Naotexnologiyaga kirish

Download 1,94 Mb.

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 47

Bog'liq
nanotexnologiyaga kirish

2.7-

rasm.

Geterostruktura modeli.

2.1.6. Nanokristalli materiallar

Biz “atom” va “molekula” tushunchalari ostida modda quriladigan eng kichik

qurilish “g’ishtchalarini” tushunamiz. Moddani faqat g’ishtchalardan emas, balki, butun

bloklardan ham qurish mumkin ekan. Bloklar sifatida nanoklasterlar va

nanozarrachalar bo’lishlari mumkin. Nanoo’lchamli bloklardan tashkil topgan

kristalli materiallarni hajmiy

nanokristalli materiallar

deb ataladi.

Naonokristall materiallar g’aroyib xossalarga ega bo’lishlari mumkin ekan.

Biz bilamizki, agar material mustahkam bo’lsa, mo’rtlik xossasiga ega bo’ladi.

Nihoyatda mustahkam, ammo mo’rt materialga shishani misol qilish mumkin. Bir

qator nanokristall materiallar bir vaqtda yaxshi mustahkamlikka va plastiklikka ega

ekanlar.

Nanokristall materiallarning tengsiz g’aroyib xossalari moddani tashkil qilgan

nanozarrachalar bo’limlarining chegaralari mavjudligiga bog’liq. Bo’lim chegarasi

o’zini hajmiy moddadan farq qiluvchi alohida xossali modda kabi tutadi.

Keyingi yillarda nanokristallarni olish texnoligiyasida sezilarli yutuqlarga

erishildi. Kolloidli ximiyaning metodlaridan foydalanib nanokristall shakldagi ko’plab

moddalar, shu jumladan metallar, yarimo’tkazgichlar va magnitli materiallar olishga

muvaffaq bo’lindi. Bu sohadagi rivojlanish sezilarli darajada yarimo’kazgichlarda

oson qayd etiladigan xarakteristikalar (masalan, yorug’lik nurining intensivligi)

zarrachalarning o’lchammlariga kuchlii bog’langanligi holati bilan engillashgan. Bu

holat esa nanokristallarni ba’zi kutilmagandagi qo’llanilishini, masalan, biologik

markirovkani topishga imkon berdi. Ba’zi nanokristallarga misollar 2.8-rasmda

keltirilgan.

Download 1,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 47