Namangan muhandislik qurilish

SHatun - porshen gruppasi detallarini nuqsonlarini aniqlash. 
SHatunlarni egilganligini va buralganligini aniqlash va to’g’rilash. 
SHatunlar yig’ilgan xolatda (vkladishsiz) moslama KI-724 da tekshiriladi. 
Hamma markadagi dvigatellar shatunlari uchun 100 mmuzunlikda 
egilganlikning normal qiymati 0.04 mm, buralganlik esa 0.06 mm ga teng. 
Xalqani qalinligi mikrometr yordamida o’lchanadi, porshendagi xalqa
uyasi kanavkasini balandligi yangi xalqa va shup bilan o’lchanadi.
Eski porshenlarni DTS konstruktsiyasi bo’yicha safdan chiqariladi Porshen 
xalqalarini balandligi bo’yicha va uzuk joyidagi oraliqni moslashtirishga 
ruxsat etiladi. Oraliq bir tomondan egovlash bilan moslashtiriladi. Xalqalar 
balandligi bo’yicha mayda dokador siliqlaydigan qog’oz yordamida, xalqani 

---

52 
moslamaga maxkamlab plita ustida moslashtiriladi. Xalqa plita ustida bir 
tomondan yo’niladi.
SHatun to’g’rilagichga (5. rasm) qo’yiladi hamda u to’g’rilagich plita 1 ga 
taqalguncha siljitiladi va to’g’rilagichga mahkamlab qo’yiladi. Prizma 
to’g’rilagich 3 ga qo’yiladi va uning tirgaklari plita 1 ga tekkanda indikatorning 
strelkasi galma-gal nol holatidan og’ishiga qarab shatunning egilishi, indikator
strelkasining og’ishiga qarab esa shatunning buralganligi aniqlanadi.
Yuqori kallagi pastki kallagiga nisbatan parallel bo’lmagan (egilgan) yoki 
qiyshaygan (buralgan), yo’l qo’yilgan o’lchamlardan chetga chiqqan shatunlar 
tiklanadi yoki yaroqsizga chiqariladi. 
6
.
3
-
rasm 
SHatunni buralishga va egilishga tekshirish: 1 – kontrol plita, 2-prizma 
indikator bilan, 3 – barmoq, 4 – shatun. 
6
.
4
-
rasm 
Egilgan shatunlarni to’g’rilash: 1- moslama, 2- shatun. 
6
.