Namangan muhandislik qurilish instituti «qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish»

 

---

114 
GOLASSARIY
 
 
1.
Absolyut – absolyut, o’zgarmas 
2.
Avtomatizatsiya – ishlab chiqarishni avtomatlashtirish 
3.
Avtomat – berilgan ishni ichki mexanizmlar yordamida o’zi bazaradigan mashina 
4.
Aglomerat – har xil tog’ jinslarini qorishtirib hosil qilingan yirik bo’laklar 
5.
Akkuulatsiya – energiyani to’plash 
6.
Aktivator – ximiyaviy rektsiyani tezlashtiruvchi, tsement, yoki katalizator 
akivligini oshiruvchi modda 
7.
Analizator – tahlil qiladigan, tekshiradigan asbob, gazanalizator 
8.
armatura – temirbeton konstruktsiyalarida ishlatiladigan metal 
9.
vagonetka – vagoncha 
10.
Vertikal – tik (tik chiziq) 
11.
Vetragon – shamol haydaydigan qurilma 
12.
Vibrator – tebratgich 
13.
Vint – vint, burama 
14.
Vintovoy – vintli 
15.
Volg’tamper – volg’tamper (o’zgaruvchan elektr tokining quvvat birligi) 
16.
Gaz – gaz moda 
17.
Gazoanalizator – gazni tahlil qiluvchi asbob 
18.
Gazoprovod – gaz quvuri 
19.
Gazopronitsaemostg’ – gaz o’tkazuvchanlik 
20.
Gidroizolyatsiya – namdan saqlanish, nam o’tkazmaydigan qilish 
21.
Gips – mineraldan tayyorlanadigan qurilish materiali 
22.
Glinazem - alyuminiy oksid (alyuminiy olinadigan asosiy material) 
23.
Gravitatsionnqy gravitatsiyaga oid, gravitatsiya qonunlariga asoslangan 
24.
Gradient – biror kattalikning masofa birligiga siljishi mobaynida o’zgarishlar 
birligi) 
25.
Gradus – darja 
26.
Dinamometr – kuch yoki quvvat o’lchagich 
27.
Karbid – uglerodning metal bilan birikmasi, kristallangan qattiq modda) 
28.
Karkas – karkas, sinch 
29.
Karton – qalin qog’oz 
30.
Kilovatt – kilovatt (elektr quvvatining 1000 vatga teng qiymati) 
31.
Kilovatt-soat – elektrtok energiyasining bir kilovatt quvvatli tok bir soatda 
bajaradigan ishiga teng o’lchov birligi 
32.
Kobalg’t – ximiyaviy element (kumush rang metall) 
33.
Kolloid – kristallanmaydigan, suvda quyuq eritma hosil qiladigan oqsil, 
kraxmal, yelim singari moddalar 
34.
Komponent – tarkibiy qism 
35.
Kompressor – havo, bug’, gazlarni siqish uchun qo’laniladigan moshina 
36.
Konvektsiya – issiqlik yoki elektr zaryadining muhim oqimi tufayli ko’chishi, 
tarqalishi 
37.
Konglomerat – xilma-xil narsalarni tartibsiz, tasodifiy yig’indisi, qorishmasi 
yoki mahkam birik- madan iborat tog’ jinsi 
38.
Kodensatsiya – bug’ning suvga aylanishi 
39.
Konsistentsiya – eritma va qo’yuq jismlarning quyuq-suyuqlik, jichlik darajasi 

---

115 
40.
Kopyor – laboratoriyada materiallarning zarbga chidamliligini aniqlaydigan 
moslama 
41.
Korroziya – zanglash, yemirilish, chirish 
42.
Kristallizatsiya – kristallanish, kristalga aylanishkristal holatga o’tish 
43.
Nomenklatura – nomlar, atamalar, terminlar majmui 
44.
Nomogramma – turli kattaliklar o’rtasidagi o’zaro bog’lanishni 
ko’rsatadigan va ularni tanlashni osonlashtiradigan grafik chizma 
45.
Magnezit – o’tga chidamli tog’ jinsi 
46.
Magniy – ximiyaviy element, kumush rang yumshoq metall 
47.
Massa – massa, mexanikaning asosiy kattaliklaridan biri – jismdagi moda 
miqdori va uning ener- giyasini belgilaydi. 
48.
Regulyator – regulyator (mashinalarning yurishini yoki ishlashini tartibga solib 
turuvchi asbob) 
49.
Teplotexnika – fanning issiqlik hosil qilish va undan foydalanish 
masalalari bilan shug’ullanadigan sohasi 
50.
Transporter – yuklarni bir joydan boshqa joyga uzaduvchi moshina (rolikli, 
lentali transportyor, og’ir yuklarni tashishga mo’ljallangan ko’p g’ildirakli 
temir yo’l vagoni) 
51.
Transformator – o’zgaruvchan elektr tokining kuchlanishini pasaytiradigan yoki 
oshiradigan apparat 
52.
shkala – o’lchov asboblarining daraja ko’rsatkichi 
53.
Effektiv – samarali, unumdor, foydali 

---

116