Navoiy davlat pedagogika instituti jismoniy tarbiya fakulteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi

BIRINCHI TIBBIY YORDAM VA DAVOSI.

bemor issiq xoanga yotqiziladi ,unga issiq choy, alkogolli ichimliklar , yurak faoliyatini yahshilovchi dorilar va og`riq qoldiruvchi vositalar beriladi, bemorni vannaga tushiirib, suv haroratini 18-20 gr.dan boshlab asta- srekin 37 gacga oshiriladi. Bemorni vannnada qon ta`minoti yahshilanguncha qadar ehtiyotlik bilan massaj qilish kerak. oyoq yoki qul terisi spirt bilan artiladi va qalin doka qavatli aseptic bog`lam quyiladi. terining sovuq olgan sohasini qor bilan uqalash tavsiya etilmaydi, mayday muz parchalari shikast etkazishi va infeksiya tushishiga sabab bulishi mumkin.

Sovuq urishinig 1 –darajasiga 1 yordam tadbiralrining uzi kifoya qiladi. 2- darajasida esa pufaklar olinadi va aseptic yoki muzli bog`lam quyiladi, 5-7 kun utkach fizioterapevtik muolajalar qullaniladi. 3-4 darajasida shish va zaharlanishni kamaytirish uchun ba`zan nekrotomiya va nekroektomiya utkaziladi: nekrozlangan tuqimalar umuman olibtashlanadi, qul – oyoqlar amputatsiya qilinadi.

MUZLASH organizmga past harorat umumiy ta`sir qilishi natijasida sodir bo`ladi. Bunda hayot uchun muhim a`zolarda chuqur, qaytmas uzgarishlar sodir buladiki, bular ulimga olib kelishi mumin. Shikastlangan kishi bushashadi, junjiydi, charchaydi uyqudan boshini kutara olmaydi. Puls sekinlashadi, nafas yuzaki bo`lib qoaldi.

QALTIRASH urtahca past haroratda uzoq vaqtgacga bir nehca marta ta`sir qilishi natijasida paydo buladi. Ko`pincha oyoq va qul panjasi qaltiraydi. urush davrida bunday hodisalar askarlarda kuzatilganda bu- “transheya oyoq panjasi”deb nom olgan.Bunda terida tuq qizil tusga kiradigan yoki kukimtir qizil dog`lar paydo buladi. teri sal shihsadi, qichishadi, achishadi va oz- moz bezillab og`riydi.’

Sovuq urishini umumiy davoalshda yuqoti kallotiyali, oqsillar va vitaminlarga boy ovqatlar buyurish za5urr. Infeksiyaga qarshi kurashish uchun antibiotiklar qullaniladi. toksilozni lkamaytirish uchun qon, qon urnini bosadigan suyuqliklar quyish, ko`p syuqlik ichirish tavsiya etiladi.