Qishkiolimpiyao’yinlari
Olimpiadaraqami
|
Shahar
|
Yil
|
Soni
|
|
|
|
Sportturlari
|
Qatnashgandavlatlar
|
Ishtirokchilar
|
O’zbekistondan
|
I
|
SHamoni
|
1924
|
6
|
16
|
258
|
_
|
II
|
SenMoris
|
1928
|
5
|
25
|
464
|
—
|
III
|
LeykPlesid
|
1932
|
4
|
17
|
252
|
—
|
IV
|
GarmishPartenkirxen
|
1936
|
4
|
28
|
668
|
—
|
V
|
SenMoris
|
1948
|
5
|
28
|
669
|
—
|
VI
|
Oslo
|
1952
|
4
|
30
|
694
|
—
|
VII
|
Kortinad'Ampetsso
|
1986
|
4
|
32
|
820
|
—
|
VIII
|
SkvoVelli
|
1960
|
4
|
30
|
665
|
—
|
IX
|
Insbruk
|
1964
|
4
|
36
|
1091
|
—
|
X
|
Grenobl
|
1968
|
6
|
37
|
1158
|
—
|
XI
|
Sapporo
|
1972
|
6
|
35
|
1006
|
—
|
XII
|
Insbruk
|
1976
|
6
|
37
|
1123
|
—
|
XIII
|
LeykPlesid
|
1980
|
6
|
37
|
1072
|
—
|
XIV
|
Sarayevo
|
1984
|
6
|
49
|
1274
|
—
|
XV
|
Kalgari
|
1988
|
6
|
57
|
1423
|
—
|
XVI
|
Alverbil
|
1992
|
6
|
64
|
1801
|
—
|
XVII
|
Lillexammer
|
1994
|
6
|
67
|
1739
|
7
|
XVIII
|
Nagano
|
1998
|
7
|
72
|
2339
|
4
|
tiyasidebnomladi. Kongressolimpiyao’yinlariniqadimgian’anabo’yichato’rtyildabirmartao’tkazishto’g’risidagiqarornitasdikladi. KubertenbirinchizamonaviyOlimpiyao’iinlarini 1900 yildaParshqsao’tkazishnitaklifqilganedi: XX asrningboshlanishi — yangiOlimpiyadavriningboshlanishi. BiroqYUnonistonvakilitaniqlishoirvatarjimonDemetriyevVikelasOlimpiadanioltiyilkutibo’tirmasdan, birinchiOlimpiyao’yinlarini 1896 yildao’tkazishgakongressnichaqirdi. Bundaushuniqaydqildiki, Parij 1900 yildao’yinlarmaydonigaaylansin, yunonlar yeriqadimgiOlimpiadalarbeshigiesabundanto’rtyiloldinOlimpiyao’iinlarinio’tkazadi. SHundayqarorgakelindi. 1896 yilzamonaviy I Olimpiyao’iinlariyilidebataddi. I o’yinlarningo’tkazilishijoyiYUnonistonpoytaxtiAfinashahribo’ddi. SHundayqilib, biryarimmingyillikunutilishdanso’ngOlimpiyao’yinlariinsoniyatgaqaytarildi. SHundanberi 100 yildanortiqvaqtmobaynidaharto’rtyildaOlimpiyamehrobidaolimpiyamash’aliyoqiladi.
BirinchiOlimpiyao’yinlariYUnonistonpoytaxtiAfinada 1896 yil 6 apreldaMarmarstadionida 80 mingtomoshabinishtirokidaochildi. Unda 13 tadavlat: AQSH, Avstraliya, Avstriya, Bolgariya, BuyukBritaniya, Vengriya, Olmoniya, Daniya, Fransiya, CHili, SHveysariya, SHvetsiyavatashkilotchiYUnonistonvakillariishtiroketdi. I o’yinlarda 311 tasportchiqatnashdi.
