Nashriyot tizimlari. Page maker dasturi

Instrumentlar palitrasi (палитра инструментов). Bajariladigan ishlarning nurini aniqlaydi;

Boshqarish palitrasi (управляющая палитра). Abzast va belgilarni bichimlshni tezlikda amalga oshirishni ta’minlaydi;

Ranglar palitrasi (палитра цветов). Maket elementlarining ranglarini ta’minlaydi;

Qoliplar palitrasi(палитра стилей).Qoliplar yordamida abzastlarni formatlashni tezlashtiradi;

Shablon sahifa palitrasi (палитра шаблон-страниц). Shablon cahifani yaratish va uni joriy etishga mo’jallangan;

Murojaatlar palitrasi (палитра гиперссылок).Nashr elementlari bo’yicha ichki va o’zaro murojaatlarni ta’minlaydi.

        Qoshimcha palitralar  Window (Окно) menyusining Plug In Palettes (Дополнительные плитры) ro’yhatida yig’ilgan

 PageMakerning instrumentlar palitrasi va boshqarish palitrasi asosiy funktsiyalarga ega

 

Instrumentlar palitrasi

Instrumentlar palitrasi quyidagi ko’rinishga ega:  

Palitra quyidagi elementlardan tashkil topgan:

         P ointer (Стрелка). Maket elementlarini joylashtirishda ishlatiladi.

         Text (Текст). Matinni formatlashda ishlatiladi.

         Rotating Tool (Поворот). Maket elementlarini og’dirish.

         Cropping Tool (Рамка). Nashirdagi tasvirni qirqish.

         Line (Линия). Og’ish burchagi bo’yicha chizish.

         Constrained Line (Перпендикуляр).  Vertikal va grizontal

chiziqlarni chizish.

Rectangle (Прямоугольник). To’g’rito’rtburchaklarni chizish.

         Ellipse (Эллипс).

         Polygon (Многоугольник).Ko’pburchaklarni chizish.

         Rectangle Frame (Прямоугольный фрейм). Создает To’g’rito’rtburchak freymi.

         Ellipse Frame (Овальный фрейм). Egri freymlar.

         Polygon Frame (Многоугольный фрейм). Ko’pburchak freymlarni yaratadi.

         Hand (Рука). Qo’l. Ish davomida hujjat bo’yicha harakatlanish.

         Zoom (Масштаб). Mashtabni o’zgartiradi.

Mashtablashtirish-  tez-tez bajariladigan amallardan biri bo’lib hisoblanadi. Buning uchun tugmalar kombinatsiyasidan foydalanish qulay:

• 
  Ctrl>+<5> —50% mashtab uchun;
  
• 
  +<7> — 75% mashtab uchun;
  
• 
  +<1> — 100% mashtab uchun;
  
• 
  +<2> — 200% mashtab uchun;
  
• 
  +<4> — 400% для масштаба
  
• 
  +<+> — Zoom In (Увеличить)buyrug’i uchun;
  
• 
  +<-> — Zoom Out (Уменьшить) buyrug’i uchun;
  

 

Nashriyotga tasvir qo’yish uchun klaviaturadan ctrl+D bosiladi. Ochilgan oynadan kerakli joydan tasvir tanlanadi.Sichqonchani chap tugmasini bosish bilan tasvir kerakli joyga qo’yiladi.

 

Boshqarish palitrasi

       Bu palitra odatda ekranda joylashgan bo’lib, uning yordamida islash juda qulay. Boshqarish palitrasi yordamida dastur funksiyalariga tez kirish mumkin. Bundan tashqari bu palitrada ajratilgan elementlar parametrlari haqida axborotlar aks ettiriladi.  Chunki palitrada qiymatlar sonlarda kiritiladi.  Boshqarish palitrasini chiqarish uchun Window (Окно) menyusi orqali yoki +<’> tugmalar kombinatsiyasidan faoydalanib Show Control Palette (Показать управляющую палитру)  buyrug’i yordamida amalga oshiriladi. Qanday instrumentlarni aktivligiga qarab, boshqarish palitrasi tegishli parammetrlarni o’zgarishini ko’rib chiqish imkoniyatini yaratadi.



Rasm. Boshqarish palitrasining Pointer inustrumenti va ajratilgan matin bloke.



Rasm. Boshqarish palitrasida Text inustrumenti va ajratilgan matin fragmenti

 

 

O’lchov lineykalari va yo’naltiruvchilar.

Maketlarni rasmiylashtirishda joylashtiriladigan ob’yekt kordinatalari aniqlashtirish juda muhim. Bu maqsadda lineykalardan foydalanish juda qulay. Agar ekranda mavjud bo’lmasa, меню View (Просмотр) menyusidan yoki +.tugmalari yordamida Show Rulers (Показать линейки) buyrug’ini tanlab ekranga chiqarish mumkin.



Окно документа PageMaker hujjatlar oynasining o’lchash lineykasi va yo’naltiruvchilari

     Lineykaning o’lchov birligini suzub chiquvchi menyudan onsonlik bilan aniqlash mumkin. Buning uchun sichqonchaningo’ng tugmasinilineyka ustida shiqillatiladi va ochilgan ro’yhatdan kerakli o’lchov birlagi tanlanadi. O’lchov birligi gorizontal va vertical lineykalar uchun alohida tanlanadi.

      Koordinata boshi berilgandan so’ng, tasodifiy siljishlardah himoya qilish uchun View (Просмотр) menyusidan  Zero Lock (Закрепить ноль)  buyryg’ini berish maqsadga muofiq. Obyektni to’g’ri joylashtirish uchun  View (Просмотр) o’chirib- yoquvchi  Snap to Rulers (Выровнять по линейкам)  buyrug’idan foydalanish mumkin.             

Kop hollarda lineykaga qaraganda obyektlarni joylashtirishda va tekislashda yo’naltiruvchilar ko’proq ishlatiladi. Bular yordamchi chiziqlar bo’lib. Pechatga chiqarilmaydi. Yonalyiruvchilar o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lib, ular sudrash amalini bajarish vaqtida obyektni yo’naltiruvchi chizig’iga magnitlagandek bog’lab qo’yish qobilyatiga ega. Bu narsa obyektlarni joylashtirishda va tekislashda ahiqlikni ta’minlab beradi. “Magnetizim” ga ruxsat berish / man etish buyrug’i  Snap to Guides (Выровнять по направляющим) View (Просмотр)  menyusida joylashgan . Sahifada ihtiyoriy miqdorda vertical va gorizontal yo’naltiruvchilar bo’lishi mumkin. Shablon sahifalarida yo’naltiruvchilar to’rini joylashtirish nashir sahifalariga yagona stil ko’rinishlarda bo’lishini ta’minlab beradi. 

Belgilarni formatlash. Belgilar matinning tashkil etuvchilari bo’lib, — bu ma’lum bir qiyosiy ma’noda yangi yaratilayotgan murakkab nashirning “gishtlari ”  deb atash mumkin. Nashriyotda belgilar bilan ishlaganda Quyidagilarga amal qilish kerak:

• 
  Sirft va garniturlar
  
• 
  Belgilarni formatlash usullaru va atributlari
  
• 
  Kegel – bu shiriftning vertical o’lchovi
  
• 
  Interlinyaj- nashir sahifasidagi qatorlarning zichligi.
  
• 
  Belgilar va so’zlar orasidagi intervallar va boshqalar.
  

Nashirni yaratib bo’lgandan so’ng uning tirajini tayorlanadi. Natijada kitob, broshyura, jurnal ko’rinishlariga ega bo’ladi. Bu bosqichda quyidagilarga ahamiyat berish kerak:

• 
  Tipografiyani tanlash типографии
  
• 
  Tipografiya bilan ishlashning strategiya va taktikalari
  
• 
  Qog’oz va chop etish usullarini tanlash
  
• 
  Maketga qo’yiladigan talablar.
  

 

 

2-O’QUV TOPSHIRIG’I

NAZORAT SAVOLLARI:

1.      Kichik nashiryotlarda qanday vazifalar amalga oshiriladi?

2.      PageMaker dasturining asosiy imkoniyatlari nimalardan iborat?

3.      PageMakern dasturini ishchi oynasida nimalar joylashgan?

4.      Yangi nashrn qanday yaratiladi?

5.      PageMaker dasturida qanday palitralar ishlatiladi?

6.      Boshqarish palitrasi tarkibi va asosiy vazifasi nimalardan iborat?

7.      O’lchov lineykalari va yo’naltiruvchilar nima uchun ishlatiladi?

8.      Belgilarni formatlash qanday amalga oshiriladi?

 

3-O’QUV TOPSHIRIG’I

SO’ZLAR JADVALIDAN QUYIDAGI SO’ZLARNI YO’L SHAKLIDA TOPING:

1.PAGEMAKER

2.SHABLON

3.POINT

4.PALITRA

5.QOLIPLAR PALITRASI

6.DRAG

7.PAGE SIZE

8.TEXT

9.LINE

10.RESTANGLE

11.CLICK

12.ELLIPSE

13.SELECT

14.FLOW

15.CASCADE

16.LINEYKA

17.HAND

18.ZOOM

19.ZEROLOCK

20. POLYGONFRAME

 

 

 

R

A

S

I

N

O

L

A

S

D

E

E

R

Y

G

L

T

I

L

S

H

A

B

C

C

A

L

Z

O

L

O

L

R

P

A

K

C

I

L

T

N

T

I

A

L

O

N

E

A

L

P

S

E

P

C

R

I

O

N

K

O

P

F

M

I

L

I

K

L

A

G

E

K

P

E

Y

C

K

R

A

N

E

L

K

E

C

E

M

A

D

R

A

I

Z

E

P

E

T

O

Q

T

T

F

L

O

E

L

G

S

E

P

P

X

T

P

A

T

L

A

P

W

I

L

P

A

G

P

P

N

I

O

R

T

I

E

L

G

P

S

E

Z

O

P

P

T

E

R

R

E

S

T

A

N

H

A

N

D

O

M

P

 

4-O’QUV TOPSHIRIG’I

AMALIY MASHG’ULOT

1.PAGE MAKER DASTURINI QUYIDAGI O’LCHAMLAR BO’YICHA YUKLANG:



ERKIN MAVZUDA 4 BETLI BUKLET TAYYORLANG.BUKLET TAYYORLASHDA NASHRIYOTGA TASVIR HAM QO’YING.