Navoiy davlat pedagogika instituti jismoniy tarbiya fakulteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi

O`zbekiston Respublikasida faoliyat ko`rsatadigan kimyoviy va radiatsiyaviy xafli ob’ektlar. Hozirgi kunda kimyoviy xafli inshoatlarning asosiylari “O`zbekkimyosanoat “ uyushmasiga qarashli korxonalar bo`lib ular Quqon,Samarqand, Buxoro ,Navoiy,chirchiq Olmaliq va boshqa shaharlarda joylashgan . bu korxonalardan tashqari kimyoviy zaharli moddalar bilan ishlaydigan boshqa korxonalar ham mavjud-“O`zgushtsut”,”O`zbeksavdo,” “O`zqishloqxoqjalik” mahsulotlari uyushmasi, Bekobod metalurgiya korxonasi, Mikond korxonasi, Toshkent lak- bo`yoq ,to`qimachilik korxonalari ,Kommunal xo`jalik vazirligi inshioatlari ( suvni tozalash) va boshqalar.
4-jadval

Kuchli ta’sir etuvchi moddalar nomi	O`rtacha zaharlovchi miqdori, Mg min/l
	Boshlang`ich	O`limga olib keluvchi
Asetonitril	21,6	-
Ftorli vodarod	4	7,5
Xilorli vodarod	2	200
Metilamin	4,8	-
Azod oksidi	0,002	1,5
Oltingugurt angidridi	1,8	70
Kosentrlangan xlor kislotasi	2	30
Oltingugurtli vodarod	16,1	30
Ftor	0,39	-
Uch xlorli fasfor	3	30
Xlorsian	0,75	-
Sinil kislota	0,2	1,5

Hammasi bo`lib raspublika hududida 200 dan oshiq kimyoviy xafli ob’ektlar bor. Ishlab chiqariladigan yoki xalq xo`jaligida turli mahsulotlar ishlab chiqarish uchun olib kelinadigan , saqlanadigan suyuq , qattiq ,gaz holatdagi inson, hayvon sog`lig`I uchun zararli , kuchli ta’sir ko`rsatuvchi moddalar turi ko`p .
Bularga aniq misollarni quydagi jadvallardan ko`rish mumkin.
Kuchli ta’sir etuvchi moddalardan ayrimlari to`g`risida qo`ydagi tafsilotlarni keltirish mumkin: