Nashrga ruxsat etaman

Maktabgacha ta‟lim.
О‗zbekistondagi zamonaviy maktabgacha ta‘lim 
tizimi uzluksiz ta‘lim tizimining boshlang‗ich bо‗g‗ini bо‗lib, ota-onalar va 
bolalarning ehtiyojlarini qondirish, shaxsning ziyoli, badiiy-estetik, jismoniy 
jihatdan barkamol rivojlanishi, muntazam ta‘limga nisbatan qiziqish va harakat 
uyg‗otish tamoyillariga asoslandi. 
2005 yilning boshiga kelib, respublikadagi maktabgacha ta‘lim tizimida turli 
shakl va turdagi ta‘lim muassasalarining soni 6603 taga yetgan bо‗lib, ularda 575,1 
ming bola, yoki bir yoshdan olti yoshgacha bо‗lgan bolalarnnig 18,4 foizi 
tarbiyalangan. Maktabgacha va boshlang‗ich ta‘limning uzluksizligini ta‘minlash 
maqsadida 192 ta «maktab - bog‗cha» majmualari, va shu muassasalar qoshida 
1249 ta bola tarbiyalanadigan 73 ta uy bog‗chalari tashkil qilingan. Ma‘lumki, 
maktabgacha ta‘lim tizimini yanada takomillashtirsh maqsadida yangi - 
Maktabgacha ta‘lim vazirligi tashkil etildi. Bog‗cha yoshidagi bolalarni 
maktabgacha ta‘lim bilan qamrab olishni 2020 yilda 60 foizga yetkazish 
rejalashtirilgan.
Umumiy о„rta ta‟lim
mamlakatda tо‗qqiz yillik umumiy о‗rta ta‘limning 
maktabgacha tarbiya bilan о‗rta-maxsus, professional ta‘limning izchilligi va 
uzluksizligini ta‘minlovchi sifat jihatdan yangi tizimi tashkil qilindi. 2004-2005 

---

о‗quv yilida umumiy о‗rta ta‘lim sohasida 9794 ta kunduzgi va 41 ta kechki 
umumta‘lim maktablari mavjud bо‗lib, ularda mos ravishda 6130,5 va 20,9 ming 
о‗quvchi о‗qidi. 
Umumta‘lim muassasalaridagi о‗qitish usullaridan biri - turli fanlarni chuqur 
о‗rgatishni keng tatbiq qilishdir. 2004-2005 о‗quv yilida bunday muassasalar soni 
2853 taga yetgan bо‗lib, ularda 473 ming о‗quvchi ta‘lim olmoqda edi. Aqlan zaif 
yoki nogiron bolalar uchun maxsus maktablarda 18,8 mingta о‗quvchi ta‘lim 
olgan. 2004-2005 о‗quv yilining boshiga kelib, umumiy о‗rta ta‘lim tizimida 
mehnat qilayotgan maktab о‗qituvchilarining soni 476,9 ming kishiga yetdi. 
Prezident Islom Karimov tashabbusi bilan 2012 yil 16-17-fevral kunlari 
Toshkentda xalqaro hamjamiyatni О‗zbekistonda ta‘lim sohasida amalga 
oshirilayotgan islohotlar samaralari, bilimli hamda intellektual rivojlangan avlodni 
tarbiyalashda davlatning roli va bu borada tо‗plangan boy tajriba bilan keng 
tanishtirish maqsadida ―Yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni 
tarbiyalash – mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning 
eng mо‗him sharti‖ mavzusida xalqaro konferensiya о‗tkazildi. Unda dunyoning 
48 mamlakatidan soha vakillari qatnashdi.Konferensiya yakunida qabul qilingan 
rezolyusiyada О‗zbekistonning ta‘lim tizimini rivojlantirish borasidagi tajribasini 
о‗rganish bо‗yicha tavsiyalar qabul qilindi. 
Sо‗nggi ikki yil ichida (2017-2019 y.y.) maktab ta‘limida 11 yillik tizimga 
о‗tish, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarini optimallashtirish, nodavlat ta‘lim 
xizmati kо‗rsatish bо‗yicha keng kо‗lamli ishlar amalga oshirildi. Xususan, 238 ta 
yangi maktab barpo etildi.Holbuki, 2010-2016 yillarda bu sohaga yetarli e‘tibor 
berilmagani tufayli 99 ta maktab yopilgan edi. 
Bugungi kunga kelib, ta‘lim sohasini rivojlantirish va isloh qilish sohasida 
katta natijalarga erishildi, sohani yaxlit, uzluksiz tizimi shakllandi va 
mustahkamlandi. Umumiy о‗rta ta‘limdan boshlab о‗rta maxsus, kasb-hunar va 
oliy ta‘limgacha bо‗lgan barcha bosqichlrda yuksak bilimli va malakali kasb 
tayyorgarligiga ega bо‗lgan avlodni tarbiyalash jarayonini takomillashtirish ishlari 
izchil davom ettirilayotganligini kо‗rib turibmiz. 
Prezidentimiz 2017 yil 22 dekabrda Oliy Majlis Senati va Qonunchilik 
palatasiga qilgan Murojaatnomasida ta‘lim tizimida amalga oshirilayotgan 
islohotlarga alohida tо‗xtalib, shunday dedi:‖2017 yilda yangi ta‘lim 
muassasalarini qurish, mavjudlarini ta‘mirlash ishiga alohida e‘tibor qaratildi. 12 ta 
umumta‘lim maktabi yangidan barpo etildi, 320 tasi rekonstruksiya qilindi,152 ta 
maktab kapital ta‘mirlandi. Shuningdek, 107 ta maktabgacha ta‘lim muassasasi 
rekonstruksiya qilindi va qurildi, 195 ta bog‗cha kapital ta‘mirlandi.‖ 
Sо‗nggi 3-4 yil ichida О‗zbekistonda mutloq yangicha mazmunga ega 
bо‗lgan ijod maktablari – Toshkentda A.Qodiriy va Said Ahmad, Jizzaxda Hamid 

