Navoiy Davlat Pedagogika Instituti pedagogika va psixologiya yunalishi 1-b guruh talabasi Maxmedova Komilaning Falsafa va uning tarixi fanidan “Miya modulyatsiya tizimi” mavzusida tayyorlagan taqdimoti

Insonning miya yarim korteksining markazlari ikkala yarim sharda ham mavjud bo'lgan nosimmetrik va faqat bitta yarim sharda mavjud bo'lgan assimetrik bo'linadi. Ikkinchisiga faqat bitta yarim sharda mavjud bo'lgan nutq akti (yozish, o'qish va boshqalar) bilan bog'liq nutq markazlari va funktsiyalari kiradi: chapda - o'ng qo'llarda, o'ngda - chap qo'lda.

• Insonning miya yarim korteksining markazlari ikkala yarim sharda ham mavjud bo'lgan nosimmetrik va faqat bitta yarim sharda mavjud bo'lgan assimetrik bo'linadi. Ikkinchisiga faqat bitta yarim sharda mavjud bo'lgan nutq akti (yozish, o'qish va boshqalar) bilan bog'liq nutq markazlari va funktsiyalari kiradi: chapda - o'ng qo'llarda, o'ngda - chap qo'lda.
• Miya yarim korteksining strukturaviy va funktsional tashkil etilishi haqidagi zamonaviy g'oyalar klassik Pavlovan analizatorlar kontseptsiyasiga asoslangan bo'lib, keyingi tadqiqotlar bilan takomillashtiriladi va to'ldiriladi. Kortikal maydonlarning uch turi mavjud (GI Polyakov, 1969). Birlamchi maydonlar (analizatorlarning yadrolari) sezgi yo'llari (proyeksiya zonalari) tugaydigan korteksning arxitektonik zonalariga to'g'ri keladi. Ikkilamchi maydonlar (analizator yadrolarining periferik bo'limlari) birlamchi maydonlar atrofida joylashgan. Ushbu zonalar bilvosita retseptorlar bilan bog'liq bo'lib, ularda kiruvchi signallarni batafsilroq qayta ishlash sodir bo'ladi. Uchinchi darajali yoki assotsiativ maydonlar analizatorlarning kortikal tizimlarining o'zaro yopishgan joylarida joylashgan va odamlarda korteksning butun yuzasining yarmidan ko'pini egallaydi. Bu zonalarda umumlashtirilgan harakatning umumlashgan shaklini ta'minlovchi analitiklararo aloqalar o'rnatiladi (V.M.Smirnov, 1972). Ushbu zonalarning mag'lubiyati gnosis, praksis, nutq, maqsadli xatti-harakatlarning buzilishi bilan birga keladi.