O’ZBEKISTONRESPUBLIKASIMILLIYOLIMPIYAQO’MITASI
O’zbekistonRespublikasiMilliyOlimpiyaqo’mitasi 1992 yil 21 yanvarda Toshkent shaxrida chaqirilgan — konferensiyasiqaroribilantashkiltopgan, 1993 yil sentyabroyida XOQning 101 sessiyasidatasdiqlangan. O’zbekistonRespublikasi MOQtarkibida 127 kishiva 11 tafaxriya’zobor. MOQningbirinchiprezidentiO. }&Nazirov, vitseprezidentlariS. S. Ro’ziyev, I. P. Baraban, boshkotibiprof. A. Q. Hamroqulovbo’lgan. 1994 yiliO. I. Nazirovsog’lig’itufayliprezidentliklavozimidaniste’fogachiqdivaS. S. Ro’ziyev (Davlatsportqo’mitasiraisi) MOQprezidentietibsaylandi.
MOQningmanzili: O’zbekistonRespublikasipoytaxti — Toshkentshahri.
MOQmaqsaddari: Olimpiyaharakativahavaskorlarsportinirivojlantirishhamdahimoyaqilishgayordamberish: RespublikamizsportchilariningOlimpiyao’yinlaridaishtiroketishinita’minlash; Respublikamizvabutundunyosportchilario’rtasidagido’stlikaloqalarinirivojlantirganhamdamustahkamlaganholdaolimpizmg’oyalariruhidasportningrivojlanishinirag’batlantiribvayo’naltiribturish. MOQushbumaqsadlargaerishishuchunxususiyshaxslaryokixukumattashkilotlaribilanolimpiyaharakatitalablarivaqoidalarigaasoslanganholdahamkorlikqilishimumkin.
MOQo’zamaliyfaoliyatidaolimpiyaxartiyasigamuvofiqishlabchiqilganustavga (uMOKdingrasmiyqoidalari, tushuntirishlarvayo’riqnomanio’zichigaoladi) amalqiladi.
MOQ — bumuntazamfaoliyatko’rsatuvchihukumattashkilotidir.
MOQningOliyorganiboshassambleyabo’lib, uodatda, biryildakamidabirmartachaqiriladi. FavquloddaassambleyaprezidenttomonidanyokiMOQa’zolariningyozmailtimosigako’rachaqirilishimumkin.
AssambleyalarorasidagidavrichidadavlatimizdaolimpiyaharakatigarahbarlikqilishMOQijroiyaqo’mitasitomonidanamalgaoshiriladi. Uningtarkibigaprezident, 3 vitseprezidentlar, boshkotib, boshdirektorva 7 a’zokiradi. Ular 4 yilmuddatgasaylanadi.
MOQtopshirig’igako’raijroiyaqo’mitaqo’yidagimajburiyatlarnibajaradi: MOQassambleyalariningkuntartibinitayyorlaydi: olimpiyaqoidalarivanizomlari, Boshassambleyaqarorlariningbajarilishinita’minlaydi, belgilangantartibdaMOQtarkibigasaylashuchunshaxslarhamdatashkilotlarnitavsiyaetadi, MOQmoliyaviyahvoliuchunjavobgarbo’ladi, yillikhisobottaqdimetadi, ma’muriyishhamdaarxivningsaqpanishiuchunjavobgarbo’ladi.
PrezidentMOQustavidabelgilanganayrimhollarda, agarvaziyatMOQyokiuningijroiyaqo’mitasiunibajarishgaimkonbermasa, shaxsano’ziqarorchiqarishiyokichoraqo’llashimumkin. UshbuqarorlarkeyinchalikMOQningnavbatdagiassambleyasidatasdiqlanadi.
MOKdaolimpiyaharakati, olimpiyao’yinlarigatayyorgarlikvaundaishtiroketish, shuningdek, MOQfaoliyatmasalalaribo’yichatavsiyaishlabchiqadigankomissiyalarto’ziladi (hozirgipaytdaular 10 ta).
XVI. O’ZBEKISTONRESPUBLIKASIMILLIY
OLIMPIYAQO’MITASININGBIRINCHI
PREZIDENTI
O’zbekistonmustaqilligie’lonqilinishibilanijtimoiysohadaboshqarishto’zilmasinidinamiko’zgartirishimkoniyatitug’ildi. Bumamlakatimizdagitubdanijtimoiy, iqtisodiyislohotlarhamdauningjahonhamjamiyatiga, jumladan, sporthamjamiyatigaintegratsiyasisababliyo’zagakeldi.
