi ishlarni mexanizatsiyalash bo‘yicha chora-tadbirlarni amalga oshirish ushbu ishlarda band bo‘lgan ishchilar sonining qisqarishiga va natijada sex va zavod xarajatlarini tejashga olib keladi.



Download 6,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   277




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish