Namangan muhandislik qurilish

Nazorat savollari. 
1. Unversal va maxsus o’lchash asboblari nima maqsadida ishlatiladi? 
2. Shtangentsirkullarning necha turlarga bo’linadi?
3. Tekshirish chizg’ichlari va plitkalari. 
6-MAVZU. Detallarning ichki nuqsonlarini aniqlash moslamalari va 
 jihozlari
. 
Reja: 
1. SHesternya
 
va podshipniklarni nuqsonlarini aniqlash usullari 
2. SHatun - porshen gruppasi detallarini nuqsonlarini aniqlash 
 
Detall nuqsonlarini aniqlashga doir asosiy talablar. 
Turli jarayonlarning birgalikda detallarga ko’rsatilgan ta’siri natijasida 
ulardan nuqsonlar paydo bo’ladi. 
Detallar ish sirtlarining o’lchamlari yeyilish natijasida o’zgaradi.
Sirtlar notekis yeyilganda ularning geometrik shakli buziladi. Fikrimizning 
asoslash uchun dvigateldagi eng muhim ikkita detal-tsilindr gilьzalar va tirsakli 
valning yeyilish xususiyatlarini ko’rib chiqamiz. TSilindrlarning gilьzalarda uning 
ichki ish sirti yeyiladi. yilish natijasida ish sirtining deametri kattalashadi, uning 
shakli esa buziladi. Gilzaning ichki sirti uzunligi bo’yicha noto’g’ri konus, 
aylanasi bo’ylab esa oval shakliga keladi. 
SHesternya va podshipniklarni nuqsonlarini aniqlash usullari
Ishlangan 
uzatmalar qutilari, reduktorlar, lebetkalarning tishlarni ishchi sirtlari holati 
kuzatiladi, singan yorilgan joylari bo’yab ko’rsatiladi, eng ko’p yeyilgan tishlar 
mel bilan belgilanadi. Tishlar dastlab shablon bilan tekshiriladi, uni ishga 
yaroqlilik darajasi tirkishga qarab belgilanadi. Qoldiq resurslarni aniqlash uchun 
esa, shu tartibda shesternyalar o’lchanadi va tirkishni boshlangich va chegaraviy
qiymatlariga qarab belgilanadi. Tishni aniq enini qiymati shtangenzubomer bilan 
o’lchanadi. TSilindrik tishli g’ildirakdagi tishni eni ikki kirqimda o’lchanadi, har 
bir g’ildirakda eng qamida uchtadan tishni, bir biriga nisbatan 120°S burchak 
ostida joylashgani o’lchanadi. Olingan natijani nominal kiymatiga solishtiriladi. 

---

50