Namunaviy fan dasturi asosida tuzilgan



Download 256,19 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/2
Sana15.06.2022
Hajmi256,19 Kb.
#672725
  1   2
Bog'liq
ISHCHI DASTUR (2)



O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI 
FIZIKA KAFEDRASI 
«TASDIQLAYMAN» 
O’quv ishlari bo’yicha prorektor 
____________ D. Xolmatov 
«___» ______________2020 yil
LAZERLI JARAYONLARNI KOMPYUTERDA MODELLASHTIRISH 
Fanidan 
ISHCHI O’QUV DASTURI 
2020/2021 O’quv yili kunduzgi ta’lim shakli 
2-Bosqich uchun 
Bilim sohasi:
100000 - Gumanitar soha.
Ta’lim sohasi: 140000 - Tabiiy fanlar. 
Mutaxassislik: 5A140202 – Fizika(Lazerlar fizikasi).
NAMANGAN – 2020 


2
Fanning ishchi O’quv dasturi O’zbekiston respublikasi Oliy va o’rta maxsus 
ta’lim vazirining 2020 yil -avgustdagi -sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan
namunaviy fan dasturi asosida tuzilgan. 
Tuzuvchi:
Sh. Inoyatov 
Fanning ishchi O’quv dasturi __________ kafedrasining 2020 yil __- 
avgustdagi 1–sonli yig’ilishida muhokamadan o’tgan va fakultet Kengashida 
ko’rib chiqish uchun tavsiya etilgan.
Kafedra mudiri:
B.Qo’chqorov 
Ishchi o’quv dastur __________ fakultetining 2020 yil __-avgustdagi 1-
sonli Kengashida ko’rib chiqilgan va foydalanishga tavsiya etilgan. 
Fakultet kengashi raisi:
X. Mavlyanov 
Kelishildi:

O’quv- uslubiy boshqarma boshlig’i: ________________ 


3
O’quv fanining dolzarbligi va oliy kasbiy ta’limdagi o’rni
Kompyuterlarning fan texnikadagi o’rni, qo’llanish ko’lami kun sayin 
kengayib bormoqda. Jumladan, fizika fanini o’rganish va o’rgatishda ham 
kompyuterlar xizmatidan keng foydalanib kelinmoqda. Fizik tadqiqotlarning 
talablarini qondirish uchun ilmiy tadqiqotlarni modellashtirish hozirgi vaqtga kelib 
alohida fanning tarmog’i sifatida shakllandi. Ayniqsa lazerli fizika sohalarida 
ko’plab mablag’ni talab etuvchi tajribalarni modellashtirib, bunday sistemani 
tadqiq etishni biladigan mutaxassislar juda zarur.
Fanning maqsad va vazifalari 
“Lazerli jarayonlarni komp’yuterda modellashtirish” fanining maqsadi – 
talabalarga lazerli fizik jarayonlarni o’rganishda komp’yuterlarni qo’llashni va shu 
asosda mulohazalash printsiplarini o’rgatishdan iborat.
Fanning vazifasi –komp’yuterda lazerli jarayonlar asoslarini tadqiq etish, 
masalaning mohiyatini chuqurroq anglash, nazariy bilimlarni mustahkamlash, 
mushohada qilish ko’nikmalarini takomillashtirishdan iborat.
Fan bo’yicha talabalarning bilimi, ko’nikma va malakalariga qo’yiladigan 
talablar 
Fanni o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida 
magistr: 
1.Modellashtirish metodologiyasi asoslarini, differentsial tenglamalarni sonli 
yechish usullarini, ma’lumotlarni grafik ko’rinishda akslanirishni, masalaning aniq 
qo’yilishi va uning taqribiy yechimlarini bilishi kerak; 
2. Lazerli fizika xodisalari mohiyatini yaxshi bilgan holda ularning 
komp’yuterli modelini ishlab chiqish, tadqiqiy va metodologik masalalarni 
komp’yuter yordamida yechish, zamonaviy informatsion texnologiyalarini lazerli 
fizika xodisa va jarayonlarida qo’llash ko’nikmalariga ega bo’lishi kerak.
Fanning o’quv rejadagi boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi va uslubiy 
jihatdan uzviyligi 
Lazerli jarayonlarni komp’yuterda modellashtirish fani mutaxassislikning 
tayanch kursi hisoblanib 3-semestrda o’qitiladi. Dasturni amalga oshirish 
bakalavriyat(radioelektronika 
asoslari, 
lazerli 
fizika, 
informatika), 
umummetodologik(axborot texnologiyalari), mutaxassis(lazer fizikasi va texnikasi, 
lazerli tajribalarni avtomatlashtirish, optoelektronika asoslari, lazerli texnologiya) 
fanlaridan yetarli bilim va ko’nikmalarga ega bo’lishi talab etiladi.


4
Fanning ilm-fan va ishlab chiqarishdagi o’rni 
Jamiyatning ilmiy-ishlab chiqarish imkoniyatlari tabiatdagi xodisa va 
jarayonlarni o’rganishda komp’yuterlashtirishning salmog’i bilan belgilanadi.Ilmiy 
tadqiqotlarni va texnologik protsesslarni boshqarish, tez va aniq informatsiyani 
tahlil qilish uchun modellashtirilgan sistemani tayyorlaydigan va amaliyotga joriy 
eta oladigan mutaxassislarni tayyorlashga bag’ishlangan o’quv fanlari davr 
talabidir.
Fanni o’qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar 
O’quv dasturida aks ettirilgan mavzular ma’ruza, seminar va laboratoriya 
mashg’ulotlari shaklida olib boriladi. Fanni o’qitishda elektron materiallar, 
zamonaviy elektron va raqamli qurilmalar, tajribaviy va multimedia namoyishi, 
komp’yuter texnologiyasi, internet resurslari, shuningdek, ta’limning ilg’or 
texnologiyalaridan foydalaniladi. Fanning dolzarb masalalari talabalarga mustaqil 
ish sifatida o’zlashtirish uchun beriladi.
Mashg’ulotlarni olib borish jarayonida quyidagi pedagogik texnologiyalar 
qo’llanilishi mumkin: 
SHaxsga yo’naltirilgan ta’lim. Bu ta’lim o’z mohiyatiga ko’ra ta’lim 
jarayonining barcha ishtirokchilarini to’laqonli rivojlanishlarini ko’zda tutadi. Bu 
esa ta’limni loyihalashtirilayotganda, albatta, ma’lum bir ta’lim oluvchining 
shaxsini emas, avvalo, kelgusidagi mutaxassislik faoliyati bilan bog’liq o’qish 
maqsadlaridan kelib chiqqan holda yondoshilishni nazarda tutadi.
Tizimli yondoshuv. Ta’lim texnologiyasi tizimning barcha belgilarini 
o’zida mujassam etmog’i lozim: jarayonning mantiqiyligi, uning barcha 
bo’g’inlarini o’zaro bog’langanligi, yaxlitligi.
Faoliyatga yo’naltirilgan yondoshuv. SHaxsning jarayonli sifatlarini 
shakllantirishga, ta’lim oluvchining faoliyatni aktivlashtirish va intensivlashtirish
o’quv jarayonida uning barcha qobiliyati va imkoniyatlari, tashabbuskorligini 
ochishga yo’naltirilgan ta’limni ifodalaydi.
Dialogik yondoshuv. Bu yondoshuv o’quv munosabatlarini yaratish 
zaruriyatini bildiradi. Uning natijasida shaxsning o’z-o’zini faollashtirishi va o’z-
o’zini ko’rsata olishi kabi ijodiy faoliyati kuchayadi.
Hamkorlikdagi ta’limni tashkil etish. Demokratik, tenglik, ta’lim beruvchi 
va ta’lim oluvchi faoliyat mazmunini shakllantirishda va erishilgan natijalarni 
baholashda birgalikda ishlashni joriy etishga e’tiborni qaratish zarurligini bildiradi.
Muammoli ta’lim. Ta’lim mazmunini muammoli tarzda taqdim qilish orqali 
ta’lim oluvchi faoliyatini aktivlashtirish usullaridan biri. Bunda ilmiy bilimni 
ob’ektiv qarama-qarshiligi va uni hal etish usullarini, dialektik mushohadani 
shakllantirish va rivojlantirishni, amaliy faoliyatga ularni ijodiy tarzda qo’llashni 
mustaqil ijodiy faoliyati ta’minlanadi.
Axborotni taqdim qilishning zamonaviy vositalari va usullarini qo’llash 
- yangi kompyuter va axborot texnologiyalarini o’quv jarayoniga qo’llash.


5
O’qitishning usullari va texnikasi. Ma’ruza (kirish, mavzuga oid, 
vizuallash), muammoli ta’lim, keys-stadi, pinbord, paradoks va loyihalash usullari, 
amaliy ishlar.
O’qitishni tashkil etish shakllari: dialog, polilog, muloqot hamkorlik va 
o’zaro o’rganishga asoslangan frontal, kollektiv va guruh.
O’qitish vositalari: o’qitishning an’anaviy shakllari (mashg’ulotlik, 
ma’ruza matni) bilan bir qatorda – kompyuter va axborot texnologiyalari.
Kommunikatsiya usullari: tinglovchilar bilan operativ teskari aloqaga 
asoslangan bevosita o’zaro munosabatlar.
Teskari aloqa usullari va vositalari: kuzatish, blits-so’rov, oraliq va joriy 
va yakunlovchi nazorat natijalarini tahlili asosida o’qitish diagnostikasi.
Boshqarish usullari va vositalari: o’quv mashg’uloti bosqichlarini belgilab 
beruvchi texnologik karta ko’rinishidagi o’quv mashg’ulotlarini rejalashtirish, 
qo’yilgan maqsadga erishishda o’qituvchi va tinglovchining birgalikdagi harakati, 
nafaqat auditoriya mashg’ulotlari, balki auditoriyadan tashqari mustaqil ishlarning 
nazorati.
Monitoring va baholash: o’quv mashg’ulotida ham butun kurs davomida 
ham o’qitishning natijalarini rejali tarzda kuzatib borish. Kurs oxirida test 
topshiriqlari yoki yozma ish variantlari yordamida tinglovchilarning bilimlari 
baxolanadi.
«Kondensatsiyalangan muhitlar fizikasi» fanini o’qitish jarayonida 
kompyuter texnologiyasidan, deyarli hamma ofis dasturlaridan foydalaniladi. 
Ayrim mavzular bo’yicha talabalar bilimini baholash test asosida va kompyuter 
yordamida bajariladi. “Internet” tarmog’idagi ilmiy jurnallardan, referatlardan
foydalaniladi, tarqatma materiallar tayyorlanadi, test tizimi hamda tayanch so’z va 
iboralar asosida oraliq va yakuniy nazoratlar o’tkaziladi. 


6
Umumiy va o`quv ishlari turlari bo`yicha hajmi.
UMUMIY O’QUV SOATI - 130 SOAT 
SHU JUMLADAN: 
MA’RUZA
- 26 SOAT 
AMALIY M. 
-
10 SOAT 
SEMINAR
-
18 SOAT 
LABORATORIYA -
18 SOAT 
MUSTAQIL TA’LIM SOATI - 58 SOAT 
Semestrlar bo'yicha mashg’ulot turlariga ajratilgan soatlarning 
taqsimoti. 
Semestr Yuklama 
Mustaqil 
ta’lim 
Umu 
miy 
Ma’ru 
za 
Ama 
liy 
Semi 
nar 
Laborato 
riya 

130 
72 
26 
10 
18 
18 
58 
Jami 
130 
72 
26 
10 
18 
18 
58 
Ma’ruza mashg’ulotlari mazmuni va unga ajratilgan soatlar 
№ 
Mavzular 
Qisqacha mazmuni 
Soati 
III smestr uchun ma’ruza mashg’ulotlari 

Kirish
Fanning 
vazifasi. 
Fanning 
mutaxassislikning 
boshqa 
bo’limlari 
bilan bog’liqligi. Fanni o’rganishdagi 
muammolar, uslubiy ko’rsatmalar.Fanni 
o’rganishda 
elektron 
darsliklar 
va 
multimedialardan foydalanish.


Internet 
tizimidan 
foydalanish 
Internet 
tizimidan 
foydalanish 
va 
ulardan 
olinadigan 
ma’lumotlarni 
o’rganish xususiyatlari. Predmetlararo 
bog’lanish. Baholash mezonlari.


Modellarning turlari. 
Modellarning 
turlari. 
Tabiatdagi 
jarayonlarni matematik modellarining 
asosiy turlari.


Komp’yuterda 
raqamlarni namoyon 
Komp’yuterda 
raqamlarni 
namoyon 
qilishda o’ziga xosliklarni e’tiborga 
olish. Tenglamalarni raqamli yechish. 


Algoritmlarni 
tuzish 
kriteriyalari. 
Algoritmlarni 
tuzish 
kriteriyalari. 
Komp’yuterli 
model. 
Komp’yuterli 
modellashtirish 
bosqichlari. 
Modellashtirish-bilim olish usuli. 



7

Eyler usuli. Qadamni 
tanlash. 
Eyler 
usuli. 
Qadamni 
tanlash. 
Usularning turg’unligi va aniqligi. 
Oddiy grafika. Rangni tanlash.CHiziqlar 
va oddiy shakllarni hosil qilish. 


Grafik tuynuklar 
Grafik 
tuynuklar. 
Kompьterda 
grafiklarni chizish. Koordinat o’qlarini 
o’tkazish va joylashtirish. Eyler usulini 
differentsial 
tenglamalar 
tizimiga 
umumiylashtirish.


Uch sathli lazer modeli. 
Uch 
sathli 
lazer 
modeli. 
Tezlik 
tenglamalari. Lazer modelining uzluksiz 
generatsiya rejimida tahliliy tadqiq 
qilish.


Statsionar rejim. 
Statsionar 
rejim. 
Statsionar 
rejim 
turg’unligini tahlili. CHo’qqili rejimni 
raqamli modellashtirish. 

10 
Tasodifiy 
raqamlar 
generatorlari. 
Tasodifiy 
raqamlar 
generatorlari. 
Ehtimollar taqsimoti bo’yicha bir tekis 
qonuniyatga ega bo’lgan generatorlar 
uchun 
oddiy 
algoritmlar. 
Standart 
mashina 
generatorida 
oldindan 
belgilangan taqsimot qonuniga ega 
bo’lgan 
tasodifiy 
raqamlarni 
hosil 
qilish(eksponentsial va Gauss taqsimoti 
misollarida). 

11 
Monte-Karlo 
usullari 
Usullarni 
aniq 
integralarni hisoblashda 
qo’llash. 
Monte-Karlo usullari Usullarni aniq 
integralarni 
hisoblashda 
qo’llash. 
Tasodifiy ajralishini modellashtirish. 
Markov jarayonlari. Optik spektrlar 
tasvirini komp’yuterda modellashtirish. 
Lazer nuri fotosanoqlar taqsimotini 
komp’yuterli modeli.

Jami 
26 
Seminar mashg’ulotlar mavzulari va ularga ajratilgan soatlar taqsimoti
Seminar mashg’ulotlariga fanning bo’limlarini chuqurroq o’rganish va 
muhokama qilish uchun mavzular tanlanadi. Seminar mashg’ulotlari mavzu 
bo’yicha materiallarni o’rganish va ma’ruzalar qilish orqali amalga oshiriladi. 
Seminar mashg’ulotlari quyidagi maqsadlarga qaratilgan bo’lishi lozim: 
-
adabiyotlar bilan mustaqil ishlash; 
-
Ma’ruza jarayonida qaralayotgan savollar bo’yicha kengroq va chuqurroq 
mulohaza qilish;
-
seminar mavzulari bo’yicha talab darajasida referatlar yozish; 
-
o’zaro savol-javob va muloqotlarda yuqori ko’rsatkichlarga ega bo’lish.
Quyidagi mavzular bo’yicha seminar mashg’ulotlari tashkil etiladi. 


8
№ 
Mavzular 
Qisqacha mazmuni 
Soati 
III smestr uchun seminar mashg’ulotlari 

Progromma tuzish tillari 
va ularni solishtirish. 
Maple dasturi yordamida kompyuterga 
dasturlash tiri yordamda kiritish, tahlil 
qilish 
va 
ularni 
qayta 
ishlash 
ko’nikmasini hosil qilish. Progromma 
tuzish tillari va ularni solishtirish. 


Kompьyuterli 
modellashtirish etaplari. 
Fizik jarayonlarni taxlil qilish, ularni 
o’rganish. Har bir bosqichni etapma – 
etap 
kuzatib 
borish. 
Kompьyuterli 
modellashtirish etaplari.


Monitorning 
turli
videorejimlarini 
o’rnatish. 
Kompterda 
monitor 
bilan 
ishlash 
ko’nikmasini yaratish. 
Monitorning turli videorejimlarini 
o’rnatish.


Oddiy 
differentsial 
tenglamalarni yechishni 
talab 
qiluvchi 
masalalarni 
modellashtirish.
Kvant nuqtalarda, kichik o’lchamli 
geterostukturalarda zaryad tashuvchilar 
(elektron, 
kovak, 
ion 
va x. 
k.) 
energiyasini 
hisoblash va 
ularning 
energiyasini kvant nuqta yoki kvant o’ra 
o’lchamiga bog’likligini topish.
Oddiy 
differentsial 
tenglamalarni 
yechishni talab qiluvchi masalalarni 
modellashtirish. 


Lazerning 
ishlash 
printsipi, tenglamalari va 
ularning 
kompьyuterli 
modeli. 
Yarimo’tkazgichli kvant kaskadli qisqi 
to’lqinli geterolazerlarni o’rganish.
Lazerning ishlash printsipi, tenglamalari 
va ularning kompьyuterli modeli.


Lazer nuri fotosanoqlar 
taqsimotining 
kompьyuterli modeli. 
tanlangan mavzu bo’yicha har xil 
manbalarni (dissertatsiya, monografiya, 
davriy nashrlardagi ilmiy maqolalar) 
o’rganish qobiliyatini takomillashtirish 
va ularning natijalari asosida tanqidiy 
yondoshgan 
tarzda 
mustaqil 
holda 
materialni ifoda etish, ishonchli xulosa 
va takliflar qilish. 
Lazer nuri fotosanoqlar taqsimotining 
kompьyuterli modeli.

18 
Laboratoriya mashg’ulotlarini tashkil etish bo’yicha ko’rsatma 
Laboratoriya mashg’ulotlari talabalarda mazkur fandan to’plangan bilimlarini 
mustahkamlash va mustaqil holda tajribalar o’tkazish ko’nikma va malakalarini 
shakllantirishga mo’ljallangan. Laboratoriya ishlari qurilmalarni yig’ish, ularning 
ishlash printsiplarini o’rganish, kerakli parametrlarini o’lchash kabi vazifalardan 


9
iborat. Laboratoriya mashg’ulotlarining maqsadi quyidagi talablarga javob berishi 
lozim: 
-
laboratori ishiga tegishli bilimlarga ega bo’lish; 
-
laboratoriya ishining maqsadidan kelib chiqib, uning metodikasi bilan 
tanishish;
-
laboratoriya ishiga tegishli eksperimental qurilmalar bilan mustaqil 
ishlash; 
-
to’g’ri, yuqori aniqlikda tajriba natijalarini olish va tahlil qilish; 
-
bajarilgan ish bo’yicha belgilangan tartibda hisobot tayyorlash.
Quyidagi mavzular bo’yicha laboratoriya mashg’ulotlari tashkil etiladi. 
№ 
Mavzular 
Qisqacha mazmuni 
Soati 
III smestr uchun laboratoriya mashg’ulotlari 

Optik kvant generatorini 
ishini modellashtirish. 
laboratori ishiga tegishli bilimlarga ega 
bo’lish. 


