Намуна (Образец)

Korporativ boshqaruv kodeksi
– ixtiyoriy belgilanuvchi andozalar va 
ichki me’yorlar yig‘indisi bo‘lib, korporativ munosabatlarning tartibini o‘rnatadi 
va tartibga soladi. Kodeks korporatsiyadagi korporativ boshqaruvning barcha 
muhim elementlariga taaluqli bo‘lgan asosiy me’yorlardan va tavsiyalardan tarkib 
topishi kerak. Emitentlarning Kodeks qoidalariga rioya qilishidan asosiy 
manfaatdorligi qimmatli qog‘ozlar bozori orqali ularning investitsiyalarni jalb 
qilishga intilishidir.
Aksiyadorlik jamiyatlari faoliyati samaradorligini oshirish va korporativ 
boshqaruv tizimini takomillashtirish komissiyasi Korporativ boshqaruv kodeksini 
tasdiqladi. Ushbu hujjat aksiyadorlik jamiyatlariga tavsiyanoma xususiyatiga ega 
bo‘lib, 42 ta banddan iborat. Unda belgilanishicha, aksiyadorlik jamiyatlari 
tarmoqqa oid xususiyati va faoliyati turidan kelib chiqib, Kodeks tavsiyalarini joriy 
17
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Акциядорлик жамиятларида замонавий корпоратив бошқарув услубларини жорий этиш 
чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони. 4720–сонли ПФ, 24.04. 2015 й. 8-пункт. 

---

58 
etish bo‘yicha ichki korporativ harakatlarni amalga oshirishi mumkin.
Korporativ boshqaruv kodeksi dunyoning ba’zi mamlakatlarida korporativ 
boshqaruvni tashkil qilishda amal qiladi. Korporativ boshqaruv kodeksi normalari 
korporativ boshqaruv ishtirokchilari uchun kasbkor etikasi qoidalari kabi ichki 
ishonchga asoslangan va albatta rioya qilinishi shart bo‘lgan harakatlar qoidalari 
hisoblanadi. Kodeksda korxona aktivlarining salmoqli qismiga yoki nazorat paket 
ulushlariga ega bo‘lgan aksiyadorlar bilan qarorlar qabul qilishda hal qiluvchi 
ta’sirga qilish imkoniyatiga ega bo‘lmagan oddiy ishtirokchilar o‘rtasidagi 
munosabatlarda bir-birini anglab etish hamda manfaatlar uyg‘unligini ta’minlashga 
qaratilgan bo‘lishi lozim. CHunki amaliyotda yirik ulushga ega bo‘lgan 
sarmoyador bilan kichik ulushga ega bo‘lgan sherik sarmoyadorlar o‘rtasida o‘zaro 
ishonch har doim ham shakllanmaydi. Yirik ulushga ega bo‘lgan manfaatdor shaxs 
kichik ulushga ega bo‘lgan manfaatdor shaxsning manfaatini hisobga olmaslik, 
aholining bo‘sh yotgan mablag‘larini kichik sherik sifatida biznesga sarmoya 
sifatida kiritishini ta’minlab bo‘lmaydi. Bu sarmoya kichik bo‘lishiga qaramay, 
ishtirokchilar soni ko‘p bo‘lishini inobatga olsak, sarmoya ulushi salmoqli hissani 
egallaydi.
O‘zbekistonda Korporativ boshqaruv kodeksi umumiy tuzishilishi bo‘yicha 
quyidagi tarkibdan tashkil topgan.