Наманган Мухандислик Педагогика Институти Касб таълими факультети

6.O’zbekistonning  xalqaro  iqtisodiy  aloqalarining  asosiy  yo’nalishlari  va 
shakllari  
Tashki  iqtisodiy  faoliyat  sohasida  respublika  eksport  saloxiyotini  kengaytirishga 
karatilgan  mukammal  dastur  amalga  oshirilmokda.  2000  yilda  tashki  savdo 
aylanmasida  eksport  50,7%,  import  49,3%  ni  tashkil  etdi  va  ularning  tarkibi 
kuyidagicha  bo’ldi (foiz hisobida). 
 
Import tarkibi - 100% eksport tarkibi - 100% 
ozik-ovkat  mahsulotlari-17,2%  paxta tolasi-40,7% 
kimyo mahsulotlari-12,8%  kimyo mahsulotlari 
plastmassa va undan plastmassa va undan 
yasalgan  buyumlar-12,7%  yasalgan  buyumlar-1,4% 
rangli  va kora metallar-9,9%  rangli  va kora metallar-5,9% 
mashina  va asbob mashina va asbob 
uskunalar-45,2% 
 uskunalar  - 5,4% 
ozik-ovkat  mahsulotlari-3,9%  elektr  energiya  manbalar-0,5% 
elektr  energiya  manbalari-7,4%  xizmatlar-5,2% 
xizmatlar  - 7,8% boshqalar-9,3% 
boshqalar - 27,5% 
O’zbekiston  chetdan  oladigan  jami  tovarlar  tarkibida  hamon  ozik-ovkatlar 
mahsulotlari  anchagina  ulushini  tashkil  etadi.  SHu  sababli  bunday  tovarlaga  bo’lgan 
extiyojlari 
mamlakatning 
o’zida 
ishlab 
chiqarilgan 
mahsulotlar 
hisobiga 
kondirishining  uzoq  muddatli  rejasi  amlga  oshirilmokda.  Natijada  galla  importi, 
guruch importi keskin  kiskarmokda. 
CHet  ellik  samoyadorlar  uchun  qulay  iqtisodiy,  xukukiy  investitsiya  muhiti 
yaratilmokda,  1998  yilga  kelib  asosiy  kapitalga  kiritilgan  investitsiyalar  xajmi  249,5 
mlrd. So’mga yetdi. 
Iqtisodiyot  tarmoqlari  bo’yicha  chet  el  investitsiyalarini  o’zlashtirish  %  hisobida 
kuyidagicha: 
Neftni  qayta  ishlash  sanoati  -  15,7%,  Yengil  sanoat-16,6;  aloqa-14,0%, 
transport-10,9;  ozik-ovkat-6,9;  kimyo  va  neft-kimyo  sanoati-5,0;  rangli  metallurgiya  - 
0,8: 

---

 
119 
Respublikamiz  uzoq  muddatli  va  imtiyozli  kreditlar  ham  olmokda.  Bu 
investitsiyalar  sanoatning  utivor  tarmoqlarini  xom  ashyo  eksportidan  tayyor 
mahsulotlar  eksportiga  o’tish,  kichik  va  o’rta  tadbirkorlikni  rivojlantirish,  eksport 
imkoniyatlarni 
kuchaytirish, 
mahsulotlarning 
rakobatbardoshligini 
ko’tarishga 
yunaltirilmokda. 
Xalqaro 
tashkilotlar, 
xorijiy 
firmalar 
turli 
bank 
tizimlari 
O’zbekistonning  oltin,  neft,  gaz,  kimyo,  rangli  metallurgiya,  sanoati,  agrosanoat 
majmuasini  rivojlantirish  bo’yicha  yirik  investitsiya  loyxalarida  ishtirok  etib 
kelmokdalar.