NavDPI 70111201- Jismoniy tarbiya va sport mashg‘ulotlari nazariyasi va metodikasi mutaxassisligi 1-kurs magistri Abdualimov Elnur Ixtiyorovich “Futbolchilarda yon chiziqdan to’pni o’yinga kiritish orqali amalga oshiraladigan hujum harakatlarining samaradorligi oshirish usuli” mavzusidagi magistrlik dissertatsiyasi
Asosnomasi
Dissertatsiya mavzusining asoslanishi va dolzarbligi. Dunyo miqiyosida boshlang‘ich ta’lim tizimida jismoniy tarbiya darslarida engil atletika fan sifatida o‘qitiladi. Jamiyat hayotida jismoniy madaniyat ijtimoiy tizimning bir qismi sifatida qabul qilingan. Jismoniy madaniyat ta’lim sifatida jismoniy tarbiya orqali amalga oshiriladi. Jismoniy tarbiyaning asosiy maqsadi yosh avlodni jismoniy tarbiya vazifalarini ketma-ket ravishda amalga oshirishga yunaltirilgan. Doimiy ravishda o‘zgarib borayotgan ijtimoiy xolat mutaxassislardan ta’limni tashkil etish va o‘zlashtirish samaradorligini oshirish, boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining jismoniy rivojlantirish va tayyorgarligini keng ko‘lamli va ko‘p bosqichli vazifalarini xal qilish uchun ilmiy izlanishlar olib borishni talab etadi.
Jahon miqiyosida umumiy o‘rta ta’lim maktablari boshlang‘ich va yukori sinf o‘quvchilarining jismoniy tarbiya tizimida engil atletika vositalari asosiy vositalardan biri hisoblanadi. Bulajak engil atletikachilarni saralashda va yunaltirishda zamonaviy uslublardan foydalanishni ishlab chiqish, bolalarni umumiy rivojlantiruvchi engil atletikachilarni saralash buyicha ilmiy izlanishlar o‘tkazilgan. O‘quvchilarni xar tomonlama rivojlantirish va harakat faolligini oshirishda engil atletika mashqlari ularning asosiy sifatlarini rivojlantirishga ko‘maklashadi hamda o‘quvchilarning intellektual, psixologik, morfofunksional qobiliyatlarini kuchaytirib, yosh avlod tarbiyasida etakchi vosita sifatida faol qo‘llaniladi. Hozirgi davrda soxa mutaxassislaridan dars jarayonini takomillashtirish, jismoniy tarbiya darslarini yuqori darajada tashkil qilish, engil atletikachilarni saralashning zamonaviy uslublarini tanlash hamda ishlab chiqish talab qilinmoqda.
Bugungi kunda Respublikamizda yosh avlodni jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam shug‘ullanishga jalb etish, ularning jismoniy tayyorgarligini oshirish orqali dasturdagi materiallarni talab darajasida etkazib berish bulajak engil atletikachalarni saralash va yunaltirishning zamonaviy uslublarini to‘liq o‘zlashtirishiga yordam beradi. "Mamlakatimizda jismoniy tarbiya va sportni yanada rivojlantirish, axolining barcha qatlamlari, ayniqsa, o‘quvchi-yoshlarni jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam shug‘ullanishga jalb etish, ular o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilish uchun zarur shart-sharoitlar yaratish, jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish va ommaviy sport tadbirlarini tashkil etish, sport musobaqalarini o‘tkazish, iqtidorli sportchilarni saralab olish va ularni maqsadli tayyorlash masalalariga e’tibor qaratilgan"1. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini jismoniy va funksional jixatdan sog‘lomlashtirish, chaqqon, kuchli, jasur bo‘lishdek hayotiy ehtiyojlar asosida xarakatga bo‘lgan qiziqishini kuchaytirishning samarali vositalarini tanlab darsga kiritish o‘quvchilarning bilimini kuchaytiradi. Darslarda engil atletika mashg‘ulotlarida harakatli o‘yinlardan foydalanib, o‘quvchilarning xarakat faolliklarini oshirish jismoniy tayyorgarlikni yaxshilashga, ish qobiliyatining ko‘tarilishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. SHu sababli bulajak engil atletika mashg‘ulotlarida harakatli o‘yinlardan foydalanish, yangi texnologiyalarni amalga kiritish, mashqlarni me’yorlash dolzarb masalalardan biri hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasining 2015 yil 4 sentyabrdagi "Jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish to‘g‘risida"gi URK-394-son Qonuni, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi "2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yunalishi buyicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida" gi PF-4947- son Farmoni, 2018 yil 5 martdagi "Jismoniy tarbiya va sport soxasida davlat boshkaruvi tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida" gi "PF-5368-son Farmoni xamda mazkur soxaga tegishli boshqa me’yoriy-xuquqiy xujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishda ushbu magistrlik dissertatsiya tadqiqoti muayyan darajada xizmat qiladi.
