Namngan muhandislik-qurilishi instituti 35-biq-22 guruhi talabasi g’afurov ulug’bekning

tarkibida SaQ2 va Mg2Q ionlari boʻlgan suviing xossasi. Suvning qattiqligi 2 xil: nokarbonat qattiqlik — suvda kalsiy va magniy sulfatlar erishidan kelib chiqadi; karbonat qattiqlik — suvda kalsiy va magniy bikorbanatlar erishidan hosil boʻladi.

• tarkibida SaQ2 va Mg2Q ionlari boʻlgan suviing xossasi. Suvning qattiqligi 2 xil: nokarbonat qattiqlik — suvda kalsiy va magniy sulfatlar erishidan kelib chiqadi; karbonat qattiqlik — suvda kalsiy va magniy bikorbanatlar erishidan hosil boʻladi.
• Suvning umumiy qattiqligi shu qattikliklar yigʻindisiga teng. Umumiy qagtiklik 1 l suvdagi kalsiy va magniy ionlarining milligrammekvivalentlari yigindisi (mgekvGʻl) bilan oʻlchanadi. Qattiqligi 4 mgekv/l dan kam boʻlgan suv yumshoq, 4—8 mgekv/l boʻlgan suv oʻrtacha qattiq, 12 mgekv/l dan ortiq boʻlgan suv esa juda qattiq suv hisoblanadi. Tabiiy Suvning qattiqligi turlicha. Dare va ko’l suvining qattiqligi 0,1—0,2 mgekv/l ( tayga va tundra), yer osti suvi, dengizva okean suvining qattiqligi 80 — 100 mgekvGʻl. S. q. tufayli bug’ kozonlari devorlariga choʻkmalar choʻkadi, kir yuvganda sovun koʻp sarflanadi. Qattiq suvda sabzavot, go’sht yaxshi pishmaydi va h. k. S. q. katta boʻlsa, siydikda tosh paydo boʻladi. Markaziy suv taʼminotida, asosan istemol qilinadigan Suvning qattiqligi 7 mgekv/l gacha boʻlishiga yoʻl qoʻyiladi. Suvning qattiqligi katta boʻlganda suvni yumshatish usullari qoʻllanadi.

2. Suvni yumshatish - kimyoviy ishlov berish yoʻli bilan suvning qattiqligini yoʻqotish. Bunda suvga soda, natriy fosfat kabi tuzlar qoʻshiladi. Shunda kalsiy va magniy SaSO3 MgCO3, Sa(RO4)2 va M§3(RO)2tarzida choʻkadi. Suvni yumshatishning ionit usuli ham bor. Ionitlar suvda erimaydigan tabiiy yoki sunʼiy materiallar, mas, sulfat kislota bilan ishlov berilgan kumir, sunʼiy alyumosilikatlar yoki turli smolalardan iborat. Suv ionitlar orqali suzilganda ularning ionlari (zaryadli zarrachalari) suvdagi qoʻshimchalar ioniga almashinadi, natijada suv yumshaydi.

• 2. Suvni yumshatish - kimyoviy ishlov berish yoʻli bilan suvning qattiqligini yoʻqotish. Bunda suvga soda, natriy fosfat kabi tuzlar qoʻshiladi. Shunda kalsiy va magniy SaSO3 MgCO3, Sa(RO4)2 va M§3(RO)2tarzida choʻkadi. Suvni yumshatishning ionit usuli ham bor. Ionitlar suvda erimaydigan tabiiy yoki sunʼiy materiallar, mas, sulfat kislota bilan ishlov berilgan kumir, sunʼiy alyumosilikatlar yoki turli smolalardan iborat. Suv ionitlar orqali suzilganda ularning ionlari (zaryadli zarrachalari) suvdagi qoʻshimchalar ioniga almashinadi, natijada suv yumshaydi.