Namangan muhandislik-texnologiya instituti nabidjanova n. N., Rizametova m. A., Raimberdiyava d., Ergasheva r

1.2.5. Gazlamalarning sarf normasi 
Bundan 10-15 yillar avval bir kiyimga gazlama sarflash normasi har ish 
bosqichida alohida belgilangan.
Bo`rlamaga gazlama sarflash normasi quyidagi formula bilan hisoblangan: 
Э
Ч
Fa
Нб
)
100
(
100
*


Bu yerda: Нб-bo`rlamaga sarflangan norma, m. 
Fa-andoza sathi, m. 
Ч-andozalar orasidagi chiqindilar, %. 
Э-joylashmaning eni, m. 
To`shamaga gazlama sarflash normasi ishlatilayotgan bo`rlamaning yoki 
trafaretning bo`yiga, to`shama qavatlarining soniga, shuningdek, to`shama 
bo`yidan qancha chiqindi chiqishiga bog`liq bo`lgan. 
To`hamaga sarflangan gazlama normasi quyidagi formula bilan hisoblangan: 
K
h
Чб
Нб
Нтш
2
,
00
*
)
(



Bu yerda: Нб-bo`rlamaga sarflangan gazlamaning normasi, m. 
Ч-to`shama bo`yidan chiqadigan chiqindilar, m. 
h-to`shamadagi qavatlar soni. 
K-to`shama qavatlaridagi sektsiyalar tutashgan joylar soni. 
00,2-har bir tutashgan joydan chiqqan gazlama chiqindisi, m. 

---

21 
Yuqoridagi normalar korxonaning ishlab chiqarishi programmasini 
bajarilishi uchun qancha gazlama ketishini rejalashtirish uchun kerak bo`lgan. U 
korxonalardan olingan progressive ma`lumotlar asosida ishlab chiqilgan va har 2-3 
yilda qayta ko`rib chiqilgan. 
Hozirgi kunga kelib, ishlab chiqarish korxona sharoitida gazlama sarf 
normasini avtomatik kompyuter yordamida hisoblab topilmoqda. 
Masalan: buyurtma bo`yicha gazlamaning eni ishlab chiqaradigan 
mahsulotning 7 yoki 8 ta o`lchami beriladi. Kompyuter buyrug`i asosida necha 
santimetr uzunlik kerak bo`lsa uni aniqlaydi. Masalan, 3,8 metr uzunlik, 155 enli 
to`shamaga 40 ta o`rta o`lchamdagi andozani joylashtirish mumkin. Bitta pidjak va 
shim komplektini ishlab chiqish uchun 3 metr uzunlikdagi, 150 sm enli 
gazlamadan 5% chiqindi chiqadi.