Namangan viloyati aholisi va unga hos hususiyatlar

2.2.
 
Viloyat aholi soni dinamikasi va unga ta’sir etuvchi omillar 
Aholi soni ma’lum bir hududda yashovchi aholining umumiy soni va 
miqdoriy demografik tavsiflardan hisoblanadi. Aholi soni tug’ilish, o’lim natijasida 
doimiy ravishda o’zgarib turadi. Shuningdek, hududlar aholi soni o’zgarishida 
migratsiya ham muhim rol o’ynaydi.
Aholining miqdoriy va sifatiy o’sishi va joylashuvi hududlarni demografik 
rivojlanishi, iqtisodiy-ijtimoiy taraqqiyotida muhim omil hisoblanadi. Aholining 
son jihatdan o’zgarishi, aholining takror barpo bo’lishi hududning tarixiy 
taraqqiyoti va unga ta’sir etuvchi ijtimoiy-iqtisodiy omillarga bog’liq holda ro’y 
beradi.
Iqtisodiyotni modernizatsiya qilish sharoitida respublikadagi mavjud 
demografik vaziyatni hisobga olish, aholi soni, uning dinamikasi, tarkibi va 
joylashish xususiyatlarini tahlil etish ilmiy va amaliy ahamiyatga egadir. Farg’ona 
mintaqasining eng katta viloyati hisoblangan Namangan viloyati aholi sonining 
kattaligi, zichligi, mamlakatda ushbu viloyatning o’ziga hos demografik 
jarayonlarga ega ekanligidan dalolat berib turadi. Ushbu jarayonlarni to’g’ri 
tushunish uchun aholi soni, dinamikasi va unga ta’sir etuvchi omillarni atroflicha 
tahlil etib, ularga to’g’ri va oqilona baho berish lozim. 
Tarixan sug’orma dehqonchilik mavjud bo’lgan Namangan viloyati 
mamlakat viloyatlari ichida o’ziga xos yuqori demografik salohiyatga ega viloyat 
hisoblanadi. Viloyatda mamlakat aholisining qariyb 8,4 foizi qismi istiqomat qilib, 
demografik salohiyatga ko’ra oldingi o’rinlarda turadi. 
Namangan viloyati-O’zbekiston Respublikasining o’ziga hos yo’l bilan 
shakllantiruvchi va rivojlantiruvchi viloyatlaridan biridir. Viloyat aholi 
dinamikasining tahlili uning o’zgarishi sezilarli bo’lgan va bir-biridan farq qiluvchi 

---

38 
ijtimoiy-iqtisodiy davrlarni alohida ajratishga imkon beradi. Namangan viloyati 
aholi dinamikasida respublikada bo’lgani kabi, umumiy xususiyatlar mavjud. Shu 
bilan birga aholisi sonining o’zgarishiga faqat mintaqaning o’ziga xos bo’lgan 
omillar va shart-sharoitlar ham ta’sir ko’rsatmoqda (4-jadval). 
4-jadval