Наргиза ан о рбо ева гоҳИ

қилган ишим учун мсни қамаманг, у пайтда ҳамма шундай 
қилиб тирикчилик қилган. Менга раҳмингиз келмаса қариб 
қолган онамга раҳмингиз келсин. У киши буни кўтара 
олмайдилар, илтимос ака, уларнинг ўлимига сабабчи бўлиб 
қолманг. Ж он ака, ўша пайтда орттириб бир от олгандим, 
х о ҳ л а са н ги з ўш ани си зга ёки давлатга б ср а й , фақат 
қамаманг».
Исроил ёрдамчисига кўзини қисиб, чиқибтур дегандай 
имо қилди.
— Нима, онанг ва хотинингдан бошқа ҳеч киминг 
йўқми?
— Дадам бундан олти йил олдин ўз жонларига қасд 
қилиб ўлганлар. Мен ёлғиз фарзандман. Дадам овчи эдилар 
ва яхши улоқчи полвон ҳам эдилар. Дадамни туманда 
танимаган одам кам эди. У пайтда мен мактабда ўқир эдим. 
А зонда овга чиқиб кетиб, тоғда баландликдан йиқилиб 
тушганлар, ўзим беш ой касалхонада олиб ётдим. Докторлар 
энди юролмайди, дейиш ди. Уйга жавоб бериб юборишди. 
Забардастдек отам юролмай ётиб қолдилар. Онам ва менинг 
қўлимизга қараб қолиб кўп қийналдилар. Бир ярим йил 
ётдилар. Олдинига топиб йиққаларини бир четдан сотиб 
тирикчилик қилдик, ҳатто яхши кўрган саман отларини 
ҳам сотиб юбордик. Дадам ксчалари йиғлаб ётганларини ўз 
кўзим билан кўп кўрганман. Онам иккаламизга у кишининг 
оғирликлари ҳеч тушмаган. Лекин дадам ўзлари бизни 
қийналмасин деб элсктр токини ушлаб ўзларини ўлдирдилар.
237

---

Онам анча вақт ўзларига кел май юрдилар. Ака тушунинг, 
онамни бу сруғ дунёда менинг борлигим ушлаб турибди, 
холос. Худо хоқласа яқинда набиралик бўлиш арафасидалар. 
Раҳмингиз келсин ака, — деб Исмат кўзига ёш олди. У кўз 
ёшини рўмолчасига дртиб: