Nasiba Jabbarova 4-kurs 405 guruh Mustaqil ish Talaffuz malakalarini nutqiy eshituv qobiliyatiga ta‟siri Reja


Nasiba Jabbarova 4-kurs 405 - guruh



Download 169,39 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/7
Sana02.02.2022
Hajmi169,39 Kb.
#425227
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Talaffuz malakalarini nutqiy eshituv qobiliyatiga ta

Nasiba Jabbarova 4-kurs 405 - guruh 
Mustaqil ish
holatda so`z va ibora ma‟nodoshligini kuzatish mumkin. Bunday morfologik 
hodisalarga sintaktik jihatdan qaraladi va sof sintaktik hodisani o`rganish chetda qoladi. 
Yoki: 
- u/ -yu -da lekin / ammo yoki Lola keldi -yu, men ketdim. shuning uchun -ki deb 
kabi gaplar bog`langan qo`shma gaplar, ergashgan gaplar va ularning ko`rinishlari 
sifatida an‟anaviy tilshunosligimizda o`rganilib kelinmoqda. Agar diqqat bilan e‟tibor 
bersak, bu misollarda turli xil gaplar (sintaktik hosilalar) ni emas, balki turli bog`lovchi 
vositalar bilan shakllangan morfologik hodisalarni - bog`lovchilar paradigmasini ko`rish 
mumkin. Bu yerda ham morfologik birliklarning sintaksisda "qorishilgan”ini sezish 
mumkin. "Sintaksis boshqa sathlar (ayniqsa, leksika va morfologiya) birliklari 
tajallisidan xoli bo`lgach, behad sodda va hammaga oson tushunarli qoliplarning o`zaro 
munosabat chizmalari shaklini oladi..." [2, 29-30;]. Jumladan, [WPm] sintaktik qolipi 
ham xuddi shunday keltirib chiqarilgan. Buning uchun nutqdagi oddiy bir gapga 
murojaat qilamiz: (
Bu kunda

Latofatning murg`akkina qalbiga shunday nogahoniy 
sevgi otash tashladi. 
Bu nutq hosilasida barcha til sathlarining birliklari o`z ifodasini 
topgan. Bu gapning sintaktik qurilishini aniqlash uchun, nutqdagi gapning nosintaktik 
kategoriyalar ko`rinishlarini birma-bir olib tashlaymiz: 1. Intonatsion tugallanganlik.
Yuqoridagi gap intonatsion tugallikka ega. Agar biz shu gapga boshqacha bir tus 
bersak, u intonatsion jihatdan tugal bo`lmasligi ham mumkin, ya`ni 
"Bu kunda 
Latofatning murg`akkina qalbiga shunday nogahoniy sevgi otash tashladi va uning 
ko`zi oldida borliq o`zgacha libos kiydi". 
Gapning birinchi qismi ohang jihatdan 
tugallanmagan. Bunday xususiyatlar nutqdagi gaplar uchun xarakterli holat sanaladi. 
Ammo gapning qolipiga ahamiyatsizdir, chunki gaplarni ohang jihatdan o`rganish 
fonetika, fonetik tahlilning obyektidir. 2. Gapning ifoda maqsadiga ko`ra turlari. 
Yuqoridagi nutqiy hosila ham so`roq, ham buyruq, ham his - hayajon gap bo`lib 
shakllanishi mumkin. Ammo gapning ifoda maqsadiga ko`ra turlari gap semantikasida 
o`rganilishi lozimligi uchun, shuningdek, bunday xususiyatlar gapning eng kichik 
qolipiga dahldor bo`lmaganligi tufayli bu nosintaktik hodisadan ham voz kechamiz. 
3. Modal ma‟nolariga ko`ra turlari. Nutqda gap turli modal (gumon, taxmin, ishonch, 
qat‟iylik...) manolarida bo`lishi mumkin. Jumladan, yuqorida bergan gapimizni 
quyidagi shaklda qo`llasak: 
(Bu kunda) Latofatning murg`akkina qalbiga shunday 



Download 169,39 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish