National researches of uzbekistan: conferences

Kalit soʻzlari:
zamonaviy ta’lim, ta’lim metodlari, “Keys stading” metodi.
Bugungi kunda mamlakatimizda zamonaviy ta’lim tizimini yangilanib, yangi pedagogik va 
innovatsion texnologiyalar jadal rivojlanib bormoqda. Tez sur’atlar bilan oʻzgarib rivojlanib 
borayotgan hozirgi zamon va yangi talablar asosida faoliyat yuritishni davrning oʻzi taqoza 
etmoqda. Shaxsni hozirgi davr talabi darajasida tarbiyalash, gʻoyaviy, ma’naviy-ahloqiy bilimni 
oshirish uchun har bir pedagoglar mohir va ijodkor boʻlishi, oʻz kasbiga vijdonan yondashishi 
lozim. 
Ta’lim jarayonida oʻquvchi oʻqituvchining bevosita rahbarligida, ta’lim mazmuni, metodlari, 
vositalari va shakllari yordamida hodisa va voqealarning mohiyati, oʻziga xos xususiyatlarini 
oʻrganadi va bilim, koʻnikma hamda malakalarni egallaydi. Bundan koʻrinib turibdiki, oʻquvchilar 
uchun oʻquv jarayoni bilish jarayoni, uning faoliyati esa bilish faoliyatidir.
Ta’lim jarayonida oʻquvchilarning bilish faoliyatini faollashtirish uchun darsning, 
oʻquvchilarning oʻtgan mavzu yuzasidan oʻzlashtirgan bilim, koʻnikma va malakalarini aniqlash, 
ularni tizimlashtirish, yangi mavzu yuzasidan oʻzlashtirilgan bilim, koʻnikma va malakalami nazorat 
qilish va baholash, shuningdek, yangi mavzuni oʻrganish jarayonida zamonaviy texnologiyalardan 
foydalanish maqsadga muvofiq.
Dars davomida muammoli masalalami oʻqitishda “Keys” metodidan foydalanish yuqori 
samara beradi. “Keys” — case studies ingliz tilidan olingan boʻlib, “jarayon” yoki “vaziyat” 
degan ma’noni beradi. Keys-stadining mohiyatiga koʻra koʻrib chiqilayotgan muammoli vaziyat 
boʻyicha maslahatchilar rolini bajarishi kerak boʻlgan talabalarga quyidagilar taklif qilinadi:
- keysda bayon qilinganida ayni bir paytda tashkiliy hayotdagi tipik amaliy muammoni aks 
ettiradigan va amaliyotda ushbu muammoning hal etilishida oʻzlashtirilishi va qoʻllanilishi lozim 
boʻladigan muayyan bilimlar majmuini dolzarblashtiradigan vaziyatni idrok etish va tahlildan 
oʻtkazish; 
- muammoli vaziyatni maqsadga muvofiq tarzda hal etadigan usullar va vositalarni izlash; 
- taklif etilgan muqobil jihat(alternativa)larni baholash va ular orasidan qoʻyilgan muammoga 
nisbatan eng qulay variantini tanlash; 
- tanlangan muqobil usul(alternativa)ni amalga oshirish boʻyicha aniq yechimni butun tafsilotlari 
bilan ishlab chiqish.
Keys-stadi metodi boʻyicha oʻrganilayotgan har bir muammo yoki mavzu yuzasidan amalga 
oshiriladigan ishlar rejasi, ularni bajarish tafsiloti, natijalar va xulosalar yigʻindisi alohida keysni 
tashkil qiladi. Bu metod ta’lim jarayonida hayotiy vaziyatlardan foydalanishga qaratilgan. Bu esa, 
hozirgi kunlarda ta’lim sohasidagi dolzarb boʻlgan muammolardan hisoblanadi. Ushbu muammoni 
hal qilish imkonini berishi bu metodning alohida ahamiyatga ega ekanligini koʻrsatib turibdi.
Barcha texnologiyalar kabi keys-stadi texnologiyasi oʻz manbalariga ega. Ba’zi fikrlarga koʻra 
keysning asosiy manbasi hayotiy vaziyatlar hisoblanadi. Hayotiy hodisalar baxslarga sabab boʻladi, 
muammoni yechish jarayonini jadallashtiradi. Ijtimoiy hayotning barcha koʻrinishlari keysning 
faktologik va muammoviy bazasi boʻlib xizmat qiladi, shuningdek keys tarkibining asosini tashkil 
qiladi.
Keyslarning yana bir muhim manbasi ta’lim-tarbiya hisoblanadi. Uning yordamida keys 
texnologiyasining maqsadi, vazifasilari, ta’lim tizimida tutgan oʻrni belgilanadi.
Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkinki, keys stading metodidan foydalanib mashg`ulotlarni 
tashkil qilish talabalarni ma’lumotlarni chuqur oʻzlashtirishlarini ta’minlaydi va shu bilan 
birga egallagan bilimlardan kelgusi xayotida, qanday vaziyatlarda fodalanishlari boʻyicha 
tushunchalarga ega boʻladilar. Bu esa talabalar ma’lumotlarni yanada puxta egallashlarini, fanga 
boʻlgan qiziqishini orttiradi.