Namangan muhandislik-pedagogika instituti yer usti transport tizimlari kafedrasi kasb-hunar kollejlari uchun

Rezbani asosiy elementlari 

 

Rezьba  profili  asbob  kesuvchi  qismining  shakliga  bog’liq.  Ko’pincha  tsilindrsimon 

uchburchakli  rezьbalar  qo’llaniladi  (2-rasm,  a).  Uni  mahkamlash  detallariga  (gayka,  bolt, 

shpilьka, vint va b.) kesiladi. 

---

 

- 44 - 

 

Konussimon  uchburchakli  rezьba  detallarni  jips  biriktirish  imkonini  beradi.  Bunday 

rezьbalar konusli tiqinlarda, ba’zan moyquygichlarda uchraydi. 

 

To’g’ri  burchakli  rezьbaning  profili  to’g’ri  burchak  shakliga  ega  (2-rasm,  b).  Uni  

tayyorlash  texnologiyasi  murakkab  va  mustahkamligi  chegaralangan.  SHuning  uchun  undan 

kamdan-kam foydalaniladi. 

 

Trapetseidal  tasmali  rezьbaning  kesimi  trapetsiya  ko’rinishida  bo’lib,  profil  burchagi 

30



  ga  teng  (2-rasm,  v).  Bunday  rezьbaning  ishqalanish  koeffitsienti  kam,  uni  katta 

kuchlanishdagi  harakatlarni  uzatish  uchun  metall  kesish  dastgohi,  domkrat  va  presslarda 

qo’llaniladi. Trapetseidal rezьbalarning asosiy elementlari standartlashtirilgan. 

 

Tirak rezьbalari asosan o’q bo’yicha bir tomonga yo’nalgan katta kuch bilan yuklangan 

vintlarda, masalan, domkrat, iskanja va boshqalarning vintlarida ishlatiladi (2-rasm, g). Uning 

profili  mustahkam, profil burchagi 30



.