Jismoniytarbiyavasportoldigaqo’yilganvazifalarnihaletishuchunO’zbekistondaolimpiyaharakatiniboshqarishbo’yichatashkilottuzishzarurbo’libqoldi. SHuningdek, butashkilotXalqaroolimpiyaqo’mitasitomonidantanolinishilozimedi. O’zbekistonRespublikasiMilliyOlimpiyaqo’mitasi (MOQ) aynanshundaytashkilotbo’ldi.
MOQnituzishvatasdiqlashjarayonidaO’zbekistonRespublikasiDavlatjismoniytarbiyavasportqo’mitasiraisihamdaO’zbekistonMOQbirinchiprezidentiObidNazirovichNazirovkattahissaqo’shdi.
U 24 yoshida, yirikmusobaqadaishtiroketaturib, sobiqIttifoqsportustasime’yorinibajaradi, keyinchalik «Mexnatrezervlari» MSKbirinchiligi, kasabauyushmalarispartakiadalaridaqatnashadivabirnechaborgoliblikniqo’lgakiritadi.
Sportgabo’lganmuhabbatuningkelajagini, kasbinianiqlabberdi: uO’zbekistonDavlatjismoniytarbiyainstitutigao’qishgakirdi. Oliyo’quvyurtinitugatgach, O. Nazirovpedagogikfaoliyatbilanshug’ullandivakattanatijalargaerishdi — u 60 danortiqsportustalarihamdaxalqarotoifadagisportustalarinitarbiyalabvoyaga yetkazdi.
Uningo’quvchilariorasidataniqlisportchilar, O’zbekiston, sobiqIttifoqtermajamoalaria’zolari, sobiqIttifoqtashqarisidahammashhurbo’lgansportchilar: Qo’ldoshAsraqulov — sobiqIttifoqsovrindori; SalimAbduvaliyev — «Mehnatrezervlari» MSKchempioni, xalqaromusobaqalarsovrindori, hozirdaesaO’zbekistonerkin, yunonrumkurashiassotsiatsiyasiprezidenti; MahamatMahbubov — sobiqIttifoq, «Mehnatrezervlari» MSKningko’pkarrasovrindori, O’zbekistonchempioni, hozirdaichkiishlarorganlariboshqarmasiboshlig’m, VladimirKim, HabibullaMirzaraximov, Sa’dullaMamajonov, SHuhratUsmonov, SamandarNasimov, RespublikaerkinkurashfederatsiyasiprezidentiXusnitdinNazirovvaboshqalarbor. Hozirgipaytdaularrespublikadajismoniytarbiyavasportniyanadarivojlantirishdafaolishtiroketmoqsalar.
O. Nazirovningsermahsulmexnatirahbariyattomonidanmunosibtaqsirlanib, 1983 yiliyundauO’zbekistondahizmatqo’rsatgantrenerunvonigasazovorbo’ldi.
O. NazirovO’zbekiston «Mexnatrezervlari» KSJraisi (19741984 yy., 19861990 yy.); O’zbekistonRespublikasiDavlatjismoniytarbiyavasportqo’mitasiraisio’rinbosari (1984—1985 yy.), so’ngraraisi (19901992 yy.), 1992 yiloktyabroyidan 1994 yilapreloyigacha — O’zbekistonMilliyolimpiyaqo’mitasiprezidentietibtayinlangan. BuyillardauningbevositarahbarligiostidaO’zbekistonsportchilarinixalqaromusobaqalargahamdaBarselonadagiOlimpiyao’yinlarigatayyorlashvaundaishtiroketishamalgaoshirildi.
