Navoiy davlat pedagogika instituti Maxsus sirtqi bo'lim fakulteti boshlang'ich ta'lim va sport tarbiyaviy ish ta'im yo'nalishi bitiruvchi kurs talabasi Haqberdiyeva Zamiraning ona tili o'qitish metodikasi fanidan l-sinf ona tili va o'qish darslarida

Mavzuning dolzarbligi. O`zbek xalqi nihoyatda boy va rang-barang adabiy 

merosga ega bo`lib, u turli davrlarda yaratilgan xalq og`zaki ijodi namunalari, turli 

janrlarda bitilgan hamda asrlar osha o`z qimmatini yo`qotmagan bebaho asarlarni 

o`z  ichiga  oladi.  Avvalambor  shuni  aytish  kerakki,  olis  ota-bobolarimizning  aql- 

zakovati,  qalb  qo`ri,  mahsuli  bo`lmish  bu  noyob  yodgorliklarning  zamon 

to`fonlaridan,  qanchadan-qancha  og`ir  sinovlardan  o`tib,  bizning  davrimizgacha 

yetib kelganining o`zida katta ma`no mujassam. 

Jamiyatdagi 

ijtimoiy-iqtisodiy 

islohotlar, 

insoniyat 

hayotiga 

turli 

yangiliklarning kirib kelishi ta`lim sohasida ham bir qator o`zgarishlar qilinishini 

taqozo  etmoqda.  Hozirgi  kunda  ta`lim  sohasida  erishilgan  yutuqlarni  saqlagan 

holda, bir xillikdan bir qolipga tushib qolishdan saqlanmoq zarur. Ta`limning kishi 

xotirasini  rivojlantirishga  asoslangan  turidan  inson  tafakkurini  har  tomonlama 

rivojlantirish, o`quvchilar egallagan bilimlarni amaliyotga qo`llash, ularda amaliy 

ko`nikma  va  malakalar  hosil  etishga  qaratilgan  turiga  o`tishga  harakat  qilish  shu 

kunning  talabidir.  Shunga  erishilsagina  Vatanimiz  kelajagi  bo`lgan  yosh  avlod 

tarbiyasi  oldiga  qo`yilgan  vazifa  oqilona  hal  etilishi  mumkin.  Bola  hayotida 

bog`chadan  so`ng  maktabning  dastlabki  davrlari  muhim  o`rin  tutadi.  Shu  bois 

boshlang`ich ta`lim  davri  ta`lim  jarayonidagi eng  mas`uliyatli  davrdir. Bu  paytda 

bolaning  savodi  chiqishi  bilan  birga,  uning  dunyoqarashi  shakllanadi,  tafakkur 

qilish malakasi rivojlanadi. 

O`zbekiston  Respublikasining  “Ta`lim  to`g

,

risida”gi  Qonuni  hamda 

“Boshlang`ich  ta`lim  Konsepsiyasi”da  ta`kidlanganidek,  o`quvchilarni  mustaqil 

fikrlashga  o`rgatuvchi,  ijodiy  tafakkurni  rivojlantiruvchi  usullarni  qo`llab,  ularga 

fan asoslaridan chuqur bilim berish hozirgi zamon boshlang`ich ta`limining asosiy 

vazifalaridan  biri  hisoblanadi.  Mazkur  vazifani  amalga  oshirish  uchun  esa  yangi 

---

  

 

14 

pedagogik  texnologiyalar,  turli  xil  tarqatma  materiallardan  foydalanish 

boshlang`ich sinf o`quvchisining rivojlanishi va kamol topishida muhim ahamiyat, 

kasb  etadi.  Ayniqsa,  turli  xil  tarqatma  materiallardan  foydalanish  juda  yaxshi 

natija  beradi.  Ona  tili  va  o`qish  darslarida  turli  xil  tarqatma  materiallardan 

foydalanish  bolalarning  og`zaki  va  yozma  nutq  madaniyati,  mustaqil  fikrlash 

qobiliyati hamda ijodiy tafakkur faoliyatini rivojlantirib boradi. 

O`qituvchining  ta`lim-tarbiya  jarayonini  to`g`ri  va  oqilona  boshqara  olishi 

o`quvchi  shaxsi  kamolotida  nihoyatda  ahamiyatlidir.  Bu  boradagi  ishlarni 

muvaffaqiyatli  hal  etish,  o`qituvchidan,  albatta,  chuqur  bilim,  izlanish,  fidoiylik 

hamda  katta  tajriba  talab  etadi.  Zero,  yosh  avlodni,  chuqur  bilimli,  mustaqil 

fikrlaydigan qilib tarbiyalash boshlang`ich sinf o`qituvchilari zimmasidadir. 

Bugungi  kunda  ta`lim  tizimida  olib  borilayotgan  islohotlar  o`quvchining 

muayyan  intelektual  salohiyatini  to`liq  yuzaga  chiqishiga  olib  keladi.  O`qituvchi 

ta`lim samaradorligiga xizmat qiladigan ijobiy tajribalarni o`rganmay turib, biron-

bir  muvaffaqiyatga  erisha  olmaydi.  Ona  tili  va  o`qish  darslaridagi  tarqatma 

materiallardan  foydalanish  ustida  ishlash  jarayonini  takomillashtirish  hozirgi 

davrdagi  dolzarb  vazifalardandir.  Bu  holat  bitiruv  malakaviy  ish  mavzusining 

dolzarbligini ko`rsatuvchi dalillardan biri desak, xato qilmagan bo`lamiz.