Navoiy davlat konchilik instituti nukus filiali materialshunoslik

Hisobot tarkibi
1. Ishning nomi
2. Ishning maqsadi
3. Qisqacha nazariy ma’lumotlar
4. 3-jadval shaklida hisob-kitoblar va o'lchov natijalari
5. Ish bo‘yicha xulosalar.
Nazorat savollari

1. 
   Metallni nikel qoplamalari bilan korroziyadan himoya qilish mohiyati nimada?
   
2. 
   Ushbu usulda qanday himoya qoplama qoplash qo'llaniladi?
   
3. 
   Elektrolizga qanday qonun ta’sir ko‘rsatadi ?
   
4. 
   Elektroliz jarayonining mohiyati nimada?
   
5. 
   Galvanik nikel qoplama (nikellash) jarayonining harorati qanday?
   

15-TAJRIBA ISHI

KO‘P QATLAMLI GALVANIK QOPLAMA

Ishning maqsadi: Po‘lat yuza qismida ko‘p qatlamli galvanik qoplama elektrolitik (galvanik) usulini olish.
Qurilmalar va materiallar: Tajribada galvanik jihozini o‘rnatish, ul’tratovushli vanna, 45x70mm o‘lchamdagi po‘lat namunalar, mayda o‘lchamli jilvir qog‘ozi, metall tozalovchi, izopropil spirti, tozalovchi qog‘oz, analitik tarozilar, shtangensirkul, nikel qoplama elektrolitlari; mis qoplama elektrolitlari.

Nazariy ma’lumotlar:
Bir qatlamli elektroqaplama qoplashda sanoatda keng tarqalgan bo‘lib, foydalanishga qaramasdan korroziyaga chidamlilik, dekorativ tashqi ko‘rinish, ishqalanishga qarshiligi va boshqa talablarga javob bera olmaydi, shuning uchun ko'p qatlamli elektroliz qoplamalari keng tarqalgan usuli qo'llanilmoqda. Bu sinalayotgan mahsulotning ish sharoitlariga qarab tanlash imkonini beradi.
Odatda, ko‘p qatlamli elektroqoplama qoplamalari ikki guruhga bo‘lish mumkin: turli metallar bilan ko‘p qatlamli qoplamalar va turli xil xususiyatlarga ega bo‘lgan bir xil metall qatlamlaridan ko‘p qatlamli qoplamalar.
Birinchi usulning qo‘llanilishiga misoli mis-nikel, nikel-xrom, mis-nikel-xrom singari ko‘p qatlamli qoplamalardir. Bir qatlamli qoplamalar bilan solishtirganda ular bir necha afzalliklarga ega. Har qanday qoplamaning himoya xususiyatlarini belgilaydigan asosiy shartlardan biri uning qoplama xususiyati. Ikki qavatli qoplamlarni qo‘llashda bu holatni bajarish osonroqdir, chunki turli tuzilishga va xususiyatlarga ega bo‘lgan qoplamali yunalishlarning tasodifiyligi kamroq. Ko‘p qatlamli qoplamalarning iqtisodiy afzalliklarini unutmasligimiz kerak, chunki mis nikeldan ancha arzon.
Ko‘p qatlamli qoplamalarning ikkinchi usuli pirofosfatli mis qoplamalar va undan keyin kislotali elektrolitdan iborat. Pirofosfat elektrolitlaridan mis qoplamalar to‘g‘ridan-to‘g‘ri po‘latga tuyintirilishi mumkin; ular mayda zarrali kristal tuzilishga ega va kislotali elektrolitlar qoplamalari katta zarrali kristalli tuzilishga ega.
Nikel qoplamalarining korroziyaga chidamliligini oshirish uchun ular bi-nikel, tri-nikel va nikel kabilari ishlatiladi. Bunday qoplamalarning afzalligi aniq, chunki qatlamning bir xil qalinligi ularning korroziyaga chidamliligi deyarli 2-5 baravar yuqori. Bunday jarayonlarni joriy etilishi sarf harajatni kamaytirish va nikelni tejashiga olib keladi.