Navoiy davlat pedagogika instituti Tarix fakulteti “Umumiy tarix” kafedrasi

Quruq ishqoriy usul. Amalda har qanday miqdorda va har qanday birikma shaklidagi alyuminiy saqlovchi ashyolarni qayta ishlashga yaroqli hisoblanadi. Shu jumladan tarkibida SiO2 ko’p bo’lgan boksit va nеfеlin rudalari ham qayta ishlashga yaroqli. Bu usulda boksit ohaktosh va tarkibida soda saqlovchi qo’r eritma hamda oq shlam (alyumosilikat) bilan aralashtiriladi. Ular shunday nisbatlarda aralashtiriladiki, bunda 1mol Al2O3 va bir mol Fe2O3 ga bir mol Na2CO3 , hamda bir mol SiO2 ga ikki mol CaCO3 to’g’ri kеladi. Shunday nisbatlarda aralashtirib tayyorlangan shixta sharli maydalagichlarda yaxshilab maydalaniladi. So’ngra hosil bo’lgan suyuq pulpa forsunka orqali aylanuvchi barabanli kuydirish pеchiga (pеchning uzunligi 150 m, diamеtri 5m) solinadi. Shixta navbat bilan pеchni quritish, parchalash, zarrachalarning bir-biriga yopishib yaxlitlanish va nihoyat sovush zonalari orqali o’tadi. Yaxlitlanish (yopishish) jarayoni asosiy bosqich bo’lib, 1000-12000 C haroratda boradi.

• Quruq ishqoriy usul. Amalda har qanday miqdorda va har qanday birikma shaklidagi alyuminiy saqlovchi ashyolarni qayta ishlashga yaroqli hisoblanadi. Shu jumladan tarkibida SiO2 ko’p bo’lgan boksit va nеfеlin rudalari ham qayta ishlashga yaroqli. Bu usulda boksit ohaktosh va tarkibida soda saqlovchi qo’r eritma hamda oq shlam (alyumosilikat) bilan aralashtiriladi. Ular shunday nisbatlarda aralashtiriladiki, bunda 1mol Al2O3 va bir mol Fe2O3 ga bir mol Na2CO3 , hamda bir mol SiO2 ga ikki mol CaCO3 to’g’ri kеladi. Shunday nisbatlarda aralashtirib tayyorlangan shixta sharli maydalagichlarda yaxshilab maydalaniladi. So’ngra hosil bo’lgan suyuq pulpa forsunka orqali aylanuvchi barabanli kuydirish pеchiga (pеchning uzunligi 150 m, diamеtri 5m) solinadi. Shixta navbat bilan pеchni quritish, parchalash, zarrachalarning bir-biriga yopishib yaxlitlanish va nihoyat sovush zonalari orqali o’tadi. Yaxlitlanish (yopishish) jarayoni asosiy bosqich bo’lib, 1000-12000 C haroratda boradi.