SSSRparchalangandanso’ng, sobiqIttifoqrespublikalaridaMOQnitashkiletishhamdaxalqarosportharakatidavaBarselonadagi (1992 y.) Olimpiyao’yinlaridaishtiroketishuchununingXOQgaqabulqilinishizarurbo’libqoldi. SHusababliMoskvadaXOQprezidenti X. A. SamaranchhamdasobiqIttifoqrespublikalariningjismoniytarbiyaharakatirahbarlariishtirokidakengasho’tkazildi. Bu yerdaBarselonao’yinlaridaMDHBirlashganjamoatarkibidaqatnashishi, taqdirlashmarosimidaesategishlimustaqildavlatmadxiyasiniijroetishhamdabayrog’iniko’tarishto’g’risvdaqarorchiqarildi. Birvaqtningo’zidaOlimpiyaxartiyasigabinoanularniXOKdatanolishbilanMilliyolimpiyaqo’mitalarinitashkiletishto’g’risidaqarorqabulqilindi.
O’zbekistondajismoniytarbiyavasportnirivojlantirishdagiulkanxissasiuchunO. Nazirov 1983 yiliyunda «O’zbekistondahizmatko’rsatganjismoniy^tarbiyavasportxodimi», 1992 yilavgustdaesa «O’zbekistonRespublikasidahizmatko’rsatgansportchi» unvonlarigasazovorbo’ldi.
XVII. O’ZBEKISTONRESPUBLIKASIMILLIY
OLIMPIYAQO’MITASININGIKKINCHI
PREZIDENTI
O’zbekistonRespublikasiMilliyolimpiyaqo’mitasiningikkinchiprezidenti — O’zbekistonjismoniytarbiyavasportharakatiningyiriknamoyandasiSobirjonSobitovichRo’ziyevdir. (1953 yildatug’ilgan).
S. Ro’ziyevyoshlikyillaridanoqolimpiyasportturi — qilichbozlikbilanshug’ullangan. Musobaqalardamuvaffaqiyatbilanqatnashish, ushbusportturiningo’zigaxosxususiyatlari: tafakkurgaegabo’lish, uningnazariyasihamdaamaliyotinichuqurbilish — SobirjonniO’zbekistonDavlatjismoiytarbiyainstitutiga yetakladi. Ushbuoliyo’quvyurtinitugatgach, uqilichbozlikbo’yichamahoratlitrenergaaylandi. Keyinchalik, MOQprezidentibo’laturib, jismoniytarbiyavasportniboshqarishsohasidao’tabandligigaqaramay, utrenerlikishidanvozkechmadi. CHunkibuuninguchunhayotiningajralmasqismi, ma’muriyishdanamaliy, sevimliishigao’tishvositasiedi. Aynanshunarsaungasportformasinisaqdabturishga, qilichbozliksirlarivasan’atiniyoshavlodgaberishgaimkonyaratdi.
S. S. Ro’ziyevO’zbekistonvasobiqIttifoqtermajamoasia’zosisifatidasharaflisportyo’linibosibo’tgan. Uniolimpiyadunyosiyaxshitaniydi, uikkimartaMonrealvaMoskvadagiOlimpiyao’yinlaridaishtiroketgan. MoskvadagiOlimpiadadarapiramusobaqalaridajamoahisobidakumushmedalsovrindoribo’lgan. Uuchkarrajahonchempioni (1972, 1974, 1976 yy.), ikkimartaButunjahontalabalaruniversiadasichempioni (1974, 1977 yy.), ikkimartaDjovanninivaMartiniKubogisohibibo’lgan. SHuyillardaubirnechaborO’zbekistonhamdasobiqIttifoqspartakiadalari, chempionatlarivaKuboklarichempionibo’lgan. 1980 yidsasportdagiyutuqlariuchunu «SSSRdahizmatko’rsatgantrener» unvonigasazovorbo’lgan.
SobirjonRo’ziyevningsportdagiulkanyutuqlari, uningyuksakma’naviyati, ziyoliligivasportgasadoqatihardoimdavlatrahbarlaridiqqatinijalbqilibkelaredi. Sportfaoliyatiyakunidaujismoniytarbiyavasportnirivojlantirishbo’yichadavlathamdajamoatishlar^igateztezjalbqilinaboshladi: 1992 yilavgustdaO’zbekistonRespublikasiDavlatjismoniytarbiyavasportqo’mitasiraisi, 1994 yil 8 apreldanMilliyOlimpiyaqo’mitabiprezidentibo’ddi. UMOQgarahbarlikqilganyillardamamlakatimizolimpiyaharakatikattamuvaffaqiyatlargaerishdi, SobirjonSobitovichesaXalqaroOlimpiyaqo’mitasie’tiborigatushib, 1998 yidsaXOQningkumushordenibilantaqdirlandi. S. S. Ro’ziyevrahbarligiostidaO’zbekistonMOQolimpiyasportturlarinirivojlantirishbilancheklanibqolmadi. S. S. Ro’ziyevo’ziningtashkilotchilikkrbiliyativaolimpiyaharakatibo’yichabilimlariniO’zbekistondaolimpiyag’oyalarinikengtarqatish, o’quvchilaro’rtasidaolimpiyata’limotinijoriyetishgayo’naltirdi. 1994 yildanbuyonO’zbekistondaolimpiyaharakatimuammolarigabag’ishlanganilmiyamaliykonferensiyamuntazamo’tkazibkelinadi. 1996 yiddauningrahbarligiostidaolimpiyaharakatinio’rganuvchilaruchunbirinchio’quvqo’llanmanashrqilindi. 1998 yildauningma’ro’zasi «YOshlar — fan — olimpizm» xalqaroforumidajahonningyirikolimlaridiqqatigahavolaetildivauolimpizmmuammolarinio’rganuvchiolimlarningyuqoribahosigasazovorbo’ldi. S. S. Ro’ziyevO’zbekistonOlimpiyashonshuxratimo’zeyivaMarkaziyOsiyoo’yinlarinitashkiletishda, O’zbekistonMOQrahbarligiostidaToshkentdaolimpiyasportturlaribo’yichamutaxassislaruchunxalqaroseminarlarnio’tkazishda, sportchilarniyozgivaqishkiOlimpiyao’yinlarihamdaOsiyoo’yinlarigatayyorlashda, Toshkentdabirinchiyirikxalqaroforum — OsiyodavlatlariMOQlariboshkotiblariningkengashini (aprel, 1999 y.) o’tkazishdakattahizmatlarqiddi.
HozirgikundaSobirjonSobitovichRo’ziyevturlixalqarosporttashkilotlaridamuvaffaqiyatliishlabkelmoqda. Uxalqarokinovatelevideniyefederatsiyalaria’zosihamdaOsiyoOlimpiyakengashiqo’mitasiningmoliyaviymasalalarbo’yichaa’zosisifatidaolimpizmg’oyalarinirivojlantirishgayordambermoqda. Ushbutashkilotlarvajahonningolimpiyatashkilotlariforumlariishidagio’ziningishtirokiniuo’zfaoliyatiningasosiymaqsadi — O’zbekistondajiyemoniytarbiyanirivojlantirishhamdamamlakatimiznixalqarosportmaydonlaridamuvaffaqiyatbilannamoyonqilishgabag’ishlaydi.
3.1. XALQAROOLIMPIYAQO’MITASI (XOQ)
OlimpiyaharakatiningOliyrahbarorgani 1894 yil 23 iyundafranso’zjamoatarbobiPiyerdeKubertentashabbusibilantashkilqilindi. XOQtarkibiga 12 tadavlatdan. Angliya, Argentina, Belgiya, Vengriya, YUnoniston, Italiya, YAngiZelandiya, Rossiya, AQSH, Fransiya, SHvetsiyadaniborat 14 tavakilkiritildi.
XOQningustavhujjati — Olimpiyaxartiyasidir. XOKdingOlimpiyaxartiyasigabinoanasosiyvazifalariquyidagilardaniborat.
— havaskorliksportiasosihisoblanganjismoniyvaaxloqiysifatlarnirivojyaantirishgayordamberish;
— yoshlarnisportyordamidao’zarokelishuvvado’stlikruhidatarbiyalash, shuorqaliyangihamdatinchdunyoniqurishgayordamberish;
— butundunyogaolimpiyatamoyillarinikengyoyish, xalqlaro’rtasidayaxshiniyatmuhitiniyaratish;
— jahonsportchilarini 4 yildabirmartakattasportbayrami — Olimpiyao’yinlaridauchrashtirish.
XOQmajburiyatigayozgivaqishkiOlimpiyao’yinlarinimuntazamo’tkazish, ularnidoimiytakomillashtiribborish, butundunyodasportningrivojlanishigarahbarlikqilishkiradi. XOQMilliyolimpiyaqo’mitalari (MOK) hamdaXalqarosportfederatsiyalarini (XSF) tanolishto’g’risidaqarorqabulqiladi. 1994 yilning 1 yanvarigaqadar 197 taMOQvaolimpiyasportturlaribo’yicha 31 taXSFtanolingan.
XOQOlimpiyao’yinlaridasturinibelgilaydi, o’yinlarnitashkilqilishhamdao’tkazishbo’yichayo’zagakeladiganhammamasalalarnihalqilshssayuqoritashkilothisoblanadi (o’iinlarpaytidamusobaqalaro’tkazilishinitexniknazoratqilishhuquqixalqarosportfederatsiyalarigatopshiriladi), Olimpiyao’yinlarinio’tkazishuchunshahargahuquqberishto’g’risidaqat’iyqarorchiqaradi.
XOQfaoliyatidagiengmuhimyo’nalishlardanbiri — busan’atnisportorqalitarg’ibqshshshdir. XOQprezidentibo’lganXuanAntonioSamaranch «Olimpizm — busporthamdamadaniyat» kabitamoyshgaidoimotarg’ibqilibkeladi.
Taraqqiyparvarkuchlarvakillaritashabbusigako’raXOQbirnechaborxalqarosportaloqalari, olimpiyaharakatinidemokratiyalashtirishmuammolarinimuhokamaqilgan, sportdasiyosiyvairqiykamsitishlargaqarshichiqqan.
XOQningOliyorganisessiyabo’lib, uharyili, olimpiyayilidaesaikkimartachaqiriladi. Olimpiyakongresslari 8 yildabirmartao’tkaziladi.
Sessiyalaro’rtasidagidavrdaXOQningkundalikishlariniyukroiyaqo’mitaboshqaribboradi. UningtarkibigaXOQprezidenti (sessiyadayashirinovozberishyo’liorqalimutlaqko’pchilikovozbilan 8 yilmuddatgasaylanadi, so’ngkeyingito’rtyillikdavrlargaqaytasaylanishimumkin), to’rttavitseprezidentlarvaoltitaa’zokiradi. Vitseprezidentlarvaoltitaijroiyaqo’mitasia’zolariningvakolatmuddati — 4 yil.
XOQa’zolari (hozirgipaytdaular 95 ta) Olimpiyaxartiyasigabinoano’zmamlakatlaridauningvakilixdgsoblanadilar. MamlakatdaXOQningbitgaa’zosisaylanadi, lekinXOQikkinchia’zoniOlimpiyao’yinlario’tkazilgandavlatlardansaylashimumkin. XOQa’zosi 75 yoshgato’lgandaiste’fogachiqishilozim.
XOQtizimidaolimpiyaharakatiningturlimasalalarinio’rganadiganvaishlabchiqadigandoimiykomissiyalarmavjud. Buquyidagimasalalar:
— Olimpiyao’yinlarinitashkilqilishvao’tkazish;
— Olimpiyabirdamligi;— Olimpiyao’yinlaridasturlari;
— Olimliyao’yinlaridaqatnashishuchunishtirokchilargaruxsatberish;
— yuridik, tibbiyot, moliyaviy, taqdirlash, madaniydasturlarmuammolari;
— matbuothizmativah.k.
O’yinlarnitelevideniyeorqalinamoyishqilishhuquqinisotishdantushganmablag’larXOQbyudjetinitashkiletadi. XOQbyudjetmablag’lariningbirqismihavaskorliksportihamdaolimpiyaharakatinirivojlantirishmaqsadidayordamgamuhtojxalqarosportfederatsiyalarivaMOQlargaberiladi.
1991 yil 30 dekabrda 1861sonliQirolFarmonibilanX. A. Samaranchga «markiz» unvoniberilgan. Ispaniya. qiroliXuanKarlostomonidanimzolanganushbuFarmondaSamaranchningsportnibutundunyogatarg’ibqilishvaommalashtirishishigaqo’shgankattahissasihamdainsonlaro’rtasidagialoqalarningyaxshilanishidagihizmatlaritanolingan.
