Navoiy davlat pedagogika instituti "tabiiy fanlar" fakulteti

3-jadval 
O’zbekistonda 2009-yilda tashkil etilgan yangi shaharchalar 
Hududlar 
Yangi 
shaharchalar 
soni
 
Urbanizatsiya 
ko’rsatkichi (2015y.%)
 
O’zbekiston
Respublikasi 
966 
50,8 
Shu jumladan 
Qoraqalpog’iston 
Respublikasi 
11 
49.6 
Viloyatlar 
Andilon 
78 
52.5 
Buxoro 
60 
38.0 
Jizzax 
34 
47.2 
Navoiy 
30 
49,1 
Namangan 
109 
63.4 
Samarqand 
76 
38.0 
Sirdaryo 
16 
43.3 
Surhondaryo 
107 
35,8 
Toshkent 
79 
49.0 
Farg’ona 
196 
57.1 
Xorazm 
51 
32,6 
Qashqadaryo 
119 
43.2 
Jadval O‘zR Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlari asosida tuzilgan. 

---

 
Shaharlar aholi soniga qarab katta shaharlar (aholisi 100 mingdan ortiq), yirik 
shaharlar (aholisi 250 mingdan ortiq), juda yirik shaharlar (aholisi 500 mingdan 
ortiq) va “millioner shaharlar” ga ajratiladi. 
Aholi soni 100 ming kishidan ko‘p 
bo‘lgan shaharlar (ming kishi hisobida):
Toshkent-2309, Samarqand-501, 
Namangan-461, Andijon-394, Nukus-286, Buxoro-271, Farg‘ona-254, Qarshi-247, 
Qo‘qon-228, Marg‘ilon-209, Angren-171, Jizzax-160, Chirchiq-145, Urganch-137, 
Termiz-136, Navoiy-134, Olmaliq-117.
Yangi urbanistik siyosat tufayli O’zbekistonda birdaniga 966 ta qishloq aholi 
punkitiga shaharcha maqomi berildi.Ularni hozirgi real holatini hisobga olib 
“
agroshaharchalar”
deb atash mumkin. 3- jadval malumotlaridan ko’rinib 
turibdiki , eng ko’p yangi shaharchalar Farg’ona viloyatida tashkil etilgan-196 ta 
Umumiy urbanizatsiya darajasining eng yuqori ko’rsatkichi Namangan 
viloyatida- 64.3%. Bu ko’rsatkich Farg’ona va Andijon viloyatlarida ham 
o’rtachadan yuqori. Nisbatan urbanizatsiyalashmagan mintaqalar Xorazm, 
Surxondaryo, Samarqand va Buxoro viloyatlari.
Yuqoridagilarga mos ravishda qishloq joylarda mehnat resurslari ham ko‘p va 
hatto ular keragidan ham ortiqcha. Ish o‘rinlarining yetishmasligi, ishsizlik, 
mehnat bozorining faol emasligi aholisi zich joylashgan voha va vodiylarda 
ijtimoiy muammolarning kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Aynan shuning uchun 
ham Respublikada qishloq xo‘jaligidagi islohotlarni chuqurlashtirishga, qishloq 
sanoati va infrastrukturasini rivojlantirishga katta e’tibor berilmoqda. Ushbu 
dolzarb masala davlatning mintaqaviy siyosatida o‘z yechimini topmog‘i lozim. 
2009-yil “Qishloq taraqqiyoti va farovonligi “ yili deb e’lon qilinishi munosabati 
bilan qishloq joylar ijtimoiy-iqtisodiy muammolariga katta etibor berildi.Ayniqsa 
qishloq aholisini elektr energiya , ichimlik suvi hamda tabiiy gaz bilan muntazam 
taminlash aholi bandligi masalalarini hal etish “Qishloqlar rivojlanishi” davlat 
dasturida ustuvor vazifalar qilib belgilandi. Joriy malumotlarga qaraganda, 
O’zbekistonda 11831 ta qishloq aholi manzilgohlari bor.Qoraqalpog’iston 
Respublikasi Buxoro, Qashqadaryo, Samarqand va Farg’ona viloyatlarining har 

---

birida mingdan ortiq qishloqlar mavjud, ularning eng kam miqdori esa Sirdaryo 
viloyatida – 284 ta. Respublikamizda har bir qishloqqa 1300 kishi to’g’ri keladi. 
Bu jihatdan Namangan va Andijon viloyatlari oldinda turadi.Hududi qishloq 
xo’jaligini rivojlantirish uchun uncha qulay bo’lmagan Qoraqalpog’iston 
Respubjikasi hamda Buxoro va Navoiy viloyatlarida qishloqlar ancha kichik 
(o’rtacha 640-700 kishi) milliy va mintaqaviy iqtisodiyotning tarkibiy tuzilishini 
shaharlar to’ri va tizimi ham yaqqol ifodalab beradi. Aksariyat hollarda shaharlar 
sonining ko’pligi yirik shahar va shahar aglomeratsiyalarining mavjudligi hudud 
ijtimoiy iqtisodiy saloxiyatining yuqoriligini ko’rsatadi.