---

Olimjon, 
Andijonda 
Muhammad 
Yusuf, 
Farg‗onada Erkin Vohidov, 
Qashqadaryoda Abdulla Oripov, Namanganda Ibrat, Xorazmda Ogahiy nomidagi 
maktablar, Toshkentda Temurbeklar va Al-Xorazmiy nomidagi ixtisoslashgan 
maktablar, shuningdek, Prezident maktablari tashkil etildi. 
Prezidentimizning 2018 yil 28 dekabrda Oliy Majlisga qilgan 
Murojaatnomasida ham ta‘lim masalasiga keng tо‗xtalib:‖...ilm-fan, zamonaviy va 
uzluksiz ta‘lim tizimini yanada takomillashtirish zarur.
Rivojlangan mamlakatlarda ta‘limning tо‗liq sikliga investitsiya kiritishga, 
ya‘ni bola 3 yoshdan 22 yoshgacha bо‗lgan davrda uning tarbiyasiga sarmoya 
sarflashga katta e‘tibor beriladi. Chunki ana shu sarmoya jamiyatga 15-17 barobar 
miqdorda foyda keltiradi. Bizda esa bu kо‗rsatkich atigi 4 barobarni tashkil etadi. 
Binobarin, inson kapitaliga e‘tiborni kuchaytirishimiz, buning uchun barcha 
imkoniyatlarni safarbar etishimiz shart‖, deb ta‘kidlab о‗tdi. 
2020 yilda 36 ta yangi maktablar qurish, mavjularining 216 tasini kapital 
ta‘mirdan chiqarish kо‗zda tutilgan bо‗lib, bu ishlarga 1,7 trln. mablag‗ sarflanishi 
rejalashtirilgan. Aynan 2020 yil 14 sentabrda О‗zbekiston Respublikasi ―Ta‘lim 
tо‗g‗risida‖ gi zamonaviy qarashlar bilan boyitilgan yangi Qonuni qabul qilindi. 
Mazkur qonunni qabul qilinishi ortidan maktabgacha ta‘lim, xalq ta‘limi va oliy va 
о‗rta maxsus ta‘lim tizimidagi о‗quv ishlari yangi formatda olib borilishi belgilab 
berildi. 
Muhtaram Pezidentimizning 2020 yil 1-oktabr – О‗qituvchi va murabbiylar 
kuniga bag‗ishlangan tantanali marosimdagi nutqida ta‘kidlanganidek