3.2. PIERDEKUBERTENOLIMPIZMOTASI
PierdeFredibarondeKuberten (1863—1937) — buismo’zzamonasiningiqtidorli, shijoatli, qiziquvchan, ajoyibvatabiiyki, zamonaviyOlimpiyao’yinlaribilanbog’liqinsonismisifatidatarixsahifalaridanbirumro’rinolgan.
U yevropadagiengqadimgi, butunjahongataniqpivaengyaxshiParijuniversiteti — Sorbonnanitamomlagan. Tarix, pedagogika, falsafa, siyosatbilanqiziqqan. KeyinchalikPiyerdeKubertenqadimgiElladamadaniyativaadabiyotitarixibilanchuqurqiziqibqoladi. Aynanshunarsauninghayotvdaasosiymaqsadgaqarabharakatqilishningboshlanishibo’ddi.
Uningpedagogikabilanqiziqishibufanningyangiqirralarini — sportpedagogikasi, jismoniytarbiyaniochibberadi.
PiyerdeKubertenbufanlarinsongama’naviyta’limberishvositasibo’lishimumkinliginiko’zoldigakeltirganvauxatoqilmadi.
Ma’lumki, Kubertenkollejdao’qibyurganpaytlarqsayoqqadimgiOlimpiyaqazilmalarito’g’risidabiliboldivado’stlaribilanOlimpiyaningavvalgiqudratinitiklashnirejalashtirdi.
Buorzuniuhaqiqatgaaylantirdi, buninguchunuo’zumriningko’pqismini — yarimasrdanko’proqvaqgnisarfladi.
12 yoshlikchog’idausportklubituzadi. Bu yerdabolalarfutbol, qilichbozlikvaeshkakeshishbilanshug’ullanardilar>SHundayqilibubolalaruchunsportuyushmalarinibirinchimartayaratgan, so’ngraxalqaromusobaqalarnitashkiletganshaxsgaaylanadi. TaxminanshupaytlardaPiyerjismoniytarbiyasizma’naviyrivojlanishbo’lmasliginitushunib yetadi.
Piyer 20 yoshgakirgandaOlimpiyao’yinlariniqaytatiklashto’g’risidafikrbildiradivabutunhayotinimanashumaqsadniamalgaoshirishgabagashlaydi.AynanshumaqsadbilanKubertenfaolharakatqilishniboshlaydi, jahonningko’pginadavlatlarinikezibchiqadi, bahslashadi, o’zfikrlariniisbotlaydi, olimpiyag’oyalaritarafdorlarinio’ztomonigajalbqiladi. BuKubertenga 1894 yiliyunoyidabo’libo’tganolimpizmtarafdorlariningxalqarouchrashuvinitashkilqilishgaimkonberadi.
Kubertenningta’kqslashicha, olimpizmningbirinchivaasosiymaqsadi — sport, madaniyat, fan, san’atolimpiyaharakatidebnomlanadiganmustahkamhamdaajoyibqotishmagabirlashishilozim.
PiyerdeKubertenningmashhur «Sportmadhiyasi» oliymukofot — Oltinmedalga (1912) sazovorbo’lgan. Madhiyadaaytshshshicha, sport — buhayotimizningdoimiyyo’ddoshi, chinakamvaishonchlido’st. Sportbilanmuntazamshug’ullanishruhvatanagaquvonchbaxshetadi.
Olimpiyabelgilari, ramzlari, mukofotlari, qasamyodmatnihamKubertentomonidantaqdimqilingan.
PiyerdeKubertenyigirmato’qqizyilXOQningprezidentibo’lgan. Unihizmatlarigayarashaolimpizmotasidebatashadi.
PiyerdeKubertenSHveysariyaningLozannashaxridaXalqaroOlimpiyaqo’mitasishtabkvartirasiyaqinidadafnetilgan, uningyuragiesavasiyatigaqo’raYUnonistonda, Olimpiyao’yinlarivatani — barhayotOlimpiyadako’milgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |