Navoiy davlat pedagogika instituti fizika-matematika fakulteti fizika va astronomiya o

3-rasm. Nyuton halqalarini hosil qiluvchi qurilma (a) va uning optic sxemasi (b).
Optik taglikka o‘rnatilgan 3,b-rasmdagidek sxema asosida yig‘il­gan qurilma (3, a-rasm.) qavariq linza va qalin shisha plastinkadan tash­kil topgan. Bu qurilma uchta vint va xomutlar yordamida bir-biriga mahkamlangan. Vintlar yordamida linza va shisha plastinka orasidagi bo‘shliq boshqariladi. Vintlar harakatga keltirilib, Nyuton halqalarini hosil qilish mumkin. Nyuton halqalari yaxshi namoyon bo‘lishi uchun qu­rilmaning ostiga rangli qog‘oz qo‘yilsa yaxshi bo‘ladi. Nyuton hal­qalarini qurilmaga nisbatan biror burchak ostida qarab ko‘rish mum­kin.


Ishni bajarish tartibi:

1. 
   Nyuton halqasini hosil qiluvchi qurilmani rangli qog‘oz ustiga qo‘yib, yorug‘ joyda biror burchak ostida qaraladigan qilib joylash­tiriladi.
   
2. 
   Nyuton halqasini hosil qiluvchi qurilmasidagi vintlarni burab, iloji boricha ko‘prok Nyuton halqalarini hosil qilinadi.
   
3. 
   Shtangentsirkul yordamida hosil bo‘lgan Nyuton halqasini gardishidagi binafsha va qizil to‘lqinlarning diametr (2r_m) lari o‘lchab olinadi.
   
4. 
   Olingan natijalar asosida (5) va (6) ifodalardan foydalanib yassi qavariq linzaning egrilik radiusi hisoblanadi.
   
5. 
   Uning o‘rtacha qiymati va o‘rtacha kvadratik xatoliklari topilsin.
   

Mavzuni mustahkamlash
“Esse” metodi
Esse bu o‘quvchilarning yozma bayonidir. O‘quvchilar o‘tkazgan tajribaning natijalarini yozish, chizmalarni chizish , savollarga javob yozish.
Nazorat uchun savollar

1. 
   Interferentsiya deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Nyuton halqalari qanday hosil bo‘ladi?
   
3. 
   Nyuton halqalarining radiusi o‘tuvchi nurlar uchun qanday topiladi?
   
4. 
   Nyuton halqalarining radiusi qaytuvchi nurlar uchun qanday topiladi?
   
5. 
   Linza egrilik radiusi deb nimaga aytiladi?
   
6. 
   Qurilma tuzilishini aytib bering.
   
7. 
   Ishning bajarish tartibini so‘zlab bering.
   
8. 
   Xulosa