Namangan muhandislik-qurilish instituti iqtisod kafedrasi milliy hisoblar tizimi

MHTda baholar tizimi Oraliq iste'mol	Omil bahosi	Asosiy baho	Ishlab chiqaruvc hi bahosi
Sotib oluvchi (iste'mol chi) bahosi
				Mehnat haqi
	Yalpi foyda

40

Bevosita ishlab chiqarish uchun sof soliqlar
Mahsulot uchun sof soliqlar
Savdo-transport ustamasi

Bu baholarning tarkibini chuqurroq bilish bir bahodan ikkinchisiga o'tishda katta ahamiyatga ega. SHu sababli bu baholarni tashkil qiluvchi omillarga to'xtalib o'tamiz.
Omil bahosi tarkibiga ishlab chiqaruvchi birlikning oraliq iste'molga va ishchi kuchiga qilgan xarajatlari (mehnat haqi) hamda yalpi foyda miqdori kiradi.
Oraliq iste'mol tarkibiga ishlab chiqarishda boshqa ishlab chiqaruvchi birliklardan olib ishlatilgan va ishlab chiqarilgan tovar yoki xizmatni sotish qiymatiga kiritilgan tovar va xizmatlar miqdori kiradi.
Mehnat haqi tarkibiga ishlab chiqaruvchi birlikning ishchi-xizmatchilarga bergan ish haqi va ish haqi xarakteridagi to'lovlari (qo'shimcha ish haqi, mukofotlar, natura holidagi ish haqi) va majburiy ijtimoiy sug'urta to'lovlari kiradi.
Yalpi foyda - ishlab chiqaruvchi birlikning ishlab chiqarishdan olgan yalpi foydasidan iborat.
Asosiy baho omil baho bilan bevosita ishlab chiqarish uchun sof soliqlar yig'indisidan iborat.
Bevosita ishlab chiqarish uchun sof soliqlar ishlab chiqaruvchi birlikning bevosita ishlab chiqarish uchun to'lagan soliqlaridan davlatdan olgan subsidiyalarni ayirish natijasida topiladi.