Navoiy Davlat Konchilik institute ―Konchilik‖ fakulteti

Vaqtincha oqar suvlarning ishi. Ozanli vaqtincha oqar suvlar tushunchasi birmuncha aniqroq bo‘lsa-da, 

lekin  u  doimiy  oqar  suvlar  tushunchasi  bilan  aralashtirilib  yuborilishi  mumkin.  Yomg‘ir  va  qor  suvlaridan 

hosil  bo‘lgan  o‘zanli  vaqtincha  oqar  suvlar  eroziyasi  natijasida  tog‘  yon  bag‘irlari  uyilib  juda  parchalanib 

ketadi. O‘zanli vaqtincha oqar suvlar tog‘ yon bag‘irida prolyuvial yotqiziqlarni to‘playdi.  

Tog‘  yon  bag‘ri  relyefida  o‘zanli  vaqtincha  oqar  suvlarning  axamiyati  kattadir.  Daryo  vodiysining 

vujudga  kelishi  va  rivojlanishida  xam  o‘zanli  vaqtincha  oqar  suvlarning  xissasi  bor.  O‘zanli  vaqtincha  oqar 

suvlarning yotqiziqlari deyarli yaxshi saralanmagan va silliqlanmagan bo‘ladi. 

Yer yuzasining deyarli xamma yerida chuqurchalar uchraydi, suv ana shu chuqurchalarga intiladi va asta 

sekin bu chuqurchalarni  yuvib  o‘pqonlar, o‘nqir-cho‘nqirliklar hosil  qila boshlaydi. Bu jarayon bir necha yil 

mobaynida davom  etib jarlarni vujudga keltiradi. Jarlar xamma vaqt xam  o‘sib boravermaydi. Yon jarlardan 

asosiy  jarga  yig‘ilib  keluvchi  suv  o‘sha  yerning  eng  baland  nuqtasiga-jarning  yuqori  qismiga  yetsa,  jarning 

o‘sishi to‘xtaydi. Tog‘ vodiylarida kuchli jaladan so‘ng hosil bo‘ladigan oqim sel deb ataladi.