Natijaviy amplitudani grafik ravishda hisoblash

Natijaviy amplitudani grafik ravishda hisoblash
Biror fazalar farqiga ega bo’lgan tebranishlarni qo’shishning grafik usulini foydalanganda yorug’lik to’lqinining nuqtadagi ta’siri to’g’risidagi ( va shunga o’xshagan ko’pgina boshqa masalalar oson ko’rib chiqiladi.Butun bir zo’naning ta’sirini grafik ravishda tasvirlash uchun bu zo’nani shunday mayda mayda teng qisimlarga ajratish kerakki bunday qisimning turli xil fazaviy manbalaridan nuqtada hosil bo’ladigan tebranishlar fazasi deyarli o’zgarmaydi, deb xisoblash mumkin bo’lsin.U holda butun qisimning ta’sirini vektor bilan ifodalash mumkin,bu vektorning uzunligi natijaviy amplitudani ko’rsatadi,yo’nalishi esa shu qisimga bog’liq bo’lgan fazani bildiradi.Qo’shni qisimni tasirini birinchi vektorga nisbatan biroz burulgan ikkinchi vektor bilan tasvirlash mumkin,chunki ikkinchi qisimdagi barcha manbalar bilan aniqlanadigan faza birinchi qisimga bog’liq bo’lgan fazadan biroz farq qiladi.Ikkinchi vektorning uzunligi birinchining uzunligidan deyarli farq qilmaydi,chunki to’lqin frontining tengdosh qisimlaridanhosil bo’lgan tebranishlarning amplitudasi to’lqin frontining nuqtaga o’tkazilgan chiziqqa og’maligining o’zgarishi natijasidagina farq qiladi,ikkita qo’shni qisimlar uchun bu o’zgarish juda kichikdir.Hatto bir zo’nadan yonidagi zo’naga o’tishda ham og’malik o’zgarishining tasiri juda kichik bo’lishini ko’rdik.Shunday qilib ,butun bir zo’naning tashkil etuvchi qator qisimlar tasirini aniqlovchi vektor diagramma 8.7-rasmda ko’rsatilgandek siniq chiziq bilan tasvirlanadi.
Bu yerda biz aniqlik uchun zona 8 ta elementar qisimga ajratilgan deb faraz qilamiz.Agar zonani cheksiz ko’p bo’lgan cheksiz kichik qisimlartga ajratsak ,u holda siniq chiziq yarim aylanadan
kam farq qiladigan yagona yoyga aylanadi.Bunda yoyga
Nuqtada urulma bo’lgan vektorning yo’nalishini nuqtada
Yaqinidagi tegishli vektorning yo’nalishiga qarama qarshi bo’ladi,chunki zonaning oxirgi qismi tasirida nuqtada xosil bo’lgan tebranishning fazasi zonaning boshlang’ich qismidan chiqayotgan tebranishlar fazasiga qarama qarshidir;shunday qilib ,markaziy zona tasirining vektor diagrammasi 8.8 rasmda ko’rsatilgan shaklda va faqat markaziy zonaning tasiridan da hosil bo’lgan tebranishini harekterlovchi natijaviy vektorni bilan tasvirlash mumkin.

Ikkinchi zonaning tasirini xisobga olish uchun bu vektor diagrammani davom ettirish kerak.U holda 8.9 rasm xosil bo’ladi bunda zonaning og’maligi orta borgani sababli yoy vatari yoy vataridan bir muncha kichik .Biz bu diagrammani yasashda davom etib ,butun to’lqin tasirining 8.10 rasmda ko’rsatilgan diagrammasini xosil qilamiz .

Butun to’lqin frontining tasirini xarakterlovchi natijaviy vektor va vektor bilan ifodalanadi.8.10 rasmdan ko’rinishicha bu vektor markaziy zonaning tasirini ko’rsatuvchi vektorning taxminan yarmiga teng bo’lib ikkalasining yo’nalishi bir xil .Boshqacha aytganda butun to’lqin fronti tasiridan nuqtada xosil bo’lgan tebranishning fazasi markaziy zona tasiridan xosil bo’ladigan tebranish fazasi bilan bir xil bo’lib butun to’lqin fronti tasiridan da hosil bo’ladigan tebranish ampilitudasi markaziy zo’na tasiridan xosil bo’ladigan tebranish ampilutudasining taxminan yarmiga teng.Bu mulohazalar butun to’lqin frontidan xosil bo’lgan tasir (ampilituda) markaziy zona yarmining tasiriga emas balki markaziy zona tasirining taxminan yarmiga teng ekanligini ko’rsatadi.Ko’pincha bu o’rinda natijaviy tasir markaziy zona yarmining tasiriga teng deb noto’g’ri davo qilinadi.Haqiqatdan ham markaziy zona yarmining tasiri to’g’ri topilgan vektordan farq qiladigan vektor bilan ifodalanadigan bo’lar edi.