Navoiy davlat pedagogika instituti umumiy biologiya kafedrasi

17. NORMATIV HUJJATLAR

5110400 – Biolgiya va IHFM ta’lim yo’nalishi bo’yicha bakalavr kompetentligiga qo’yiladigan talablar

5.1 5110400 – Biologiya va IHFM ta’lim yo’nalishi bo’yicha bitiruvchi quyidagi umumiy malakaviy kompetensiyalarga ega bo’lishi lozim:

Biologiya kursi

Bakalavr:

- o’simliklarning vegetativ va generativ organlarining tuzulishi va vazifasi;

- to’qimalar va ularning tasnifi;

- changlanish va urug’lanish jarayoni;

- taksonomik kategoriyalar;

- o’simlik qoplamlari; .

- umutqasiz va umurtqali hashoratlarning tuzilishidagi o’ziga xosligi;

- hayvonlar klassifikatsiyasining asosiy tamoyillari;

- mikroorganizmlar biotexnologiyasi;

- fermentlarning aktivatorlari va ingibitorlari haqida;

- bnotexnologiyaning zamonaviy yo’nalishlari;

- gen injenernyasi;

- nnlividual rivojlanishning umumiy konuniyatlari;

- zkotizimlar va ularda moddalarni almashinuvi;

- ekologii madaniyat to’g’risida tasavvurga ega bo’lishi;

- ijtimoiy faollik, konstruktiv xamkorlik qila olishi;

- xujayra nazariyasining asosiy qonunlari;

- xujayra metabolizmining mohiyati;

- fotosintez;

- moddalar almashinuvi;

- mitozning biologik ahamiyati;

- xujayra va uning bo’linish sikllari;

- mitoz va meyoz;

- irsiyat va o’zgaruvchanlikning asosiy konuniyatlari;

- mutatsiya va modifikatsiyani taqqoslay olish;

- organizmlarning ko’payishi va rivojlanishi;

- organik olamning evolyutsiyasi;

- populyatsiya va tur;

- evolyutsiyaning xarakatlantiruvchi kuchlari;

- tur mezonlarining nisbiyligi;

- sun’iy va tabiiy tanlash mexanizmlari;

- evolyutsiyani isbotlovchi dalillar;

- odam va boshqa sutemuzuvchilar yaqinligi;

- biotsenoz, biogeotsenoz, ekotizimlar;

- produtsent, konsument va redutsent organizmlar;

- ozuqa zanjirlarini sxemasini tuzish;

- odam organizmining tuzilishi, organizmlar sistemasi;

- organlar tuzilishi va funksiyasi birligi;

- organizm va muhitning o’zaro bog’liqligi;

- biologik va ekologik modellashtirish;

- tirik organizmlar tizimini klassifikatsiya qilish prinsiplari;

- biologik, kimyoviy va ekologik jarayonlarning o’zaro bog’likligi;

- materiya tuzilishi biologik shakllarining o’ziga xosligi;

- Yer evolyutsiyasidatirik sistemalarning o’rni;

- gomeostaz va uni saqlash sharoitlari;

- tirik sistemalarning rivojlanishi va ko’payishi qonuniyatlari;

- genetika qonunlari va ularning evolyutsiyasidagi ahamiyati;

- insonning biosotsial xususiyatlari, fiziologyyasi va sihat-salomatligini bilishi, malaka hosil qsilishi va amalda qo’llay olishi;

- osmos, passiv va faol transport;

- ildiz bosimi;

- tropizmlar;

- nafas olish turlari;

- ko’p xujayrali hayvonlar kelib chiqshi;

- embrional rivojlanish shakllari;

- hayvon organizmi to’qimalarining tasnifi;

- mikroorganizmlarning tuzilishi, o’sishi va ko’payishi;

- fermentlar katalizator sifatida;

- oqsil biosintezinikg mohiyati;

- mitoz va meyoz sxemalarini mustaqil tuzish;

- organizmda fiziologik jarayonlarni mexanizmlari;

- irsiyat va o’zgaruvchanlikning qonuniyatlarini sxemalar yordamida tasirlashni;

- biotexnologik usul yordamida mahsulotlar olishni tushunish;

- sog’lom hayot tarzini gigiyenik me’yorlarini asoslash;

- evolyutsiyaning harakatlantiruvchi kuchlari;

- ekologik piramndalar qoidasi;

- biosferani Yerning boshqa qobiqlari bilan aloqadorligi;

- organ shakllarini tahlil qilish va aniqlash;

- o’simlik va hayvonlarni taqqoslash va aniqlash;

- mikroskop bilash ishlash, preparatlarni tayyorlash;

- hayotiy jarayonlarni kuzatish, eksperimentlar qo’yish;

- organizmlarning moslashish shakllarini aniqlash;

- o’simliklar bilan fiziologik tajribalarni o’tkazish, ularni kuzatish va tahlilga tayyorlash, tajriba natijalarini hisobga olish, o’simliklarni ko’paytirish usullari;

- o’simlik va hayvonlarning asosiy guruhlari;

- o’simlik va hayvonlarning pasportini tuzish ko’nikmalariga ega bo’lishi lozim.