Navoiy davlat pedagogika

EZILISH  SINDROMI

   

 Oyoq -  qullar   tananing  boshqa  qismlari   yumshoq   tuqimalarninig   zilzila

vaqtida,  bosib   qolishda  va   boshqalarda  uzoq   muddatgacha   turli   narsalar

(daraxt,   toshlar,   beton   plitalar,   uta  og`ir   buyumlar  va  hokazo)   ostida

bosilishi  oqibatida   yuz  beradigan   ma`lum   simptomlar   kompleksi               e

z i l i sh   sindromi  deyiladi.  yoki  shikastlanish   taksikozi   deyiladi.    Bunda

muskullar     teri   osti     yog`     kletchatkasi     tomirlar     va     nervlar         suyaklar

majaklanadi  va  sinadi.

Uzoq   vaqt     ezilish     natijasida     muskullar   va     boshqa   tuqimalar     qonga

yolchimay   qoladi  natijada   bu  tuqimalarda  nekroz   boshlanib   tuqimalar   o`la

boshlaydi     va   uzidan     zaharli     moddalar       ajratadi.     So`ng     to`qimalarda

yig`ilgan   toksinli   moddlar,  shuningdek    og`riq   impulslari  oqimi   organizmga

tushadi   va  shokni   eslatuvchi  klinik   manzarani   keltirib   chiqaradi.

Ezilish sindromining   belgilari.

  bemorning     umumiy     ahvoli     dastlab     ancha     yahshi     bo`ladi     u   umuman

beholligidan   ezilgan   joyi  og`rishidan    shikoyat  qilmaydi.   Oradan  6-8  soat

o`tgach     shikastlangan       oyoq-   qo`lda     shish   paydo bo`ladi.   Bu     soxaning

terisi   avalgiga    qaraganda  oqaradi, so`ngra   qizg`ish-  ko`kimtir   tusga  kiradi.

:erida     ichi     suyuqlikka     to`la     pufakchalar   paydo bo`ladi , oyoq- qo`lini

qimirlatib   bol`may   qoladi.     Bemorning   umumiy   ahvoli   og`irlashadi.   :ana

harorati  39 / 40   ga   ko`tariladi.    boshi  qattiq  og`riydi ,   qon  bosimi  avvaliga

ko`tarilib  keyin  tushadi   pulsi  tezlashadi ,  buyrak  ishi  buziladi , oldin   siydik

ajralishi  kamayadi   so`ngra  siydik  umuman  ajralmay  qoladi – anuriya.

  KUYISH    deb,  tuqimalarning   yuqori   harorat,  kimyoviy   moddlar,  elektr

toki,  nur   energiyasi   ta`sirida kelib   chiqqan   jarohatga  aytiladi.  Kuyishlar

turlari  qo`yidagilar:

  termik: - issiq   suvdan,   olovdan,  cho`g`dan,  bug`dan

  kimyoviy:-   kislota  va  ishqorlardan , uksus   essentsiyasidan

 nur  energiyasi va  elektr  tokidan

---

   Kuchli   kuyishlarda   bemorda   jiddiy   umumiy   buzilishlar   kuzatiladi  va

kuyish   kasalligi  rivojlanadi.

  Utkir  kuyishda   kasallikning   kechishi   shok, toksemiya,   septiko -  toksemiya

va   rekonvalestsensiya   davrlari   farq  qiladi.

   SHOK davri -  kuyishda   travmatik   shokni   eslatadi,   biroq  u   organizmni

yaqqol   intoksikatsiyasi     va   plazma     yuqotilishi     hisobiga     birmuncha   og`ir

kechadi.   :ravmatik   shokdagi   singari   bemor   erektil bosqichida   qo`zg`algan

bo`ladi ,   qon   bosimi   oshib,  pulsi   tezlashadi.

   :optid   bosqichida   hayotiy   jarayonlar     keskin     pasayib     ketadi:   bemor

harakatsiz, tana     harorati va     qon       bosimi   pasaygan ,     terisi   oqargan, yuz

qoyifasi   jiddiylashgan, akrotsianoz   paydo   bo`ladi.   Siydik   ajralishi   kamayib,

to`liq   anuriyaga   boradi.

   toksemiya   davri-     kuyishdan     keyin   bir necha     soat     utgach     boshlanadi.

Kuygan   yuzada kup   miqdorda   plazma     yuqotilishi     bilan     birga   zaharli

moddalarning   surilishi   boshlanadi.   Bu  davrda   bemorning   ahvoli   nihoyatda

og`ir,     harorati     juda   yuqori,     ishtahasi   va   uyqusi     buzilgan,   qusadi, ichi

kelmaydi. Qon   quyuqlashgani   sababli     gemoglabin   va   eretrotsitlar     miqdori

kupayadi.  Siydikda   eretrotsitlar  va  oqsil   silindrali   paydo  bo`ladi. 

   Septiko – toksemiya davri-  kuygan   yuzada  infeksiya   rivojlangandan keyin

kuzatiladi.   Kuygan  yuza   ko`p  yiringli   suyuqlik   bilan  qoplanadi.   Harorat

kutarilib   ketadi,  yotoq  yaralar   yiringli   metastazlar   hosil  bo`ladi.