Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti

I. Umumiy ma’lumotlar.

1. Dala tadqiqotlari o‘tkazilaYotgan Yoki materiallar to‘planaYotgan hudud. Aholi punkti, ma’muriy hudud nomi. Ilgari qanday ma’muriy birlik tarkibiga kirgani, oktyabr to‘ntarishidan oldingi ma’muriy bo‘linish.

2. Qisqacha geografik tasnifi.

3. Aholining etnik tarkibi (lokal, qabilaviy va boshq.). Soni va tarqalishi.

4. O‘rganilaYotgan hududdagi turli etnik guruhlarni asosiy xo‘jalik turlari va ularning nisbati. O‘rganilaYotgan davrda aholining xo‘jalik faoliyati Yo‘nalishidagi o‘zgarishlar.

5. YOrdamchi xo‘jalik tarmog‘i.

II. Ekin maydonlari va ish hayvonlari.

1. Ekin maydonlari va ularning qishloq xo‘jaligida bo‘linishi. Turli etnik guruhlarda ko‘proq tarqalgan ekin turi.

2. O‘rganilaYotgan aholi guruhida dehqonchilik mashg‘uloti ma’lum tizimining ko‘payib borishi:

a) Sug‘oriladigan erlar va uning turli formalari: yirik vohada, tekislikda va darYo vodiylarida; tog‘oldi kichik vohasi, tog‘ kichik vohasi; doimiy ravishda sug‘orilmaydigan dehqonchilik. Sug‘orilmaydigan dehqonchilik (lalmi) va boshqalar.

3. Turli ijtimoiy guruhlar o‘rtasida ekin maydonlarining taqsimlanishi.

4. O‘troq dehqon aholida ish hayvonlari, qishloq xo‘jalik ishlarida ulardan foydalanish. Ish hayvonlarining miqdori va turli etnik guruhlarda ularning farqi. Chorvani haydash: xususiy xo‘jalikda Chorvani oila a’zolari tomonidan haydash, jamoa bo‘lib haydash, Chorvani haydovga topshirish.

III. Suv inshootlari.

1. O‘rganilaYotgan hududda dehqonchilik tizimining tarqalishi: tartibga solingan suv inshootlari; lalmikorlik; tartibga solinmagan suv inshootlari-vaqtinchalik suv manbalaridan, suv yig‘iladigan inshootlar, qurib qoladigan ko‘l va boshqalardan foydalanish.

2. Oqava suv va chig‘ir vositasida sug‘orishning tarqalishi va ularning nisbati.

3. Korizlar va ularning tarqalish zonasi.

4. Sug‘orish kanallari, suv bilan ta’minlash manbalari (darYo, irmoqlari, ko‘l, tog‘ darYosi, buloqlar).

5. Sug‘orish inshootlarining turi-to‘g‘onlar, tambalar, suv taqsimlanish qurilmalari.

6. Sug‘orish usuli: a) ariqlarda jo‘yaklar bo‘ylab suv qo‘yish. b) Pol olinadigan joylarda suvni bostirish. v) vaqtinchalik ariqlar va boshqalar. Turli qishloq xo‘jaligi ekinlarini sug‘orish farqlari.

7. Navbati Yoki vaqti bilan ekiladigan ekinlarni farqlari;

a) er haydovidan oldingi ekin;

8. Xonliklarda xususiy va jamoa bo‘lib suvdan foydalanish. XIX asr o‘rtalari - XX asr boshlarida suvdan foydalanish tartibining o‘zgarishi. Suvni olish vaqtini muvofiqlashtirish. Sug‘orishda suv me’Yori. Suvni navbat bilan olish, sutka davomidagi navbat, sutkalik va boshqalar. Maydondagi ekinlar uchun kanallarni bo‘linishi (bosh, o‘rta va quyi «quloq»). Suvlarni taqsimlovchi kishi, quyi suv ma’murligi, kanallarni rostlash, suv haydash.

9. Sug‘orish tizimining boshqarilishi. Turli tarixiy davrlarda sug‘orish ishlari majburiyati. Xiva xonligida suv ma’murligining tuzilishi-umumiy xarakteri va farqlari.

IV. Qishloq xo‘jaligi qurollari.

1. Er haydash qurollari. Ularning turi va har xilligi:

a) Turkiston omochi; b) tekislikda er haydash uchun katta plug.

2. Temir pluglarni tarqalishi. Turlari va shakllari. Temir pluglarga ega bo‘lgan xo‘jaliklarning o‘ziga to‘qligi darajasi.

3. Er haydash qurolining qismlari. Ularning o‘lchamlari. YAsalgan materiallar.

4. Bo‘yinturuq. Uning qismlari va ularning o‘lchamlari. Nomlanishi.

5. Mola va uning turlari. Dandona. Ularning qismlari va o‘lchamlari. YAsalgan material.

6. Erni yumshatish va qazish uchun ishlatiladigan qurollar - ketmon, bel. Ularning turlari, qismlari, o‘lchamlari, ishlatilish usullari. Nomlanishi.

7. O‘rim qurollari - o‘roqlar, ularning turlari, o‘lchamlari. YAsalgan material. Ishlatish usullari.

8. YAnchish va sovurish qurollari. Mola, belkurak, shoxa, yava, g‘alvir. Mahalliy nomlari.

9. Qishloq xo‘jaligida yuklarni tashish va bir erdan ikkinchi joyga ko‘chirish moslamalari. Arava, chana. Ularning tuzilishi va tarkibiy qismlari. YUklarning joylanishi. Ot va eshakda tashish. Zambil va g‘altak-arava.

V. Qishloq xo‘jalik ishlari.