Namangan muxandislik-texnologiya instituti «yuqori kuchlanish texnikasi»

II. Ishni bajarish tartibi
1. Sinov transformatorining sxemasi va tuzilishi, boshqarish pulti va blokirovka bilan tanishish.
2.Sinov transformatorini darajalash uchun o‘qituvchi bilan kelishgan holda sharli razryadlagichlarni tanlash. Tanlangan sharlarning diametri shu tajribada o‘lchanadigan eng katta kuchlanishga mos kelishi kerak. Bunda sharlar orasidagi eng katta masofa sharlar radiusidan katta bo‘lmasligi kerak.
3. QShR uskunasi uchun tuzilgan darajalash shkalasiga asoslanib va razryadlanish kuchlanishidan kelib chiqqan holda kerakli oraliq masofalarni tanlab oling. Masalan, D=12,5 sm uchun,: S=0.5; 1.0; 1.5; 2; 3; 3.5 sm. olinadi.
4. Sinov transformatorining darajalash xarakteristikasini qurish uchun darajalash jadvalida kuchlanishning talab etilayotgan intervalini qamrab oladigan 6-8 nuqta olish yetarli. Shuning uchun, ketma - ket tanlangan masofalar uchun QShR uskunasining razryadlanish qiymati U_o‘r ni toping. Tasodifiy xatolik-lardan xolis bo‘lish uchun har bir masofa uchun tajriba uch marta takrorlanishi kerak.
5. Sharli razryadlagichning ishlashi uchun zarur bo‘lgan razryadlanish oralig‘i uzunligining tanlangan qiymati bo‘yicha olingan natijadan (jadvaldan) foydalanib U=f(X) grafigini quring. Bu grafik shunday holatlarda qo‘llaniladiki, agar qandaydir yo‘l bilan jadvalda keltirilmagan shunday oraliq (X) o‘rnatiladi.
6. Barometr va termometr bo‘yicha atrof-muhitning bosimi (R) va harorati (t⁰) o‘lchanib quyida keltirilgan ifodadan foydalanib nisbiy zichlik aniqlansin . Bu yerda P – mm simob ustunida olingan havoning bosimi, T – Кelvinda ifodalangan atrof-muhit harorati, ya’ni T= 273 + t⁰C ga teng.
7. Navbatma-navbat razryadlanish oralig‘ini o‘rnatib kuchlanishni sharli razryadlagichda teshilish paydo bo‘lguncha ko‘tara boramiz va bu kuchlanishning qiymatini fiksatsiya qilib jadvalda tushiramiz. Olingan natijalar asosida sinov transformatorining darajalovchi chizmasi U_2o‘r=f(U₁)-ni tuzing va transformatsiya
koeffitsiyenti К_t ni toping. ;
Eslatma: Tajriba sxemasiga o‘zgarish kiritilsa, darajalovchi chizma yangi sharoitda takrorlanishi kerak.
2-jadval

T/r	S, sm	U1 [ B ]				U1 [ kB ]	U2 [kB]	U2o‘r [kB]
		1	2	3	o‘r

Jadvalda: U₁- sinov transformatorining birlamchi chulg‘amidagi kuchlanishning o‘rtacha qiymati; U₂- QShR uskunasining darajalash chizmasidan olingan razryadlanish kuchlanishining qiymati (havo holati P =760 mm.sim.u. va t =20°C uchun); U_{2 o‘r} -QShR uskunasining tajriba jarayonidagi razryadlanish kuchlanishi qiymati.
7. Olingan natijalar asosida sinov transformatorining darajalovchi chizmasi – U_2o‘r =f(U₁) ni chizing.