Namangan muhandislik-qurilish instituti iqtisod kafedrasi milliy hisoblar tizimi

Bu schyotning tuzilish sxemasi quyidagicha: Ishlatilishi
Resurslar
Qayta baholash natijasida aktivlar qiymatining o'zgarishi	Qayta baholash natijasida passivlar qiymatining o'zgarishi

Bu schyot ko'rsatkichlari orqali institutsion sektorlar aktivlarining joriy baholardagi haqiqiy qiymati miqdorining inflyatsiya jarayonlari natijasida qanday o'zgarganligini ko'rish mumkin.

10. 
    MAVZU. TOVAR VA XIZMATLAR HISOBLANMASI
    

Reja:

1. 
   Tovar va xizmatlar hisoblamasi
   
2. 
   Tovar va xizmatlar hisoblamasini resurs ko'rsatkichlari.
   
3. 
   Tovar va xizmatlar hisoblamasini foydalanish ko'rsatkichlari.
   

1. 
   Tovar va xizmatlar hisoblamasi.
   

Tоvаrlаr schyotida egalik huquqi mutloq tovarni olayotgan birlik foydasiga o'tayotgan tovarlar, qayta ishlash va tuzatishga mo'ljallangan tovarlar, portda transport tashkilotlari tomonidan sotib olingan tovarlar (benzin, kerosin va h.k.) alohida-alohida qayd etiladi. Bundan tashqari, nomonetar oltin²⁴ bilan bo'lgan operatsiyalar ham alohida qayd etiladi.
Хizmаtlаr schyotida rezident va norezidentlar o'rtasidagi xizmatlar ayirboshlash operatsiyalari xizmatlarning guruhlari bo'yicha qayd etiladi. Masalan, transport, sayyohlik, sug'urta, qurilish, aloqa va h.k. xizmatlar.
Dаrоmаdlаr schyotida rezident va norezident birliklarning tashqi dunyo iqtisodiyotida ishtirok etib olgan va bergan daromadlari qayd etiladi. Daromadlar odatda ikki turga bo'linadi: 1) ish haqi bilan bog'liq daromadlar (keyinchalik qisqacha - ish haqi); va 2) investitsiyalardan olingan yoki berilgan daromadlar²⁵.
Tovarlar va xizmatlar yig'ma schyoti o'z nomiga monand ravishda yuqorida keltirilgan ichki iqtisodiyot va tashqi dunyo schyotlari ko'rsatkichlaridan foydalangan holda tuziladi. Schyotning resurs tarafida mamlakat bo'yicha tovarlar va xizmatlar resurslari, ishlatilishi tarafida bor tovar va xizmatlarni qanday maqsadlarda ishlatilganligi qayd etiladi.

2. 
   Tovar va xizmatlar hisoblamasini resurs ko'rsatkichlari.
   

²⁴Tovar sifatida eksport (import) qilinadigan oltin.


²⁵MHTda mulk uchun olingan yoki to'langan daromadlar deb yuritiladi.


101

Schyotning tuzilish sxemasi yalpi ishlab chiqarish (YAICH) ko'rsatkichining qanday baholarda hisoblanishiga ko'ra turlicha bo'ladi. Agarda YAICH ko'rsatkichi asosiy baholarda hisoblangan bo'lsa schyotning tuzilish sxemasi quyidagicha: