Namunalar va ko‟rsatmalar mavzu: Asosiy makroiqtisodiy kо‘rsatkichlar va ularni hisoblash

Aktivlar
Bank passivlari va kapitali
Zahiralar – 250000000
Talabga qadar depozitlar 75000000
Bank binosi va jihozlari –75000000
Bankning shaxsiy kapitali – 
75000000
Jami 325000000
Jami 325000000
v) Bank mijozga 15 mln. sum miqdorida naqd ssuda berdi. Ushbu bitim bankning 
balans hisobotini qay tarzda о„zgartiradi?
3-operatsiY.
Aktivlar
Bank passivlari va kapitali
Zahiralar 235000000
Talabga qadar depozitlar 75000000
Ssudalar 15000000
Bankning shaxsiy kapitali 250000000
Bank binosi va jihozlari 75000000
Jami 325000000
Jami 325000000
Kо„rib turganimizdek, mazkur bitim bank aktivlari tarkibini о„zgartirgan holda 
uning passivlarini о„zgartirmaydi.
g) bankning boshqa mijozi 10 mln. sо„m miqdorida ssuda oladi va uni aynan shu 
bankka chekli qо„yilma sifatida qо„yadi. Ushbu bitim bankning balans hisobotini qay 
tarzda о„zgartiradi?
4-operatsiY.
Aktivlar
Passivlar va kapital bank
Zahiralar–235000000
Talabga qadar depozitlar 85000000
Ssudalar 25000000
Bankning shaxsiy kapitali 250000000
Bank binosi va jihozlari- 75000000
Jami 335000000
Jami 335000000

---

24 
d) 15 mln.sо„m miqdorida ssuda olgan mijoz, 5 mln. sо„mni naqd qaytaradi. Ushbu 
bitim bankning balans hisobotini qay tarzda о„zgartiradi?
5-operatsiya
Aktivlar
Bank passivlari va kapitali
Zahiralar – 240000000
Talabga qadar depozitlar 85000000
Ssudalar 20000000
Bankning shaxsiy kapitali 250000000
Bank binosi va jihozlari 75000000
Jami 335000000
Jami 335000000
 
Mustaqil ishlash uchun masalalar
1.
Tijorat banki 80 mln. sо„mlik depozitlarni jalb qilishga erishdi. Shu davr ichida 20 
mln. sо„mlik kredit mijozlar tomonidan bankka qaytarildi va bank 70 mln. sо„mlik yangi 
kredit berdi. Davr ohiridagi ortiqcha rezervlar 114 mln. sо„mni tashkil etdi. Markaziy 
bank tomonidan о„rnatilgan depozitlarni majburiy zahiralash normasini aniqlang.
2.
Markaziy bank tomonidan о„rnatilgan depozitlarni majburiy zahiralash meyori 20 % 
ga teng bо„lsin. Bank tizimidagi depozitlar bankdan tashqaridagi naqd pullardan 4 
martaga kо„p. Majburiy zahiralarning umumiy miqdori 800 mlrd. sо„m. Tijorat 
banklarining ortiqcha rezervlari 200 mlrd. sо„m. Iqtisodiyotdagi pl taklifi hajmini 
aniqlang.
3.
Markaziy bank ikkilamchi bozorda oldinroq davlat byudjeti taqchilligini 
moliyalashtirish uchun chiqarilgan davlat qisqa muddatli obligatsiyalarining 1/6 qismini 
sotib oldi. Pul taklifi 210 mlrd. sо„mga oshdi. Markaziy bank tomonidan о„rnatilgan 
depozitlarni majburiy zahiralash normasi 20 % ga teng. Bank tizimidan tashqaridagi 
naqd pullar depozitlardan 5 martaga kam. Markaziy bank qancha miqdordagi 
obligatsiyalarni sotib olgan? Emissiya qilingan obligatsiyalarning umumiy miqdori 
qancha?
4.
Tijorat banklarining resurs bazasini kengaytirish uchun Markaziy bank ulardan 16 
mlrd. sо„mlik davlat obligatsiyalarini sotib olishga qaror qildi. Tijorat banklari 
obligatsiyalarni sotishdan olingan mablag„larning 10 % ini ortiqcha rezerv sifatida 
saqlab turishga qaror qildi. Natijada, multiplikator samarasi tasirida, pul massasi 90 
mlrd. sо„mga kо„paydi. Markaziy bank tomonidan о„rnatilgan depozitlarni majburiy 
zahiralash normasini aniqlang.
5.
Agar Markaziy bank ochiq bozorda tijorat banklariga 20 mln. sо„mlik davlat 
obligatsiyalarini sotsa, majburiy zahiralash normasi 12,5 % bо„lganda pul taklifi 
maksimal qanchaga qisqarishi mumkin?
6.
Markaziy bank siyosati pul taklifini 5%ga qisqarishiga olib keldi.
a) Bu siyosat AD egrida qanday aks etadi?
b) Qisqa muddatli va uzoq muddatli davrlarda ishlab chiqarish hajmi va narx darajasi 
qanday о„zgaradi?

---

25