Navoiy davlat konchilik instituti konchilik fakulteti

Tamomila ikkita transformator tanlaymiz TMN -10000kVA.

1. 
   SBSH-250MN ta’minlash
   

Iste’molchining quvvati katta bo’lganligi sababli PTPga bitta burg’illash uskunasini ulashga qaror qildik.

= (0,6 * 386*3)/ 0.7 = 993 kVA
Bu yerda:
k_{c.gr –} guruhning talab koeffitsienti.
Bizda PTP da bitta iste’molchi bo’lganligi sababli uning talab koeffitsientini olamiz.
R_{nomi -}guruhdagi iste’molchining nominal quvvati, kVt
cos - iste’molchilarning o’rtacha quvvati koeffitsient
cos = 0.7
Barcha SBSH-250MN ta’minlash uchun transformator tanlaymiz:


TMN-1000/6(10)/0,4


2) Suv chiqarish qurilmasi uchun (vodootlivnaya ustanovka)
= (0,8 * 400)/0.6 = 533 kVA
Barcha suv chiqarish qurilmasi uchun transformator tanlaymiz
TM-630/6(10)/0,4

3. 
   Mexanik xizmat ko’rsatish qurilmasi uchun (mexanicheskaya masterskaya)
   

= (0,3 * 523)/0.65 = 242 kVA
Mexanik xizmat ko’rsatish sexi uchun transformator tanlaymiz


TM-250/6(10)/0,4.


4) Texnologik kompleks uchun


(2000*0,6*1)/0.7=1714 kVA
Texnologik kompleks uchun transformator tanlaymiz.
TMN-2500/6/10

2. 
   Havo liniyalarini hisoblash
   

Agar bizning karyerda ikkinchi kategoriya elektr iste’molchilari ishlayotgan bo’lsa, karyer uchun ikki zanjirli LEPlar qabul qilamiz. Hisoblashning maqsadi har bitta liniyada simning minimal ko’ndalang kesimini aniqlash ular PUE normalarini qanoatlantirishi shart. Simlarning ko’ndalang kesimi ularning qizishi, kuchlanishni yuqotishi bo’yicha tekshiriladi, tokning iqtisodiy zichligi (kuchlanishi 1000 V dan yuqori bo’lgan ko’chmas liniyalar uchun). Katta ekskavatorlar uchun simning ko’ndalang kesimi ishga tushirish toki bo’yicha tekshiriladi. Simlarning ko’ndalang kesimini hisoblash uchun hisobiy tok yuklamasini aniqlash kerak. Simlarni tanlash uchun bir maromdagi yuklama bilan (rotorli ekskavatorlar, lentali konveyerlar, kompressorlar) hisobiy tok quyidagicha aniqlanadi:

Bu yerda:
Ir — yuklamaning hisobiy toki, A;
- bitta guruhdagi iste’molchilarning nominal quvvatining summasi, kVt
Ksp — talab koeffitsientining o’rtacha qiymati;
Unom — tarmoqning nominal kuchlanishi, V;
— havo liniyalari uchun FIK,
= 0,94-0,95;
cos f_p —quvvat koeffitsientining o’rtacha qiymati, havo liniyasi uchun FIK qiymati i
cos f_p jadval 2 da keltirilgan hisobiy tokning qiymatini aniqlagach jadval 3 bo’yicha similar markasini tanlab olamiz.
LEP1= 2EKG-8I+2EKG-4,6B+2SBSH=2522 kVt
LEP2= 2EKG-8I+2EKG-4,6B+SBSH +Vodootliv=2536 kVt
LEP3=Tex.kompleks+Mex.master=2523kVt
LEP4= ESH-15/70 =2500 kVt

1. 
   LEP 1 uchun hisobiy tokni aniqlaymiz:
   

LEP 1 uchun simlarni tanlaymiz (A-70) I_dl.dop= A-70=265 A
2) LEP 2 uchun hisobiy tokni aniqlaymiz:

LEP 2 uchun simlarni tanlaymiz (A-70) I_dl.dop=A-70=265 A
3) LEP 3 uchun hisobiy tokni aniqlaymiz:

LEP 3 uchun simlarni tanlaymiz (AS-35) I_dl.dop= AS-35=175 A

4. 
   LEP 4 uchun hisobiy tokni aniqlaymiz
   

LEP 4 uchun simlarni tanlaymiz (A-70) I_dl.dop= A-70=265 A.

4. 
   Magistral liniya uchun hisobiy tokni aniqlaymiz
   

Magistral liniya uchun simlarni tanlab olamiz (A-185)
I_dl.dop=2dona*A-185=2*500A=1000A.

Sim (провода)	ro, Om/km	Xo, Om/km	Idl.dop A	Massa, Kg/km	keyngi qiymatlarida
					0,95	0,9	0,85	0,8	0,75	0,7	0,65	0,6
A-16	1,96	0,375	105	43	1,979	1,926	1,863	1,793	1,717	1,639	1,55	1,47
A-25	1,27	0,361	135	68	1,318	1,300	1,269	1,233	1,19	1,146	1,1	1,05
A-35	0,92	0,366	170	94	0,988	0,986	0,974	0,955	0,931	0,940	0,87	0,84
A-50	0,64	0,355	215	135	0,718	0,73	0,731	0,725	0,714	0,7	0,68	0,66
A-70	0,46	0,345	265	189	0,544	0,56	0,572	0,575	0,572	0,567	0,56	0,55
A-95	0,34	0,333	320	252	0,426	0,45	0,464	0,471	0,474	0,475	0,47	0,47
A-120	0,27	0,327	375	321	0,358	0,584	0,401	0,412	0,418	0,422	0,42	0,42
A-150	-	-	440	-	-	-	-	-	-	-	-	-
A-185	-	-	500	-		-	-	-	-	-	-	-
A-240	-	-	590	-	-	-	-	-	-	-	-	-
AS-16	2,06	0,389	105	65	2,078	2,022	1,956	1,88	1,80	1,71	1,63	1,54
AS-25	1,38	0,376	130	100	1,428	1,405	1,37	1,329	1,283	1,233	1,18	1,12
AS-35	0,85	0,362	175	149	0,919	0,922	0,912	0,89	0,87	0,85	0,82	0,79
AS-50	0,65	0,353	210	194	0,727	0,738	0,738	0,73	0,71	0,70	0,69	0,67
AS-70	0,46	0,341	265	274	0,543	0,561	0,57	0,57	0,57	0,56	0,55	0,54
AS-95	0,33	0,331	330	-	0,416	0,44	0,45	0,46	0,465	0,46	0,46	0,46
AS-120	-	-	390	-	-	-	-	-	-	-	-	-
AS-150	-	-	450	-	-	-	-	-	-	-	-	-
AS-185	-	-	520	-	-	-	-	-	-	-	-	--
AS-240	-	-	605	-	-	-	-	-	-	-	-	-

3. 
   Kabel liniyalarni hisoblash
   

Kabel liniyalarni hisoblashda uning qizishi (yuklamasi bo’yicha) kuchlanish yuqotilishi bo’yicha, tokning iqtisodiy zichligi, kabellarning issiqqa chidamliligi 1000 V dan yuq ori va qisqa tutashuv toklariga bog’liq. Kabel jilalarining (tomirlarining) ko’ndalang kesim yuzasi,kuchli ekskavatorlarga tok utkazib berayotgan, ularni ishga tushirish toki bo’yicha tekshirib ko’rish kerak. Va hisoblashlar bo’yicha ko’ndalang kesimi va o’kazib beruvchi toki mos keladigani tanlanadi.
Kabel jilalarini (tomirlarini) hisoblangan toki xuddi havo liniyalariga aniqlangandek aniqlanadi. Hisoblab topilgan qiymat I_pac. Atrofdagi haroratga moslab olish kerak.
I_pac.1 = I_pac/K
Bu yerda:
I_pac.1-yuklama tokining hisobiy qiymati atrofdagi haroratni hisobga olgan holda, A;
K — temperaturaga to’g’rilovchi koeffitsient, simlarda va kabellarda tok yuklamalariga ko’ra qabul qilinadi. -5⁰S da K=1,24 a +50⁰S da K=0,74,
Hisobiy tok (A) simlarni qizishi bo’yicha ko’ndalang kesimini tanlash uchun bitta guruhdagi ekskavatorlar uchun.

