Namangan viloyati Yangiqo’rg’on tumani Nanay qishlog’ida joylashgan 33-sonli maktab va Namangan Ixtisoslashtirilgan Olimpiya zaxiralari sport-maktabi tarix fani o’qituvchisi Ma’rufxonov Muhammadjon

«kamaloka» sanskritcha — «do'zax», «eng quyi olam»dir. «Tripitaka» sanskritcha — «Uch savat donolik» demakdir.

Buddaning 84 mingta nasihati 108 jilddan iborat «Kangyur»da, uning talqin va tafsiri 225 jilddan iborat «Tengyur» kitoblarida aks etgan. Shuningdek, Budda­ning hayotiga bag'ishlangan va milodning II asrida yozilgan «Maxavosu», milodning II-III asrlarida yozilgan «Lalitavistara» («Buddaning hayoti»), buddaviy faylasuf Ashvagxosha tomonidan milodning I-II asrlarida yaratilgan «Buddxacharita», milodning I asrida yozilgan «Ab-nixishkramansutra» va «Nidanakatxa», «Dhammapada» («Dharma yo'li», «Buddaning fikr-g'oyalari») kabi asarlar buddaviylikning muhim manbalaridan hisoblanadi.

Buddaning o'limidan so'ng shogirdlari orasida ajralish ro'y berdi.

Xinayana (sanskritcha — kichik arava) yo'nalishi an'anaviy qarashlarga rioya qilishi bilan birga Bud­da ta'limotiga qat'iy mantiqiy izchillik berishga intildi Buddaviylikning ilk yo'nalishlaridan biri, najot topish- ning tor yo'li xinayana miloddan avvalgi I asrda shakl- langan bo'lib, uning asosiy qoidalari «Tiripitaka»da bayon qilingan.

Xinayanada «Budda tishiga sig'inish», muqaddas joylarni ziyorat qilish kabi dabdabali marosimlar paydo bo'lgan. Buddaviylarning muqaddas joyi Shri Lanka bo'lib, bu yerga turli mamlakatlardan bu dinga e'tiqod qiluvchilar tashrif buyuradilar. Shri Lankaning avval­gi poytaxti bo'lgan Kandi shahrida dunyoga mashhur «Buddaning tishi» ibodatxonasi joylashgan.

Mustahkamlash:

1. Buddaviylik asosiy manbasining nomlanishi «Tipitaka» qanday ma'noni anglatadi?

2. Buddaviylik ta'limotidagi oqimlarning umumiy va o'ziga xos tomonlari nimalardan iborat ekanligini ayting.