Natural english

I often go to Termiz. 

Men tez-tez Termizga 

 boraman.

Do you go to Termiz? 

Siz Termizga borasizmi? 

Yes, I go to Termiz. 

Ha, men Termizga boraman. 

Where do you go? 

Siz qayerga borasiz? 

I go to Termiz. 

Men Termizga boraman. 

Do you go to Spain? 

Siz Ispaniyaga borasizmi? 

No, I don’t go to Spain. 

Yo‘q, men Ispaniyaga 

 bormayman. 

---

43

Jumanazar Khushbakov

I wash my teeth every 

Men har kuni ertalab 

morning. 

tishimni yuvaman. 

What do you wash? 

Siz nimani yuvasiz? 

I usually wash my teeth. 

Men odatda tishimni

 yuvaman. 

Do you wash your teeth? 

Siz tishingizni yuvasizmi? 

Yes, I wash my teeth. 

Ha, men tishimni yuvaman. 

Do you wash your computer? 

Siz kompyuteringizni 

 yuvasizmi? 

No, I don’t wash my computer.   Yo‘q, men kompyuterimni 

 yuvmayman. 

I play football in the stadium.  Men maydonda futbol 

 o‘ynayman. 

Do you play football? 

Siz futbol o‘ynaysizmi?

Yes, I play football. 

Ha, men futbol o‘ynayman. 

Do you play valleyball? 

Siz voleybol o‘ynaysizmi? 

No, I don’t play valleyball. 

Yo‘q, men voleybol 

 o‘ynamayman. 

What do you play? 

Siz nima o‘ynaysiz?

I play football. 

Men futbol o‘ynayman. 

Who plays football?  

Kim futbol o‘ynaydi? 

I play football. 

Men futbol o‘ynayman. 

I always wake up in the 

Men har doim ertalab 

morning. turaman. 

Do you wake up at night? 

Siz tunda uyg‘onasizmi?

Nope, I don’t wake up at night. 

Yo‘q, men tunda 

 uyg‘onmayman. 

Do you wake up in the afternoon?  Siz tush payti uyg‘onasizmi? 

Nope, I don’t wake up  

Yo‘q, men tush payti 

in the afternoon. 

uyg‘onmayman. 

When do you wake up? 

Siz qachon uyg‘onasiz?

I wake up in the morning. 

Men ertalab uyg‘onaman. 

I sleep at night. 

Men tunda uxlayman.

Do you sleep at night? 

Siz tunda uxlaysizmi? 

Yes, I sleep at night. 

Ha, men tunda uxlayman. 

---

44

NATURAL ENGLISH

speak english easily, fast and automatically

When do you sleep? 

Siz qachon uxlaysiz? 

I sleep at night. 

Men tunda uxlayman. 

Do you sleep in the morning? 

Siz ertalab uxlaysizmi?

No, I don’t sleep in the morning.  Yo‘q, men ertalab 

 uxlamayman. 

I watch TV. 

Men televizor ko‘raman. 

What do you do? 

Siz nima qilasiz? 

I watch TV. 

Men telezivor ko‘raman. 

Do you watch TV? 

Siz televizor ko‘rasizmi? 

Yes, I watch TV. 

Ha, men televizor ko‘raman. 

Do you listen to the radio? 

Siz radio tinglaysizmi? 

No, I don’t listen to the radio. 

Yo‘q, men radio

 tinglamayman. 

I ask a question. 

Men savol so‘rayman. 

Do you ask a question? 

Siz savol so‘raysizmi? 

Yes, I ask a question. 

Ha, men savol so‘rayman. 

Do you answer the questions? 

Siz savollarga javob

 berasizmi? 

Yes, I answer the questions. 

Ha, men savollarga javob 

 beraman. 

I buy a pen/pencil. 

Men ruchka/qalam sotib 

 olaman. 

Do you buy a pen? 

Siz ruchka sotib olasizmi? 

Yeah, I buy a pen. 

Ha, men ruchka sotib olaman. 

Do you buy a pencil? 

Siz qalam sotib olasizmi? 

Yes, I buy a pencil. 

Ha, men qalam sotib olaman. 

Do we buy a pen? 

Biz ruchka sotib olamizmi?

We buy a pen.  

Ha, biz ruchka sotib olamiz.

They don’t buy a pen. 

Ular ruchka sotib olishmaydi. 

What do you buy? 

Siz nima sotib olasiz? 

I buy a pen. 

Men ruchka sotib olaman. 

I drive the car. 

Men mashina haydayman.

Do you drive the car? 

Siz mashina haydaysizmi? 

Yes, I drive the car. 

Ha, men mashina

 haydayman.

---

45

Jumanazar Khushbakov

Who drives the car? 

Kim mashina haydaydi? 

I drive the car. 

Men mashina haydayman. 

Do we drive the car? 

Biz mashina haydaymizmi?

No, we don’t drive the car. 

Yo‘q, biz mashina 

 haydamaymiz. 

I drive the car 

Men mashina haydayman. 

Do they drive the car? 

Ular mashina haydashadimi? 

No, they don’t drive the car. 

Yo‘q, ular mashina 

 haydashmaydi. 

I explain the rules . 

Men qoidalarni 

 tushuntiraman. 

Do you explain the rules? 

Siz qoidalarni 

 tushuntirasizmi?

Yes, I explain the rules. 

Ha, men qoidalarni 

 tushuntiraman. 

Do they explain the rules? 

Ular qoidalarni 

 tushuntirishadimi?

No, they don’t explain rules. 

Yo‘q, ular qoidalarni 

 tushuntirishmaydi. 

Do we explain the rules? 

Biz qoidalarni 

 tushuntiramizmi? 

No, we don’t explain the rules. 

Yo‘q, biz qoidalarni 

 tushuntirmaymiz. 

Do you explain the rules? 

Siz qoidalarni

 tushuntirasizmi? 

Yes, I explain the rules. 

Ha, men qoidalarni 

 tushuntiraman. 

I start the lesson early. 

Men darsni erta 

 boshlayman. 

Do you start the lesson? 

Siz darsni boshlaysizmi? 

Yes, I start the lesson. 

Ha, men darsni boshlayman. 

Do we start the lesson? 

Biz darsni boshlaymizmi? 

Yes, we start the lesson. 

Ha, biz darsni boshlaymiz.

Do we finish the lesson? 

Biz darsni tugatamizmi? 

No, we don’t finish the lesson. 

Yo‘q, biz darsni tugatmaymiz. 

---

46

NATURAL ENGLISH

speak english easily, fast and automatically

They finish the lesson. 

Ular darsni tugatishadi. 

What do they finish? 

Ular nimani tugatishadi? 

They finish the lesson. 

Ular darsni tugatishdi. 

Does he live in Tashkent? 

U Toshkentda yashaydimi?

Yes, he lives in Tashkent. 

Ha, u Toshkentda yashaydi. 

Does he live in Italy? 

U Italiyada yashaydimi?

No, he does not live in Italy. 

Yo‘q, u Italiyada yashamaydi.

Does he learn English willingly?  U ingliz tilini qiziqib 

 o‘rganadimi?

Yes, he learns English willingly.  Ha, u ingliz tilini qiziqib 

 o‘rganadi. 

Does he learn Russian? 

U rus tili o‘rganadimi?

No, he does not learn Russian. 

Yo‘q, u rus tili o‘rganmaydi.

He already knows Russian.  

U allaqachon rus tilini biladi.

What does he learn? 

U nimani o‘rganadi?

He learns English. 

U ingliz tilini o‘rganadi.

Does she speak English 

U ingliz tilida yaxshi 

very well? 

gapiradimi?

Yes, she speaks English 

Ha, u ingliz tilida yaxshi 

very well. 

gapiradi.

Does she speak Swahili?  

U Svahilida yaxshi 

 gapiradimi?

No, she doesn’t speak Swahili. 

Yo‘q, u Svahilida gapirmaydi.

What language does he speak  

U qaysi tilda yaxshi

very well? 

gapiradi?

She speaks English very well. 

U ingliz tilida juda yaxshi 

 gapiradi.

Does she speak English 

U ingliz tilida juda yomon 

very badly? 

gapiradimi?

No, she doesn’t speak English 

Yo‘q, u ingliz tilida juda

very badly. 

yomon gapirmaydi.

She cooks food deliciously. 

U ovqatni mazali pishiradi.

Does she cook very delicoisly?   U ovqatni mazali pishiradimi?

Yes, she cooks very deliciously.   Ha, u ovqatni juda mazali 

 pishiradi.

---

47

Jumanazar Khushbakov

Does he like shashlik? 

U shashlikni yaxshi

 ko‘radimi?

Yes, he likes shashlik.  

Ha, u shashlikni yaxshi 

 ko‘radi.

What does he like? 

U nimani yaxshi ko‘radi?

He likes shashlik. 

U shashlikni yoqtiradi?

What kind of food does he like?  U qanday ovqatni yoqtiradi.

He likes shashlik. 

U shashlikni yoqtiradi.

Does he like lavash? 

U lavashni yoqtiradimi?

No, he does not like lavash. 

Yo‘q, u lavashni

 yoqtirmaydi.

Where does he eat shashlik? 

U shashlikni qayerda yeydi?

He/She eats shashlik at  

U shashlikni restoranda

the restaurant. 

yeydi.

He/She drinks tea. 

U choy ichadi.

Does he drink tea? 

U choy ichadimi?

Yes, he drinks tea. 

Ha, u choy ichadi.

Does he drink coffee? 

U kofe ichadimi?

No, he doesn’t drink coffee. 

Yo‘q, u kofe ichmaydi.

What does he drink? 

U nima ichadi?

He drinks tea.  

U choy ichadi.

He/She has a new car. 

Unda yangi mashina bor.

Does she have a car? 

Uning yangi mashinasi

 bormi?

Yes, she has a new car. 

Ha, uning yangi mashinasi

 bor.

Does she have an old car? 

Uning eski mashinasi

 bormi?

No, she doesn’t have an old car.  Yo‘q, uning eski mashinasi 

 yo‘q.

Where does he work? 

U qayerda ishlaydi?

He works at hospital every day.  U har kuni kasalxonada 

 ishlaydi.

Does he work at hospital? 

U kasalxonada ishlaydimi?

Yes, he works at hospital. 

Ha, u kasalxonada ishlaydi.

---

48

NATURAL ENGLISH

speak english easily, fast and automatically

She reads a lot of books  

U kutubxonada ko‘p kitob 

at the library. 

o‘qiydi.

Does she read a lot of books? 

U ko‘p kitob o‘qiydimi?

Yes, he reads a lot of books? 

Ha, u ko‘p kitob o‘qiydi.

Does he read magazines  

U kutubxonada jurnal 

at the library? 

o‘qiydimi?

No, he does not read any 

Yo‘q, u kutubxonada birorta

magazine at the library.  

ham jurnal o‘qimaydi.

Where does he read a lot of books?  U qayerda ko‘p kitob o‘qiydi?

He reads books at the library. 

U kitoblarni kutubxonada 

 o‘qiydi.

She listens to music a lot. 

U musiqa ko‘p eshitadi. 

Does she listen to music? 

U musiqa eshitadimi?

Yes, she listens to music. 

Ha, u musiqa eshitadi.

He goes to Termiz. 

U Termizga boradi. 

Where does he go? 

U qayerga boradi?

He goes to Termiz. 

U Termizga boradi.

Does he go to Vegas?  

U Vegasga boradimi?

No, he does not go to Vegas. 

Yo‘q, u Vegasga bormaydi.

She washes her teeth. 

U tishlarini yuvadi. 

What does she do? 

U nima qiladi?

She washes her teeth. 

U tishlarini yuvadi.

He plays football in the street. 

U ko‘chada futbol o‘ynaydi.

Does he play football? 

U futbol o‘ynaydimi?

Yes, he plays football. 

Ha, u futbol o‘ynaydi.

Where does he play football? 

Qayerda u futbol o‘ynaydi?

He plays football in the street. 

U ko‘chada futbol o‘ynaydi.

Does he play volleyball? 

U voleybol o‘ynaydimi?

No, he doesn’t play volleyball. 

Yo‘q, u voleybol

 o‘ynamaydi.

She wakes up in the morning. 

U ertalab uyg‘onadi. 

Does she wake up in the 

U ertalab uyg‘onadimi?

morning?

Yes, she wakes up in the  

Ha, u ertalab uyg‘onadi.

morning.

---

49

Jumanazar Khushbakov

Does she wake up in the 

U tush payti uyg‘onadimi?

afternoon?

No, she doesn’t wake up in  

Yo‘q, tush payti

the afternoon. 

uyg‘onmaydi.

When does she wake up? 

U qachon uyg‘onadi?

She wakes up in the morning. 

U ertalab uyg‘onadi.

What time does she wake up? 

Soat nechida u uyg‘onadi?

She wakes up at 7:00. 

U soat 7:00 da uyg‘onadi.

Sharh

Salom, mening qadrdonim! Kayfiyatlar qanday? Siz bilan birin-

chi darsimiz yakunida ko‘rishib turganimdan juda hayajondaman. 

Xo‘sh, qanday bo‘lyapti? Keling, ba’zi narsalarni takrorlab olamiz. 

Ushbu  darsni  bugun  yana  bir  necha  bor  tinglang.  Vazifangiz  tez 

borish emas. Darsni kamida bir hafta har kuni hech bo‘lmasa bir 

soatdan tinglang. Eshitayotganda zavqlaning. Harakatda bo‘ling. 

Chuqur nafas olish esdan chiqib qolmasin. Yuzingizda KATTA ta-

bassum. Savollarga tez-tez javob bering. Xatolarga e’tibor qilmang. 

Kamida 20 marta tinglang. 30 marta takrorlasangiz yanayam zo‘r. 

Sizga o‘xshagan insonlar doim kutilgandan ko‘ra ko‘prog‘iga erisha-

dilar. Demak, bugungi darsni yana eshitamiz. 

Bu qismda nima bo‘ladi?

Men psixolog emasman. Lekin muvaffaqiyat faniga kirib, bu so-

hada 2000 soatdan ko‘proq o‘qidim, o‘rgandim. 200 dan ortiq kitob 

ko‘rdim. 1000 dan ortiq audio darslar eshitdim. Son-sanoqsiz se-

minarlarga qatnashdim. Psixologlarga o‘xshab pozitiv fikrlash haqida 

gapirish niyatim yo‘q. Chunki qanchalik pozitiv o‘ylamang, «kal 

bosh kalligicha turaveradi». Men sizlarga har bir darsim yakunida, 

agar amalda qo‘llasangiz, qisqa vaqtda o‘zgarishlarga olib keladigan 

muvaffaqiyat retseptlarini berib ketmoqchiman. Men shu retseptga 

amal qilganimda bir necha soniyalar ichida natijaga erishganman. 

Siz ham chin dildan harakat qilib, uni amalda qo‘llasangiz muvaf-

faqiyat qozonasiz. 

---

50

NATURAL ENGLISH

speak english easily, fast and automatically

Birinchi muvaffaqiyat darsi. Muvaffaqiyat maqsadlardan bosh-

landi. Har bir muvaffaqiyatli insonning ulkan maqsadlari bor. Ular 

o‘z maqsadlarini yozib borishadi. Siz ham shunday qiling. Ro‘yxat-

lar tuzing. Hamma moliyaviy mustaqillikka erishgan odamlar ro‘y-

xat  tuzuvchilardir.  Xayoldagi  maqsadlaringizni  daftarga  yozgani-

ngizdan so‘ng ularga erishish imkoniyati naqadar ortishini tassavur 

ham qila olmaysiz. Amerikadagi universitetlardan birining talabalari 

orasida  so‘rovnoma  o‘tkazilibdi.  Natijalardan  ma’lum  bo‘lishicha, 

3% bitiruvchi talabalarning maqsadlari aniq ekan, chunki ular maq-

sadlarini yozib borganlar, taxminan 14% o‘quvchilarning maqsad-

lari bor, lekin hali yozuvda emas. Qolgan 83% talabalarda esa aniq 

maqsadlar yo‘qligi ma’lum bo‘libdi. 10 yildan keyin xuddi shu tala-

balarning qanday natijalarga erishganligini bilish uchun yana so‘rov 

o‘tkazilibdi. 14% ining maqsadlari mavjud, lekin ularni yozmagan 

talabalar 83 % maqsadlari yo‘q talabalardan 2 barobar ko‘proq mu-

vaffaqiyatga erishishibdi. 3% maqsadlari aniq bo‘lgan insonlar esa 

qolganlardan 10 marta muvaffaqiyatliroq ekanligi aniqlangan. De-

mak, maqsad qo‘yish hamda yozish sizni shunchalar darajada oldin-

ga chiqarib yuboradi. Sevimli muallifim Brayan Treysi aytganidek, 

siz yo o‘zingizning maqsadlaringizga erishasiz, yoki maqsadi borlar 

maqsadlariga erishishi uchun ishlaysiz. Quyidagi mashqni bajaring.

1.  Qog‘oz va ruchka olib o‘zingizning 10 ta maqsadingizni yo-

zing. 

2.  Bularning ichidan eng katta maqsadni belgilab oling. Eng 

katta maqsad – boshqa maqsadlarga erishishingiz uchun yordam 

beradigan maqsad. Agar shunday maqsadingiz bo‘lmasa, sizning 

hozirgi eng katta vazifangiz uni topish bo‘lishi kerak.

3.  Bosh maqsadingizga «Unga qanday erishaman?» degan savol 

ko‘rinishini berasiz. Savolga 20 ta javob yozasiz (bular maqsadga  

erishish uchun amalga oshirishingiz lozim bo‘lgan vazifalardir) va 

shu ondanoq ularni amalga oshirishni boshlang. Bugun soat 2:00, 

2:01, 2:03, …… yoki kechroq 5:00, 5:33, 5:45, 5:56, …. Xullas, 

harakatni boshlang. Qancha imkoniyatingiz borligini o‘zingiz ham 

sezib turibsiz.

Bu mashqni men ko‘pchilikka ulashganman. Natijasini ko‘rgan-

man. Endi siz ham sinab ko‘ring. 

---

MUNDARIJA

So‘zboshi ..................................................................................... 3

Kirish .......................................................................................... 5

Khb sistemasiga xush kelibsiz! ................................................... 6

Harakatni boshlaymiz! ...............................................................18

Lesson 1 / 1-Dars .......................................................................23

Lesson 2 / 2-Dars .......................................................................51

Lesson 3 / 3-Dars .......................................................................76

Lesson 4 / 4-Dars ..................................................................... 116

---

Jumanazar Khushbakov

NATURAL ENGLISH

Speak english easily,

fast and automatically

Muharrir: To‘raxo‘jayeva Sh. 

Badiiy muharrir: Ne’matov J.  

Texnik muharrir: Li A. 

Musahhih: Ablayeva N. 

Sahifalovchi: Butsyak Y. 

Nashriyot litsenziyasi Al № 239, 04.07.2013

Bosishga ruxsat etildi: 22.11.2016

Bichimi 60×84      Ofset usulida bosildi.

Shartli bosma t.: 7,47. Nashriyot bosma t.: 4,34.

Times New Roman garniturasi.

Adadi: 1000 nusxa

Buyurtma № 98.

«SPECTRUM MEDIA GROUP» MChJ nashriyotida bosmaga tayyorlandi.

Toshkent sh., Bunyodkor shohko‘chasi, 28-uy.

«SPECTRUM MEDIA GROUP» MChJ bosmaxonasida chop etildi.

Toshkent sh., Bunyodkor shohko‘chasi, 28-uy.

Telegram: ([phone]

Link: @smgprint

1

16

amaliy qo‘llanma