Spektr manzarani 
modellashtirish.
laboratoriya ishining maqsadidan kelib 
chiqib, 
uning 
metodikasi 
bilan 
tanishish.


Fotoelektr sanashli qayd 
etish vositasida yorug’lik 
maydonlarining 
statistikasini o’rganish. 
laboratoriya 
ishiga 
tegishli 
eksperimental qurilmalar bilan mustaqil 
ishlash. To’g’ri, yuqori aniqlikda tajriba 
natijalarini olish va tahlil qilish; 
bajarilgan ish bo’yicha belgilangan 
tartibda hisobot tayyorlash 

Jami
18 
6. Amaliy mashg’ulotlarni tashkil etish bo’yicha ko’rsatma 
Amaliy mashg’ulotlar talabalarda mazkur fandan to’plangan bilimlarini 
mustahkamlash va mustaqil holda tajribalar o’tkazish ko’nikma va malakalarini 
shakllantirishga mo’ljallangan. Amaliy mashg’ulot darslarida masalalar yechish, 
ularning ishlash metodlarini o’rganish, kerakli parametrlarini topish kabi 
vazifalardan iborat. Laboratoriya mashg’ulotlarining maqsadi quyidagi talablarga 
javob berishi lozim: 
-
Amaliy mashg’ulotda tegishli bilimlarga ega bo’lish; 
-
Amaliy mashg’ulotda maqsadidan kelib chiqib, uning metodikasi bilan 
tanishish;
-
Amaliy mashg’ulotda tegishli eksperimental qurilmalar bilan mustaqil 
ishlash; 
-
to’g’ri, yuqori aniqlikda tajriba natijalarini olish va tahlil qilish; 
-
bajarilgan ish bo’yicha belgilangan tartibda hisobot tayyorlash.
Quyidagi mavzular bo’yicha Amaliy mashg’ulotlarni tashkil etiladi. 
№ 
Mavzular 
Qisqacha mazmuni 
Soati 
III smestr uchun amaliy mashg’ulotlari 


10
Optik kvant generatorini 
ishini modellashtirish. 
Amaliy 
mashg’ulotda 
tegishli 
bilimlarga ega bo’lish. 
Amaliy mashg’ulotda maqsadidan kelib 
chiqib, 
uning 
metodikasi 
bilan 
tanishish.
Optik kvant generatorini ishini 
modellashtirish. 

Spektr manzarani 
modellashtirish. 
Amaliy 
mashg’ulotda 
tegishli 
eksperimental qurilmalar bilan mustaqil 
ishlash. 
to’g’ri, 
yuqori 
aniqlikda 
tajriba 
natijalarini olish va tahlil qilish. 
Spektr manzarani modellashtirish. 

Fotoelektr sanashli qayd 
etish vositasida yorug’lik 
maydonlarining 
statistikasini o’rganish. 
Bajarilgan ish bo’yicha belgilangan 
tartibda hisobot tayyorlash.
Fotoelektr sanashli qayd etish vositasida 
yorug’lik maydonlarining statistikasini 
o’rganish. 

Jami
10 
MUSTAQIL ISH MAVZULARI VA SHAKLLARI
№ 
Mustaqil ta’limga oid topshiriq 
mavzulari
Mustaqil ta’limga oid 
tavsiyalar 
Baja
ri
lish
mu
d
d
at

Soat
N
az
o
ra

tu
ri

Turli masalalarni modellashtirishda 
EHM da raqamlarni namoyon 
qilishning 
o’ziga 
xosliklarini 
e’tiborga olish. 
Adabiyotdan o’rganish 
o’qish konspekt tuzish 
1-
hafta 
6

Differentsial tenglamalarni sonli 
yechish. 
Adabiyotdan o’rganish 
o’qish konspekt tuzish 
2-3-
hafta 
6

Paskal tili. 
Adabiyotdan o’rganish 
o’qish konspekt tuzish 
4-
hafta 
6

Paskal tili operatorlari. 
Adabiyotdan o’rganish 
o’qish konspekt tuzish 
5-
hafta 
6

MathCAD sistemasi va muhiti 
grafikasi. 
Adabiyotdan o’rganish 
o’qish konspekt tuzish 
6-
hafta 
6

Dinamik 
sistemalar 
klassifikatsiyasi.
Adabiyotdan o’rganish 
o’qish konspekt tuzish 
7-8-
hafta 
6

Fazaviy fazo Bufurkatsiya. 
Adabiyotdan o’rganish 
o’qish konspekt tuzish 
9-10-
hafta 
6

Differentsial tenglamalar va diskret Adabiyotdan o’rganish 
11-
6


11
akslantirish. 
o’qish konspekt tuzish 
hafta 

Spontan va majburiy nurlanish. 
Adabiyotdan o’rganish 
o’qish konspekt tuzish 
12-13-
hafta 
6
10 Lazerlar, ularni ishlash printsipi. 
Adabiyotdan o’rganish 
o’qish konspekt tuzish 
14-15-
hafta 
4
Jami 
58
NAZORAT SAVOLNOMALARI 
III smestr uchun oraliq nazorat savollari 
1.
Modellarning turlari.
2.
Tabiatdagi jarayonlar matematik modellarining asosiy turlari. 
3.
Kompьyuterda raqamlarni namayon qilishda o’ziga xosliklarni e’tiborga 
olish.
4.
Tenglamalarni raqamli yechilish. Algoritmlarni tuzish kriteriylari. 
Kompьyuterli model.
5.
Kompьyuterli modellashtirish etaplari. Modellashtirish-bilim olish usuli.
6.
Eyler usuli.
7.
Qadamni tanlash.
8.
Usullarning turg’unligi va aniqligi Oddiy grafika.
9.
Rangni tanlash.
10.
CHiziqlar va odiy shakillarni xosil qilish.
11.
Grafik tuynuklar. Kompьyuterda grafiklarni chizish.
12.
Koordinat o’qlarini o’tkazish va joylashtirish.
13.
Eyler usulini differentsial tenglamalar tizimiga umumiylashtirish. 
14.
Uch satxli lazer modeli.
15.
Tezlik tenglamalari.
16.
Lazer modelining uzluksiz generatsiya rejimida taxliliy tadqiq qilish.
17.
Statsionar rejim.
18.
Statsionar rejim turg’unligini taxlili.
19.
CHo’qqili rejimni raqamli modellashtirish. 
20.
Tasodifiy raqamlar generatorlari.
21.
Extimollar taqsimoti bo’yicha bir tekis qonuniyatga ega bo’lgan
generatorlar uchun oddiy algoritmlar.
22.
Stanlart mashina geniratorida oldinlan belgilangan taqsimot qonuniga ega 
bo’lgan tasodifiy raqamlarni xosil qilish (eksponentsial va gauss taqsimoti 
misollarida).
23.
Monte-Karlo usullari.
24.
Usullarni aniq integrallarni xisoblashda qo’llash.
25.
Tasodifiy ajralishini modellashtirish.
26.
Markov jarayolari.
27.
Optik spekllar tasvirini kompьyuterda modellashtirish.
28.
Lazer nuri fotosanoqlar taqsimotining kompьyuterli modeli. 


12
29.
Laboratoriya mashg’ulotlarida modellashtirish asoslari va maxsus dasturiy 
ta’minot va mustaqil ravishda kompьyuterli tajribalar bajish.
30.
Olingan natijalar taxlil qilish.
31.
Laboratoriya mashg’ulotlarining tavsiya etiladigan mavzulari. 
32.
Optik kvant generatori ishini modellashtirish. 
33.
Spekl-manzarani modellashtirish. 
34.
Fotoelektr sanashli qayd etish vositasida yorug’lik maydonlarining 
statistikasini o’rganish 
35.
Progromma tuzish tillari va ularni solishtirish. 
36.
Kompьyuterli modellashtirish etaplari. 
37.
Monitorning turli videorejimlarini o’rnatish. 
38.
Oddiy differentsial tenglamalarni yechishni talab qiluvchi masalalarni 
modellashtirish. 
39.
Lazerning ishlash printsipi, tenglamalari va ularning kompьyuterli modeli. 
40.
Lazer nuri fotosanoqlar taqsimotining kompьyuterli modeli. 
III smestr uchun yakuniy nazorat savollari 
1.
Uch satxli lazer modeli.
2.
Tezlik tenglamalari.
3.
Lazer modelining uzluksiz generatsiya rejimida taxliliy tadqiq qilish.
4.
Statsionar rejim.
5.
Statsionar rejim turg’unligini taxlili.
6.
CHo’qqili rejimni raqamli modellashtirish. 
7.
Tasodifiy raqamlar generatorlari.
8.
Extimollar taqsimoti bo’yicha bir tekis qonuniyatga ega bo’lgan
generatorlar uchun oddiy algoritmlar.
9.
Stanlart mashina geniratorida oldinlan belgilangan taqsimot qonuniga ega 
bo’lgan tasodifiy raqamlarni xosil qilish (eksponentsial va gauss taqsimoti 
misollarida).
10.
Monte-Karlo usullari.
11.
Usullarni aniq integrallarni xisoblashda qo’llash.
12.
Tasodifiy ajralishini modellashtirish.
13.
Markov jarayolari.
14.
Optik spekllar tasvirini kompьyuterda modellashtirish.
15.
Lazer nuri fotosanoqlar taqsimotining kompьyuterli modeli. 
16.
Laboratoriya mashg’ulotlarida modellashtirish asoslari va maxsus dasturiy 
ta’minot va mustaqil ravishda kompьyuterli tajribalar bajish.
17.
Olingan natijalar taxlil qilish.
18.
Laboratoriya mashg’ulotlarining tavsiya etiladigan mavzulari. 
19.
Optik kvant generatori ishini modellashtirish. 
20.
Spekl-manzarani modellashtirish. 
21.
Fotoelektr sanashli qayd etish vositasida yorug’lik maydonlarining 
statistikasini o’rganish 


13
22.
Progromma tuzish tillari va ularni solishtirish. 
23.
Kompьyuterli modellashtirish etaplari. 
24.
Monitorning turli videorejimlarini o’rnatish. 
25.
Oddiy differentsial tenglamalarni yechishni talab qiluvchi masalalarni 
modellashtirish. 
26.
Lazerning ishlash printsipi, tenglamalari va ularning kompьyuterli modeli. 
27.
Lazer nuri fotosanoqlar taqsimotining kompьyuterli modeli. 
28.
Modellarning turlari.
29.
Tabiatdagi jarayonlar matematik modellarining asosiy turlari. 
30.
Kompьyuterda raqamlarni namayon qilishda o’ziga xosliklarni e’tiborga 
olish.
31.
Tenglamalarni raqamli yechilish. Algoritmlarni tuzish kriteriylari. 
Kompьyuterli model.
32.
Kompьyuterli modellashtirish etaplari. Modellashtirish-bilim olish usuli.
33.
Eyler usuli.
34.
Qadamni tanlash.
35.
Usullarning turg’unligi va aniqligi Oddiy grafika.
36.
Rangni tanlash.
37.
CHiziqlar va odiy shakillarni xosil qilish.
38.
Grafik tuynuklar. Kompьyuterda grafiklarni chizish.
39.
Koordinat o’qlarini o’tkazish va joylashtirish.
40.
Eyler usulini differentsial tenglamalar tizimiga umumiylashtirish. 
9. Mustaqil ishlarni tashkil etishning shakli va mazmuni 
Darslik va o’quv qo’llanmalarining boblari va mavzularini o’rganish. 
Tarqatma materiallar bo’yicha ma’ruza qismlarini o’zlashtirish. O’qish va nazorat 
qilishninng turli usullari bilan ishlash va tanishish. Fanning boblari va mavzulari 
bilan ishlash. 
“Lazerli jarayonlarni kompyuterda modellashtirish” fanidan nazariy,
seminar va laboratoriya mashg’ulotlar o’tish davomida talabalarning ijodiy
jarayonga yo’naltirish, ularni tahlil qilish klassik asarlar ustida ishlash adabiy 
jarayonni kuzatib borish, amaliy ishlarni o’tish chog’ida yangi namoyish 
tajribalarini o’rganish, ilmiy ish olib borishga qulay jarayonlar va 
texnologiyalarni o’rganish . Talabalarning ilmiy tadqiqot ishlarini bajarish bilan 
bog’liq holda fanni muayyan boblari va mavzularini chuqur o’rganish. 
10. Informatsion uslubiy ta’minot 
10.1. Ko'rgazmali qurollar

Plakatlar; 
EHM yordamida “Lazerli jarayonlarni kompyuterda modellashtirish” 
kursining ba’zi masalalarini yechish, dasturdagi mavzularni o’tishda ta’limning 
zamonaviy usullaridan foydalanish, o’quv jarayonini komp’yuterlashtirilgan 
maxsus dasturlar yordamida multimedialardan va yangi pedagogik texnologiyalar 
asosida tashkil etish nazarda tutilgan. Tegishli mavzular bo’yicha kafedradagi 
ilmiy tadqiqot ishlarining natijalari va qurilmalari bilan tanishtiriladi.


14
10.2. Metodik qo’llanma va ko'rsatmalar 
- Mirinoyatov M.M. “Lazer fizikasi va texnikasi”.
- Kotkin G.L., CHerkasskiy V.S. «Komp’yuternoe modelirovanie fizicheskix 
protsessov s ispolьzovaniem MATLAV».
- Glazov A.I. «Osnovы komp’yuternogo modelirovaniya». 
10.3. O’qitishning texnik vositalari. 

O’quv kompyuterlari.
10.4 Nazorat ishlari mavzularining ro’yxati . 
Oraliq nazorat savollari ma’ruza matnida berilgan. 
Joriy nazorat ishlari seminar, amaliy va laboratoriya mashg’ulotlarida rejadagi 
mavzular asosida turli xil mashqlar va topshiriqlarni bajarish tarzida o’tkaziladi. 
Yakuniy nazorat ishida talaba berilgan savollarga og’zaki javobini varaqqa yoki 
daftarga qisqacha yozadi. 
Eslatma ; Mustaqil ishlar bir semestrda joriy nazorat orqali maksimal 10 ball 
bilan beriladi . Nazorat qilish; masala yechish, laboratoriya ish bajarish, mustaqil 
konspektlar bo’yicha savollarga javob berish hamda berilgan mavzu bo’yicha 
referatni yozish va uni himoya qilish orqali amalga oshiriladi.


15
11. “Lazerli jarayonlarni kompyuterda modellashtirish” fanidan talabalar 
bilimini
reyting tizimi asosida baholash mezoni. 
“Lazerli jarayonlarni kompyuterda modellashtirish” fani bo’yicha reyting 
jadvallari, nazorat turi, shakli, soni hamda har bir nazoratga ajratilgan maksimal 
ball, shuningdek joriy va oraliq nazoratlarining saralash ballari haqidagi 
ma’lumotlar fan bo’yicha birinchi mashg’ulotda talabalarga e’lon qilinadi. Fan 
bo’yicha talabalarning bilim saviyasi va o’zlashtirish darajasining Davlat ta’lim 
standartlariga muvofiqligini ta’minlash uchun quyidagi nazorat turlari o’tkaziladi:

joriyi nazorat (JN) – talabaning fan mavzulari bo’yicha bilim va amaliy 
ko’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Joriy nazorat fanning 
xususiyatidan 
kelib 
chiqqan 
holda 
amaliy, 
seminar 
va 
laboratoriya
mashg’ulotlarida og’zaki so’rov, test o’tkazish, suhbat, nazorat ishi, kollekvium, 
uy vazifalarini tekshirish va shu kabi boshqa shakllarda o’tkazilishi mumkin; 

oraliq nazorat (ON) – semestr davomida o’quv dasturining tegishli 
(fanlarning bir necha mavzularini o’z ichiga olgan) bo’limi tugallangandan keyin 
talabaning nazariy bilim va amaliy ko’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. 
Oraliq nazorat bir semestrda ikki marta o’tkaziladi va shakli (yozma, og’zaki, test 
va hokazo) o’quv faniga ajratilgan umumiy soatlar hajmidan kelib chiqqan holda 
belgilanadi(ma’ruzalar hajmi 20 soatdan ortiq bo’lsa 2 marotaba);

yakuniy nazorat (YAN) – semestr yakunida muayyan fan bo’yicha nazariy 
bilim va amaliy ko’nikmalarni talabalar tomonidan o’zlashtirish darajasini 
baholash usuli. Yakuniy nazorat asosan tayanch tushuncha va iboralarga 
asoslangan “Yozma ish” shaklida o’tkaziladi.
ON o’tkazish jarayoni kafedra mudiri tomonidan tuzilgan komissiya ishtirokida 
muntazam ravishda o’rganib boriladi va uni o’tkazish tartiblari buzilgan hollarda, 
ON natijalari bekor qilinishi mumkin. Bundayi hollarda ON qayita o’tkaziladi.
Oliy ta’lim muassasasi rahbarining buyrug’i bilan ichki nazorat va monitoring 
bo’limi rahbarligida tuzilgan komissiya ishtirokida YAN ni o’tkazish jarayoni 
muntazam ravishda o’rganib boriladi va uni o’tkazish tartiblari buzilgan hollarda, 
YAN natijalari bekor qilinishi mumkin. Bunday hollarda YAN qayta o’tkaziladi. 
Talabaning bilim saviyasi, ko’nikma va malakalarini nazorat qilishning reyiting 
tizimi asosida talabaning fan bo’yicha o’zlashtirish darajasi ballar orqali 
ifodalanadi. 
“Kondensatsiyalangan muhitlar fizikasi” fani bo’yicha talabalarning semestr 
davomidagi o’zlashtirish ko’rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi. 
Ushbu 100 ball baholash turlari bo’yicha quyidagicha taqsimlanadi: YA.N.-30 
ball, J.N.-40ball va O.N.-30 ball qilib taqsimlanadi. 
Ball 
Baho 
Talabalarning bilim darajasi 
86-100 
A’lo 
Xulosa va qaror qabul qilish. Ijodiy fikrlay olish. 
Mustaqil mushohada yurita olish. Olgan bilimlarini 
amalda qo’llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Bilish, 
aytib berish. Tasavvurga ega bo’lish. 
71-85 
Yaxshi 
Mustaqil mushohada qilish. Olgan bilimlarini amalda 


16
qo’llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib 
berish. Tasavvurga ega bo’lish. 
55-70 
Qoniqarli
Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish 
Tasavvurga ega bo’lish. 
0-54 
Qoniqarsiz 
Aniq tasavvurga ega bo’lmaslik. Bilmaslik. 
Fan bo’yicha saralash bali 55 ballni tashkil etadi. Talabaning saralash balidan 
past bo’lgan o’zlashtirishi reyting daftarchasida qayd etilmaydi.
Talabalarning o’quv fani bo’yicha mustaqil ishi joriy, oraliq va yakuniy 
nazoratlar jarayonida tegishli topshiriqlarni bajarishi va unga ajratilgan ballardan 
kelib chiqqan holda baholanadi. 
Talabaning fan bo’yicha reytingi quyidagicha aniqlanadi: 
100
'

Download 256,19 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish