National researches of uzbekistan: conferences

Февраль 2022 10-қисм
Тошкент
‘‘ЎЗБЕКИСТОНДА МИЛЛИЙ ТАДҚИҚОТЛАР: ДАВРИЙ АНЖУМАНЛАР:’’
o’tadi.
Tarixiy arboblarga ta’rif berish – shu arboblar faoliyatining sinfiy xarakterini hamda ularning 
shaxsiy xususiyatlarini ochib berishda qo’llaniladigan o’qituvchi og’zaki bayonining alohida bir 
turidir. Tarixiy arboblarga beriladigan ta’rif qanday asosiy talablarga javob berishi kerakligini 
A.I.Strajev quyidagicha ifodalagan:tarixiy arbob o’zi yashagan davr muhitida, shu shaxs o’z 
faoliyati va maslak-qarashlari bilan o’zini namoyon qilgan tarixiy sharoit bilan chambarchas 
bog’langan holda ko’rsatilishi kerak; tarixiy arbob qaysi sinf yoki sinfiy guruhning manfaatlarini 
ifodalasa, o’sha sinf yoki sinfiy guruh bilan yaqindan bog’langan holda ko’rsatilishi kerak, bu 
ishni tarixiy shaxsning o’z faoliyati, fikr-mulohazalari bilan bog’lash lozim; tarixiy arbob jonli 
shaxs qilib ko’rsatilishi, uning individual xususiyatlari, o’ziga xos ma’naviy va jismoniy qiyofasi 
ta’riflab berilishi kerak.
Qisqacha bayon
– bir qancha dalillarni batafsil tahlil qilmay tushuntirishdan iborat bo’lib, u 
o’quvchilarga tarix kursidagi asosiy dalillarning o’zaro bog’langanligini anglatish, ularda tarixiy 
jarayonning borishi haqida yaxlit, bir butun tasavvur hosil qilish uchun zarurdir. O’qituvchining 
materialni qisqacha bayon qilishi o’quvchilarni, ayniqsa VI – VII sinf o’quvchilarini odatda uncha 
qiziqtirmaydi, bunda ular materialni bo’sh o’zlashtiradilar. Binobarin, o’quvchilarning bilish 
faoliaytini faollashtirishning maxsus usullarini qo’llash, ya’ni ularga xronoligik jadval tuzishni, 
o’qituvchi hikoya qilib bergan narsaning rejasini tuzishni vazifa qilib topshirish lozim bo’ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. A.Sa’diyev O’zbekiston xalqlari tarixini o’qitish.
2. Sayidahmedov N. Yangi pedagogik texnologiyalar.
3. Umumta’lim maktablari tarix fani darsliklari
4. www.uzedu.uz 

---

84