Bu yerda:
I_r— yuklamaning hisobiy toki bir guruh ekskavatorlar uchun, A;
—hisobiy tokning aktiv tashkil qiluvchilarining summasi (A) ekskavator dvigateli aktiv toki.

— hisobiy tokning aktiv tashkil qiluvchilarining summasi(A) ekskavatorning yordamchi mexanizmining dvigatelleri, ular transformatorning quvvati bo’yicha aniqlanadi, - FIK tahminan = 0.97-0.99 deb qabul qilingan.

Bu yerda cos — dvigatelning reaktiv tashkil qiluvchisi A:

- keltiriladigan dvigatellarni qiymati bo’yicha aniqlanadi;
— yordamchi mexanizmlarning reaktiv toklari summasi, A,

-qiymati - orqali topiladi
1)tarmoq dvigatelining yuklama tokini aktiv tashkil etuvchisi EKG-8i uchun:

EKG-8i uchun yuklamaning reaktiv toki :

EKG-8i ekskavatori uchun TSN tansformatoriningning aktiv va reaktiv toklari:


EKG-8i uchun hisobiy yuklama toki:

Atrofdagi temperatura bo’yicha tug’rilash bilan:
I_pac.1 = I_pac/K=75,05/0,8=93,81 A
Barcha EKG-8i lar uchun kabel tanlaymiz:
KGE-T (3x16+1x6+1x6) I_dl.dop=106A
2) EKG-4,6B uchun tarmoq dvigatelining yuklama tokining aktiv tashkil etuvchisi:

EKG-4,6B uchun yuklama tokining reaktiv tashkil etuvchisi:

EKG-4,6B ekskavatori uchun TSN tansformatoriningning aktiv va reaktiv toklari:


EKG-4,6B uchun hisobiy yuklama toki:

Atrofdagi temperatura bo’yicha tugirlash bilan:
I_pac.1 = I_pac/K=19,9/0,8=25,9 A
Barcha EKG-4,6B uchun kabel tanlaymiz:
KGE-T- (3x10+1x6+1x6) s I_dl.dop=82A

2. 
   3) ESH-15/70 uchun tarmoq dvigatelining yuklama tokining aktiv tashkil etuvchisi :
   

_{ESH-15/70 uchun} yuklama tokining reaktiv tashkil etuvchisi:
ESH-15/70 ekskavatori uchun TSN tansformatoriningning aktiv va reaktiv toklari:


Hisobiy yuklama tokini ESH-15/70 uchun:

Atrofdagi temperatura bo’yicha to’g’rilash:
I_pac.1 = I_pac/K=265,7/0,8=332,13 A
Barcha ESH-15/70 uchun kabel tanlaymiz:
KGE- T(3x95+1x25+1x10) I_dl.dop=346 A.
__________________________________________________________________
4) SBSH-250MN uchun hisobiy tok yuklamasi:

Atrofdagi temperatura bo’yicha to’g’rilash:

I_pac.1 = I_pac/K=493/0,8=616,25 A

Burg’ulash stanogiga elektr energiyani uzatish uchun:

KGE-T 2* (3x95+1x25+1x10) I_dl.dop=313A*2=626 A.

Egiluvchan kabellarning tok yuklamalari KGE-6

Soni va jilaning nominal ko’ndalang kesimi, mm			Kabelning nominal tashqi diametri mm	Uzoq vaqt mumkin bo’lgan tok, A
Asosiy	Yerga ulangan	yordamchi		KGE, KGE-T	KGET	KGE-T
3 x 10	1x6	1x6	41,2	82	94	91
3 x 16	1x6	1 x 6	43,8	106	121	117
3 x25	1 x 10	1 x 6	46,4	141	161	157
3x35	1 x 10	1x6	50,2	170	195	189
3x50	1 x 16	1 x 10	53,9	213	242	235
3x70	1 x 16	1 x 10	63,3	260	296	288
3x95	1 x25	1 x 10	66,5	313	256	346
3 x 120	1 x 35	1 x 10	72,0	367	417	403
3 x 150 3 x 180	1 x50 1 x 60	1 x 10 1 x 16	77,6 83,7	413 670	470 714	458 705

4. 
   Kommutatsion qurilmalar tanlash
   

Barcha yuqori kuchlanish qurilmalari nominal parametrlariga va qizishga chidamliligiga qarab tanlanadi.

Masalan, uzgichlar nominal kuchlanish va tokka qarab tanlanadi:
U_nom U_ish;
Bu yerda: Tanlangan uzgichdan tok qabul qiladigan qurilmaning nominal kuchlanishi.
U_nom-Tanlangan uzgichning nominal kuchlanishi, qiymatni tanlangan uzgichning tehnik ma’lumotnomasidan olamiz;
U_ish- tanlangan uzgichdan tok qabul qiladigan qurilmaning ishchi kuchlanishi;
I_ish - tanlangan uzgichdan tok qabul qiladigan qurilmaning ishchi toki;
I_nom - tanlangan uzgichning nominal toki, qiymatni tanlangan uzgichning tehnik ma’lumotnomasidan olamiz;
Bundan keyin tanlangan qurilmani qizishga chidamliligini tekshiramiz:
I_max I_y
Bu yerda: I_max – Tanlangan uzgich uchun tehnik ma’lumotnomadan olinadigan mumkin bo’lgan tokning qiymati;
I_y – Yuqorida qiymati topilgan zarbdor tok kuchi;
O’chirgichlar - quvvatlar nisbatiga ham tekshiriladi.
Bu yerda S_отк– Tanlangan uzgichning tehnik ma’lumotnomasidan olinadigan, o’chirgichning o’chish quvvati qiymati;
S_к.з – yuqorida topilgan qisqa tutashuv quvvatiy qiymati;
Barcha shartlar muvofiqliklaridan so’ng kerakli qurilmani tanlab olamiz.
Shu sxema asosida bizga kerak bo’ladigan hamma yuqori kuchlanish qurilmalarini tanlab olamiz.
Uzgichlar nominal tok va kuchlanishlar orqali tanlab olinadi:
U_nom U_paб;
= =268,35А
Magistral tizim uchun quyidagi tipdagi uzgichni tanlab olamiz:
РНД(3)-35Б/1000-У1 с U_н=35кВ, и I_н=1000 А.

EUT1 (LEP1) uchun uzgich tanlab olamiz:

EUT2 (LEP2) uchun uzgich tanlab olamiz:

EUT3 (LEP3) uchun uzgich tanlab olamiz:

EUT4 (LEP4) uchun uzgich tanlab olamiz:

Barcha tizimlar uchun РВ-6/1000-I-II-УЗ tipidagi uzgichlarni tanlaymiz

Nominal kuchlanish, кВ	6
Nominal tok, А	1000; 1000
Uzatma	ПР-У1

Mexanik ustaxona, suvni chiqarib tashlash moslamasi, SBSh-250MN (СБШ-250МН) qurilmalarini kuchlanishni ko'tarilib ketishidan oldini olish uchun o’chirgichlarni tanlab olamiz:

SBSh-250MN (СБШ-250МН) uchun:

ВМГ-6/1000-20УЗ tipdagi maslali o’chirgichni tanlaymiz:

Nominal top, kV	6
Nominal tok, А	1000

Mex.ustaxona uchun:

ВМПЭ-6/1600-31,5УЗ tipdagi avtomatik o’chirgichni tanlaymiz:

Nominal kuchlanish, V	6
Nominal tok, А	1600

Suvni chiqarib tashlash moslamasi uchun:

ВМГ-6/1000-20УЗ tipidagi maslali o’chirgichni tanlaymiz:

Nominal kuchlanish, kV	6
Nominal tok, А	1000

Tex. Kompleks uchun:

ВМГ-6/1600-20УЗ tipidagi maslali o’chirgichni tanlaymiz:

Nominal kuchlanish, kV	6
Nominal rok, А	1600

5. 
   Rele himoyasi uchun rele qurilmasini hisoblash
   

Ushbu qismda hisoblashni soddalashtirish maqsadida faqat bitta dvigatel va UET (LEP) uchun himoya hisoblanadi. Rele himoyasi uchun rele qurilmasini hisoblashni oxirgi nuqtadan boshlaymiz. Bu holda dvigateldan: