Насослар ва насос станциялари

Suvni turli sathlardan oladigan markazdan qochma nasoslar parallel ishining parametrlarini aniqlash

9–misol. Ikkita turli xil – D200–95,b va 4K–90/87 markazdan qochma nasoslari, parallel ishlay turib, suvni turli sathda joylashgan ikki manbadan olib, uni umumiy uzatish kuch quvuri bo‘ylab rezervuarga uzatadilar. Birinchi nasos ikkinchisidan narida joylashib, diametri d_n1 = 200 mm va uzunligi l_n1 = 800 m bo‘lgan, po‘lat quvurlardan ishlangan ulanish quvurlaridan suvni umumiy uzatish kuch quvuridagi N nuqtaga uzatadi. Yaqin orada joylashgan ikkinchi nasos ham suvni N nuqtaga etkazib beradi. Umumiy uzatish kuch quvuri esa diametri d_n = 250 mm va uzunligi l_n = 2500 m bo‘lib, cho‘yan quvurlardan ishlangan. Birinchi nasos
oldida suv sathi belgisi Z_gnv1 = 30 m bo‘lsa, ikkinchisiniki Z_gnv2 = 40 m. Rezervuardagi uzatish kuch quvuri to‘kish tirqishining belgisi Z_r = 70 m.
So‘rilish liniyalaridagi qarshiliklar miqdori kichik bo‘lganligi sababli ularni inkor etish mumkin. Suv uzatish tizimi sxemasi va nasoslar tavsifi 47–rasmda keltirilgan.
Nasoslar uzatayotgan umumiy sarf Q₁₊₂ va ular erishadigan oqim kuchi N₁₊₂, shuningdek har bir nasos uchun birgalikdagi ishi uchun q, H, η_n va N_n parametrlarini aniqlash talab etiladi.
Echim. Umumiy grafikka har ikkala nasosning tavsiflari – Q–H₁ va Q–H₂, har bir nasos uchun o‘z abssissalar o‘qidan tushiriladi. Suv manbalaridagi suv sathi farqi Z_gnv1 – Z_gnv2 = 40 – 30 = 10 m bo‘lganligi sababli, u holda 2–nasosning abssissalar o‘qi O₂–O₂ 1–nasos abssissalar o‘qi – O₁–O₁ dan 10 m balandroq joylashadi. 1–nasos umumiy uzatish kuch quvuri (N nuqtasi) dan ancha narida joylashganligi sababli dastlab uning N nuqtaga keltirilgan tavsifini qurish talab etiladi.
1–nasosning N nuqtaga keltirilgan tavsifini olish uchun quyidagi formula bo‘yicha ulanish liniyasidagi oqim yo‘qotishlari topiladi:
h=1,05A_n1∙l_n1∙K_n1∙Q²=1,05∙5,149∙800∙K_n1∙Q²=4325,2K_n1∙Q².

36. 
    –rasm. Suvni turli sathlardan olayotgan ikki turli markazdan qochma nasoslarning suv uzatish tizimi sxemasi (a); markazdan qochma nasoslar tavsiflari (b): 1– D200–95,b; 2–4K– 90/87
    

Ulanish liniyasidagi sarf turlicha ko‘rsatkichga ega bo‘lgandagi oqimning h yo‘qotishlari jadvalda keltirilgan.

5.17-jadval

q, l/s	Q, m^3/s	^Un1^,^m/s	^Kn1	h, m
0 10 20 30 40 50	0 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05	0 0,29 0,58 0,87 1,17 1,46	– 1,17 1,059 1,014 0,989 0,97	0 0,51 1,83 3,95 6,84 10,49

Olingan Q va h ko‘rsatkichlarga muvofiq nasos tavsifi grafigida Q–h egri chizig‘i quriladi (5.46,b–rasm).

Q–H₁ tavsifi ordinatalaridan Q–h egri chizig‘i ordinatalarini ayirish orqali tegishli sarflarda 1–nasosning keltirilgan Q–H_1N tavsifi nuqtalari topiladi.
Q–H₂ va Q–H_1N tavsiflari abssissalarini teng oqim kuchiga ega bo‘lganda qo‘shish yo‘li bilan birinchi va ikkinchi nasos parallel ishining umumiy tavsifi nuqtalari ΣQ–H₁₊₂ topiladi.
Umumiy uzatish kuch quvurining nuqtadan to rezervuargacha bo‘lgan tavsifi quyidagi tenglama bilan ifodalanadi:
H_tr=N_g+1,05∙A_n∙l_n∙K_n∙Q²=40+1,05∙2,299∙2500∙K_n∙Q²=40+6034,9K_n∙Q².
H_tr ni hisoblab aniqlash natijalari mazkur jadvalda keltirilgan.

5.18-jadval

q, l/s	Q, m^3/s	^Un^, m/s	^Kn	^Htr^,^m
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90	0 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09	0 0,19 0,40 0,60 0,80 0,99 1,19 1,39 1,59 1,79	– 1,47 1,226 1,115 1,047 1,003 0,968 0,940 0,918 0,90	40 40,88 42,96 46,06 50,11 55,13 61,03 67,8 75,46 84,0

Olingan Q va H_tr ko‘rsatkichlar bo‘yicha umumiy uzatish kuch quvurining tavsifi quriladi.

Umumiy uzatish kuch quvurining tavsifi – Q–H_tr nasoslar umumiy (yig‘indi) tavsifi – ΣQ–H₁₊₂ bilan nasoslar ishi nuqtasi bo‘lgan A nuqtada kesishadi. Nasoslar uzatayotgan umumiy sarf, Q₁₊₂ = 86 l/s va erishiladigan oqim kuchi – H₁₊₂ = 80 m.
A₁ nuqtaga 1–nasos parametrlari muvofiq keladi:
Q₁ = 31 l/s; N_{1 =} 84 m; η_n1 = 0,69; N_n1 = 37 kVt.
A₂ nuqtaga 2–nasos parametrlari muvofiq keladi:
Q₂ = 55 l/s; N_{2 =} 70 m; η_n2 = 0,66; N_n2 = 57,2 kVt.