Navoiy davlat kon-metallurgiya kombinati Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti Energo-mexanika fakulteti Kimyoviy texnologik jarayonlari va qurilmalari fanidan

Navoiy davlat kon-metallurgiya kombinati
Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti
Energo-mexanika fakulteti
Kimyoviy texnologik jarayonlari va qurilmalari fanidan
Mustaqil ish

Guruh:11a-20 TJA

Bajardi:___________
Tekshirdi:__________


2022-yil

Mavzu: Rektifikatsiya

Reja:

1. Rektifikatsiya tushinchasi.

2. Rektifikatsiya jarayonining moddiy va issiqlik balanslari

3. Uzluksiz ishlaydigan rektifikastion kolonnaning issiqlik balansi

Suyuqlik aralashmalarini tashkil etuvchi komponentlarga bir necha marta qisman bug`latish va bug`larni kondensastiyalash natijasida ajratishga rektifikatsiya deyiladi.
Odatda, eritmalarni to`la ajratishni faqat rektifikatsiya usuli ta’minlaydi. Bu jarayon nasadkali yoki tarelkali kolonnalarda o`tkaziladi. Kolonnada bug` va eritma qarama - qarshi yo`nalishda harakatlantiriladi va har bir to`qnashish moslamasida bug` kondensastiyalansa, eritma esa bug`ning kondensastiyalanish issiqligi hisobiga qisman bug`lanadi.
Shunday qilib, bug` engil uchuvchan komponent bilan, kolonnadan pastga oqib tushayotgan suyuqlik esa - qiyin uchuvchan komponent bilan boyitiladi. Bug` va eritmaning ko`p marta to`qnashishi hisobiga distillyat butunlay engil uchuvchan, kub qoldig`i esa - qiyin uchuvchan komponentdan tarkib topgan bo`ladi.
Rektifikatsiya jarayonini hisoblashda quyidagi taHminlar qabul qilinadi:

1. 
   1 kmol bug` kondensastiyalanish davrida 1 kmol suyuqlik bug`lanadi. Demak, rektifikastion kolonnaning istalgan ko`ndalang kesimida harakatlanayotgan bug`ning miqdori bir xildir;
   
2. 
   deflegmatorda kondensastiyalanayotgan bug`ning tarkibi o`zgarmaydi. Demak, rektifikastion ^{kolonnadan chiqib ketayotgan bug`ning tarkibi distillyatnikiga teng (u</sup>d <sup>= x</sup>d<sup>) bo`ladi;}
   

v) eritma bug`lanishi davrida uning tarkibi o`zgarmaydi. Demak, bug`lanish davrida hosil bo`lgan bug`ning tarkibi kub <sup>qoldig`inikiga tenglashadi, ya’ni (y</sup>w ^{= x}w^).
Ko`pincha rektifikatsiya jarayoni t - x, y diagramma yordamida tasvirlanadi (5.38-rasm).
<sup>Konstentrastiyasi x</sup>1 <sup>bo`lgan boshlang`ich eritma qaynash temperaturasi t</sup>1 <sup>gacha qizdirilganda, suyuqlik bilan muvozanatdagi</sup> bug` olinadi va u kondensastiyalanganda engil uchuvchan komponentga boyitilgan x tarkibli suyuqlik hosil bo`ladi. Ushbu <sup>suyuqlik yana qizdirilsa va uning temperaturasi t</sup>2 <sup>gacha etkazilsa, hosil bo`lgan bug`ning kondensastiyalanishi natijasida x</sup>3 ^tarkibli

suyuqlikni olamiz. Shunday qilib, bug`lanish va kondensastiyalash jarayoni ko`p marta qaytarilsa, boshlang`ich eritmani toza, engil va qiyin uchuvchan komponentlarga ajratish mumkin.