Научно-исследовательская работа по усовершенствование свойств полимерных композиционных материалов для искусственной кожи

Fizik-mexanik xususiyatlari.
Vinil xlorid fizik-mexanik xususiyatlarini asosiy ko‘rsatkichi (20⁰C) quyida keltirilgan.
Zichligi 1350-1460 kg/m³
Cho‘zilishdagi ruxsat etilgan yuklanish 220-300 kgs/sm²
Nisbiy solishtirma cho‘zilish 300-500 %
Egilish elastiklik moduli 65000-75000 kgs/sm²
Suyuqlanish uzilish koeffitsienti 220-270 kgs/sm²
Brinellg‘ bo‘yicha qattiqligi 4,5- 5,8 kgs/sm²

PVX egilishdagi elastiklik moduli 20⁰C da past zichlikli PVXdagidan 3 marta katta, 50⁰da esa 1,5 marta katta.

PVX va undan tayyorlangan buyumlar xavo, yoruqlik va ulg‘trabinafsha nur bilan qizdirilganda barqaror bo‘lmaydi. Bu faktorlar ta’sirida PVX mo‘rt bo‘lib uni mustaxkamligi yomonlashadi.
Tashqi ta’sirga chidamliligini oshirish uchun Suspenzion PVXga antioksidantlar va xar xil qo‘shimchalar (prisadki) beriladi.
PVXning xossalari.
PVXni xossasi birinchi navbatda uni molekular massasi, zichligi va kimyoviy tarkibiga bog‘liqdir.
quyidagi jadvalda xar xil usulda olingan PVXningasosiy ko‘rsatkichlari va ular PVXni qaysi xossasiga bog‘liq ekanligi ko‘rsatilgan.

№	Molekular massaning oshishi kuyidagi ko‘rsatkichni oshishiga olib keladi	Zichlikning (kristallik darajasi) oshishi quyidagi ko‘rsatkichlarni oshi­radi	Molekulani kimyoviy tarkibi ta’sir ko‘rsatadi
1	Eritma va suyulmani qovushqoqligi	1.Suyuqlanish harorati	1.Elektrik xususiyatiga
2	Uzulishdagi nisbiy cho‘zilishga	2.Bikrlik, qattiqlik cho‘zilishga karshilik	2.Kimyoviy turg‘unligiga
3	Cho‘zilishdagi ruxsat etilgan yuklanish	3.Gaz o‘tkazuvchanligi	3.Nurni sinishiga
4	Cho‘zilishdagi oquv­chanlik chegarasi		4.Issiqlik o‘tkazuvchanligiga
5	Mo‘rtlik harorati		5.Parchalanish temperaturasiga
6	Korroziyaga turg‘unligi

Jadval 7
Suspenziya,massa va emulsiyada olingan PVXning xossalari

Ko‘rsatkichlar	PVX olish usullari
	Suspenziya	massa	emulsiya
Zichlik kg/m^3	1450	1300	1380-1420
Molekular massasi	120000-150000	35000-67000	70000-100000
Kristallik darajasi %	10	6-9	10-12
Suyuqliknish temperaturasi	103-120	125-130	123-133
Ruxsat etilgan yuklanish kg/sm^2	120-160	280-400	285
Egilishni elastik moduli (modulg‘ upru­gosti) kg/sm^2	12000–26 000	65000–75 000	80000–100000
Elektr bardoshligi kv/mm	40	28 -36	40 – 45
Dielektrikni tangens burchagi 10^6 Gs	2.10^-4 5.10^-4	2.10^-4 3.10^-4	2.10^-4 4.10^-4

Jadval 8
PVXning markalari

Xar xil usullar bilan sintez qilingan PVX usulga qarab markalarga bo‘linadi. Misol uchun Rossiyada qabul qilingan standartlarni keltiramiz.

Suspenziyada ishlab chiqilgan PVX GOST 16337‑77 bilan ifodalanadi. Bunga ko‘ra PVXmarkalari quyidagi raqamlar bilan belgilanadi:
- aralashtiruvchi reaktorda sintez qilingan bo‘lsa, 10204–003 dan 12502–2000 raqamlar bilan;
- trubasimon reaktorda olingan PVX 15003–002 dan 18705–200 raqamlari bilan.
Bu raqamli PVX asosiy (bazovqy) hisoblanadi va oq granula holatda ishlab chiqariladi. Bu marka asosida kompozitsiya tayyorlanadi.
Ayrim markalarning ko‘rsatkichlarini keltiramiz.