Navoiy davlat pedagogika instituti umumiy tilshunoslik

namoyon
namoyon
bo`ladi
bo`ladi
, 
, 
«
«
ochiladi
ochiladi
»
»
. 
. 
Aniqrog`i
Aniqrog`i
, 
, 
suvda
suvda
daraxtlar
daraxtlar
, 
, 
ko`zguda
ko`zguda
o`zimiz
o`zimiz
aks
aks
etganidek
etganidek
har
har
bir
bir
nom 
nom 
o`zi
o`zi
ifodalayotgan
ifodalayotgan
predmetning
predmetning
tabiatini
tabiatini
, 
, 
mohiyatini
mohiyatini
aks
aks
ettiradi
ettiradi
, 
, 
degan
degan
fikrni
fikrni
ilgari
ilgari
suradilar
suradilar
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
99 
GLOSSARIY 
Adabiy me‟yor – til birliklarining adabiy til qoidag`talablariga mos holda, 
namunali tarzda qo`llanilishini, tilning adabiyligini ta‘minlovchi vostalarni 
belgilovchi me‘yor. 
Adabiy til – umumxalq tilining ishlangan, sayqal berilgan, ma‘lum me‘yorga 
solingan, xalqning turli madaniy ehtiyojlariga xizmat qiluvchi shakli. Adabiy 
tilning ikki shakli bor: 1. YOzma shakli. 2. Og`zaki shakli. Alliteratsiya – (lot. ad 
– old, -ga+ litera - harf). Misralar, undagi so`zlar boshida bir xil undosh 
tovushlarning takror qo`llanilishi. 
Analogiya – aynan o`xshashlik. 
Anomaliya – qisman  o`xshashlik. 
Anafora – (yun.anaphora – yuqoriga chiqarish) parallel tuzilgan nutq parchalari 
(mas., misralar) boshida aynan bir unsurning takrorlanishidan iborat uslubiy 
qo`llanish. 
Analitik shakl – yordamchi so`zlar vositasida hosil bo`luvchi shakl. 
Antiteza – (yun. antithesis – qarama-qarshi qo`yish). Qiyoslanuvchi fikr, 
tushuncha kabilarni qarama-qarshi qo`yishdan ibotat uslubiy qo`llanish. 
Antonimlar – (yun.anti – qarshi, zid; onyma - nom). O`zaro zid, qarama-qarshi 
ma‘noli til birliklari.             
Apostrof – (yun.  – chetga yoki orqaga qaragan). CHet tilga oid ismlar tarkibidagi 
ayrim qismlarni ajratib talaffuz etishni, fonetik transkripsiyada undoshlarning 
yumshoqligini ko`rsatish uchun satr ustiga qo`yiladigan vergulsimon belgi (

).

     
Arxaizm – (yun. archaios - qadimgi). Ma‘lum davr uchun eskirgan, iste‘moldan 
chiqa boshlagan til birligi (so`z, frazeologizm va b.)  
Assanans – (fran. assonance - ohangdoshlik). Aynan yoki yaqin unlilarning 
takrorlanishi natijasida yuzaga keladigan ohangdoshlik.  
Affiks – (lot.  – birlashtirilgan, biriktirilgan). So`zga (leksemaga) zid qo`yiladigan 
(leksik ma‘noga ega bo`lmagan), o`zi qo`shiladigan asosning lug`aviy yoki 

---

 
100 
grammatik ma‘nolarining shakllanishiga xizmat qiladigan morfema; qo`shimcha. 
Bayonot – diplomatik munosabatlar, muzokaralar, xalqaro ahvol va ish kabilar 
haqida manfaatdo tomonlar va umum axboroti uchun og`zaki yoki yozma ravishda 
e‘lon qilingan rasmiy bildirish va shu haqdagi hujjat.