Namangan muhandislik-qurilish instituti kimyoviy texnologiya

Folgoruberoid-alyuminiy folgani ikki tomonni bitum mastikasi bilan qoplangan bo’ladi. Er osti va gidrotexnik inshoatlarda ishlatiladi.

Gidroizol-Asbest kartonni neft bitumi bilan shimdirilgan gidroizolyastion material. U er osti va gidrotexnik inshoatlarda ishlatiladi.

Tol-Tombop kartonni katrtonga shimdirib, ustiga qoplab qum yoki mayda mineral kukun sepib olinadigan o’rama material.

Mastika.

Organik bog`lovchi materiallarning (bitum, karton, smola) to’ldirgichlar (kaolin, asbest, to’yilgan oҳaktosh, soz tuproq) bilan qorishtirib ishlangan bo’tqasimon material mastika deyiladi.

Mastikalar ishlatilishiga qarab issiq va sovuq xillarga bo’linadi:

-issiqlari oldindan 1600Sda, eritiladi.

-sovuqlari tarkibida erituvchi modda bo’ladi, ular 60-700Sda eritiladi.

Bitumli sovuq mastika quyidagicha tayyorlanadi:

-neft bitumi (markasi BND-III, BND-IV, BND-V)-40%;

-so’ndirilgan oҳak-12%;

-VI-VIII sortli asbest-8%; va solyarka-40%, ҳammasi maxsus qozonda qorishtiriladi.

Emulyasiya. Yuqori (130-1500S) temperaturada eritilib bitumni issiq suv bilan tez ҳavo bosimida ko’pirtirib aralashtirib, keyin sovutilib olinadigan qora rangdagi suyuqlik-bitum emulsiyalaridir.

Bunda bitum suvda juda mayda tomchilarga bo’linib erkin ҳolatda bo’ladi. Suyuqlikdagi mayda bitum tomchilari o’zaro yopishib qolmasligi uchun uni tayyorlashda emulgatorlar (sulfit spirt bardasi, yog`li kislota) qo’shiladi.

Emulsiyalar maxsus qorgichlarda tayyorlanadi. Buning uchun 40-60% miqdorida 110-1200Sda qizdirilgan bitum; 60-40% issiq suv va 0,01-2% emulgator bilan qorgichda tez aralashtiriladi.

Pastalar obdan to’yilgan (yirigligi kamida 0,005 mm) ayrim mineral moddalarni bitum emulsiyasi bilan qorishtirib tayyorlanadi.